روایت محمد هاشمی از استفتاء از امام درباره برنامه‌های صدا و سیما
هنوز شاید برخی قدیمی‌تر‌ها سریال‌‌هایی چون پاییز صحرا و آیینه را به یاد داشته باشند که پخش آن‌ها بعضا انتقاد‌هایی را سبب شد و مسئولین وقت را به استفتاء واداشت.استفتاء در رابطه با پخش برخی فیلم‌‌های خارجی یا تولید داخلی و سریال‌‌هایی مانند «پاییز صحرا» و «آیینه»، «نفوذ» و همچنین پخش آهنگ‌های موسیقی از صدا و سیما و همچنین مسابقات کشتی. پاسخ حضرت امام خمینی به این استفتاء این بود:"نظر نمودن به این قبیل فیلمها و نمایشنامهها هیچ یک اشکال شرعی ندارد و بسیاری از آن‌ها آموزنده است و پخش آن‌ها نیز اشکالی ندارد. و همین طور فیلم‌‌های ورزشی و آهنگ‌ها اکثراً بیاشکال است. گاهی خلاف به طور نادر دیده میشود، که باید بیشتر مواظبت کرد. لکن دو نکته باید مراعات شود: اول آنکه کسانی که گریم میکنند باید محرم باشند و اجنبی حرام است چنین کاری را انجام دهد. دوم آنکه بینندگان از روی شهوت نظر نکنند. محمد هاشمی که دردوران حضرت امام خمینی(س) ریاست سازمان صدا و سیما را عهده دار بود، در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی وخبری جماران جریان این استفتاء را روایت می‌کند.
آقای‌هاشمی، به عنوان رییس سازمان صدا و سیما در زمان حیات حضرت امام (ره)بفرمایید، نظر امام درباره صدا و سیما چه بود؟
ایشان معقتد بودند صدا و سیما از منظر ترویج آموزه‌‌های اسلامی‌نباید ذر‌های کوتاهی کند. حضرت امام درباره سینما هم معتقد بودند که محتوای آن مهم است والا خود ابزاری بیش نیست و می‌فرمودند ما با سینما مخالف نیستیم. با ابتذال مخالفیم.
دلیل استفتاء شما از حضرت امام (ره) درباره صدا و سیما چه بود؟
در سال 1360 جامعه روحیه انقلابی داشت و زمان، زمان جنگ بود و کشور شرایط خاصی داشت و بالتبع صدا و سیما نیز با اظ‌هار نظر‌های متفاوتی از سوی مراکز دینی، حوزه‌ها و گروه‌های اسلامی‌موجه شده بود و سلایق و دیدگاههای متفاوتی وجود داشت که باید مورد توجه قرار می‌گرفت. گروهی هم بودند که می‌خواستند رسانه ملی مطابق با سلایق آن‌ها اداره شود که عملا چنین کاری غیر ممکن بود. این مسایل در جمع مدیران صدا و سیما مورد بحث قرار گرفت و بنابراین شد که به لحاظ مباحث شرعی که متمایز بود به دیدگاه و فتوی امام (س)عمل کنیم. در سال 66 فشار‌ها روی ما بیشتر شد و همین زمان مصادف بود با پایان دوره شورای سرپرستی که مدیر اجرایی سازمان را انتخاب می‌کرد. با تشکیل شورای جدید که از نظر دیدگاه با شورای قبل که قریب به شش سال با حضرت امام (س) کارکرده و دیدگاههای ایشان را می‌دانست، تفاوت داشت ضمن آنکه جوسازی‌‌های سنگینی هم علیه صدا و سیما صورت می‌گرفت و به خصوص درباره فیلمها،سریال‌ها و مسابقات و حتی این موضوعات به تریبون‌های نماز جمعه کشیده شد که آیت الله محمدی گیلانی در یکی از سخنرانی‌های پیش از خطبه درباره موسیقی و حتی مجریان صدا و سیما تاکید کردند که باید طبق تحریر الوسیله امام عمل شود و در واقع عملکرد صدا و سیما را خلاف فتوای امام (س) است. این موضوع برای ما خیلی سنگین بود و به همین دلیل شورای سرپرستی صدا و سیما نامه ای خدمت حضرت امام (س) نوشتند،علاوه بر آن من فردای روز جمعه‌ای که خطبه‌های آیت الله محمدی گیلانی پخش شد، شرفیاب خدمت امام شدم و عرض کردم که "حتما خطبه‌های روز گذشته را شنیده اید؟تکلیف ما چیست؟ما که نمی‌خواهیم آخرتمان را به دنیای دیگران بفروشیم و اینکه برخی فقهای شورای نگهبان ما را تکفیر کنند برای ما سنگین است"
امام فرمودند"سئوال کنید پاسخ آن را کتبا به شما ارسال کنم و بنده هم این کار را انجام دادم و راجع به تمامی‌سریال‌هایی که در آن زمان پخش می‌شد مانند پاییز صحرا که در آن زمان بسیار مورد مناقشه بود و برخی برنامه‌های ورزشی مانند کشتی که گفته می‌شد خانم‌ها نباید نگاه کنند از ایشان پرسیدم.حضرت امام (س) نیز در پاسخ بدین مضمون مرقوم فرمودند "نظر نمودن به این قبیل فیلمها هیچ اشکال شرعی ندارد و حتی بسیاری از آن‌ها آموزنده است لکن دو نکته را باید تذکر داد اول آنکه اجنبی گریم نکند، دیگر آنکه ببینندگان از روی شهوت نظر نکنند. این پاسخ امام (ره)به من و مرحوم آقای فردوسی پور رییس شورای سرپرستی آن زمان بود که در حقیقت آبی بود بر آتش بسیاری از نقد‌هایی که بی‌جا صورت می‌گرفت.
آیا می‌توان این فتوی امام را ناشی از نگاه متفاوت ایشان دانست؟ در واقع می‌توان گفت نوعی نگاه روشنفکرانه و در تضاد با تحجر گرایی بود؟
بله دقیقا. خاطرم هست درباره سریال اشک تمساح با شورای سرپرستی اختلاف ایجاد شد واقعی و حتی مدیر شبکه پخش آن را قطع کرد از حضرت امام سئوال کردیم.ایشان فرمودند در تهیه سریال ممکن است خلاف شرع واقع شده باشد ولی پخش آن خلاف شرع نبوده است.
درباره ورزش کشتی چطور؟
پخش برنامه‌هایی ورزشی اعم از کشتی- فوتبال و یا وزنه برداری را که (بعضا مورد انتقاد بود)بلااشکال می‌دانستند.
نظر شما :