خاطرات زندانیان سابق کمیته مشترک/ شکنجه‌شدگانی که راهنمای موزه عبرت شدند
ماجرای گلدان کوچک
طاهره سجادی، یکی از زنان مبارزی است که در سال ۱۳۵۴ به همراه همسرش دستگیر و به کمیته مشترک ضد خرابکاری منتقل شد. او در دوران زندان گلدانی کوچک از خمیر نان ساخت که پس از انقلاب آن را به موزه عبرت هدیه داد. سجادی درباره ساخت این گلدان می‌گوید: «در آن زمان زندانیان با خمیر نان اشیای زیادی درست می‌کردند مثل تسبیح، هواپیما و...من هم این گلدان را درست کردم. برای سیاه کردن خمیر آن را چند بار به سقف زدم تا براق و سیاه شد و برای قسمت‌های رنگی آن هم از قرص‌های رنگی بهداری استفاده کردم. فکر نمی‌کردم روزی به موزه راه یابد اما تنها یادگاری بود که از آن زمان با خود نگه داشتم هرچند در این سال‌ها سوسک بخش‌هایی از آن را خورد.»
طاهره سجادی در دوران بازداشت این گلدان را توسط پسر کوچکش از زندان خارج کرد، پسرش حسن غیوران بود که سال ۱۳۶۶ در شلمچه شهید شد. طاهره سجادی معلم بازنشسته است و در حال حاضر مشغول انجام کارهای فرهنگی است. او می‌گوید: «در سال‌های ۵۶ و ۵۷ کمی فضای زندان‌ها باز شده بود. خاطرم هست که هم‌بندی‌های ما با نخ حوله و سوزن دستمال‌هایی را گلدوزی می‌کردند.»
اهانت به ارزش‌ها، سخت‌ترین شکنجه
سیدمحمود رضویان که رییس هیات مدیره موزه عبرت هم هست، دو بار طی سال‌های ۵۲ و ۵۳ به اتهام توطئه علیه حکومت سلطنتی دستگیر شد. ساواک از طریق دوستانش به او رسید. او که زمان اولین دستگیری تنها ۱۷ سال سن داشت، در دادگاه اول به اعدام و در دادگاه دوم به حبس ابد محکوم شد. او دربارۀ شکنجه‌های کمیته مشترک می‌گوید: «هرچند شکنجه‌هایی که به ما تحمیل کردند خیلی سخت و عذاب‌آور بود اما سخت‌تر از آن اهانت شکنجه‌گران به ارزش‌های دینی و توهین به انبیا و اولیا و حضرت امام (ره) بود.»
این عضو هیات امنای موزه عبرت سال‌ها در ستاد برگزاری سالگرد رحلت امام خمینی همکاری کرده است. به همین دلیل چند سال قبل از سوی حمید انصاری رییس موسسه تنظیم و نشر آثار امام، پوستین حضرت امام به وی هدیه شد که رضویان به دلیل ارزش والای این پوستین، آن را به موزه عبرت هدیه کرد تا در معرض دید عموم قرار گیرد.
اهدای وسایل برادر شهید به موزه
حمیده نانکلی در فاصلۀ سال‌های ۵۳ تا ۵۶ مدت ۳۰ ماه در کمیته مشترک ضد خرابکاری زندانی بوده است. او خواهر شهید مراد نانکلی است که سال ۵۱ دستگیر شد و بعد از دو سال زندان سرانجام در سال ۵۳ زیر شکنجه‌های ساواک شهید شد. حمیده نانکلی وسایل برادرش را که ساواک به آن‌ها دسترسی پیدا نکرده بود به موزه عبرت هدیه داده است. شکنجه‌گران او محمدی و منوچهری بودند و نانکلی از کابل و آویزان کردن به عنوان سخت‌ترین شکنجه‌های کمیته نام می‌برد.
راهنمای موزه، زندانی کمیته
حسین مرادی را در ۱۵ خرداد ۱۳۵۱ سر موتورآب اراضی هاشم آباد تهران دستگیر کردند. او در آن زمان ازدواج کرده بود و چند بچه قد و نیم قد داشت. مرادی که خود حالا یکی از راهنمایان موزه عبرت است، دربارۀ دوران زندان می‌گوید: «۹ ماه و ۱۹ روز در انفرادی بودم. دوران خیلی سختی بود. ۴ تا از ناخن‌های پایم را کشیده بودند و بعد پایم را گذاشتند لای در آهنی و آن را شکاندند.»
او ادامه می‌دهد: «در زمانی که من زندان بودم همسرم به جای من سر موتور آب می‌رفت. خانه ما آن زمان مشیریه بود و هنوز هم همانجاست. خیلی از همسایه‌ها که مرا می‌شناسند گاهی به سراغم می‌آیند تا خاطرات آن روزهای سخت را برایشان تعریف کنم.»
زندانی دیروز، کارمند امروز
قدرت‌الله سنجری نیز یکی دیگر از تورلیدرهای موزه عبرت است که تسبیحی را که با خمیرنان درست کرده بود به موزه هدیه داده است.
او در سال ۱۳۵۲ به دلیل تکثیر اعلامیه‌های امام دستگیر شد. سنجری درباره اینکه آیا راهنما بودن در موزه عبرت برای او یادآور خاطرات تلخ نیست، گفت: «نه تنها از این کار اذیت نمی‌شوم بلکه هر روز صبح به این امید از خواب بیدار می‌شوم که بتوانم تاثیرگذار باشم و حقایق را به خوبی برای مردم بیان کنم، به طوریکه رفتار و عقاید فرد را عوض کنم.» سنجری سخت‌ترین شکنجه‌های کمیته را شلاق و قفس داغ می‌داند.
نظر شما :