چه کسانی از بازگشت امام موسی صدر واهمه دارند؟

سازمان آزادی‌بخش فلسطین پایگاه‌های بسیاری در لیبی داشت. این نهاد از کمک‌های مالی بی‌حد و حصر قذافی هم بسیار بهره برده بود. قذافی و عرفات هم ظاهرا روابط دوستانه بسیار خوبی با هم داشتند. رابطه میان دو نفر در ابتدای 1978 با درخواستی از جانب قذافی و مخالفت یاسر عرفات شکرآب شد. قذافی از عرفات می‌خواهد که چند تن از اعضای اپوزیسیون لیبی را توسل عوامل خود به قتل برساند، عرفات در برابر این درخواست مقاومت می‌کند و همین مساله خشم سرهنگ را برمی‌انگیزد. سرهنگ فلسطینی‌ها را از لیبی اخراج می‌کند، دفاتر آنها را در طرابلس مهر و موم کرده و کمک 12 میلیون دلاری نقدی و کمک‌های 50 میلیون دلاری نظامی ‌به آنها را قطع می‌کند.عرفات هم به حمایت مالی و هم به کمک معنوی لیبی در آن برهه زمانی نیازمند بود و به همین دلیل واسطه‌ای را برای آشتی راهی طرابلس می‌کند. عرفات از امام موسی صدر می‌خواهد که نقش میانجی را در این ماجرا بر عهده بگیرد. از همان روز که امام موسی درخواست عرفات را اجابت کرده و به لیبی می‌رود دیگر نه کسی او را می‌بیند و نه کسی از او خبری می‌شنود.

امام موسی صدر یک سیاستمدار معمولی لبنانی نبود. نه مفقود شدن وی عادی بود و نه حتی مرگش بعد این همه سال عادی می‌نماید. هیچ کس نمی‌تواند از حد و اندازه تاثیر امام موسی صدر بر جمعیت شیعه لبنان سخنی به میان آورد. امام موسی صدر در شهر مذهبی قم به دنیا آمد. از پدری که از آیت الله‌های به نام در ایران، عراق و لبنان بود. وی تحصیلات حوزوی را در قم پشت سر گذاشت و پس از آن از دانشگاه تهران در سال 1956، مدرک علوم سیاسی خود را گرفت. اواخر دهه 50 بود که امام موسی رسما جامه روحانیت را بر تن کرد.امام موسی رهبری بود کاریزماتیک و بسیار باهوش که با عقاید مذهبی بازی که داشت به سهولت جای خاصی در میان شیعیان لبنان برای خود دست و پا کرد.

همگان بیروت آن زمان را به سوئیس خاورمیانه تشبیه می‌کردند. سرزمینی که آغوش بر توریست‌ها گشوده بود اما شیعیان تنها هفت دهم درصد از بودجه ملی لبنان را به خود اختصاص داده بودند.در مسائل منطقه ای امام موسی صدر به سوریه و ایران نزدیک بود و البته به شدت منتقد انور سادات رئیس جمهوری وقت مصر بود. انور سادات چند ماه پیش از ناپدید شدن امام موسی در سرزمین‌های اشغالی حاضر شده بود.

از خیل هواداران دو آتشه امام موسی صدر دو نفر در امروز لبنان همچنان حرف‌های بسیاری برای گفتن دارند. نبیه بری رئیس پارلمان لبنان و سید حسن نصرالله دبیر کل حزب الله. مردانی که هنوز به صدر عشق می‌ورزند و همچنان تاکید دارند که او بعد این همه سال زنده است. هر دو نه یک بار که بارها تاکید کرده‌اند که آرام نخواهند گرفت مگر زمانی که امام موسی به لبنانش بازگردد.

پرونده امام سبز چشم لبنانی‌ها این روزها در صدر اخبار بین‌المللی قرار دارد. سرزمین معمر قذافی روزهای آشوب را تجربه می‌کند. شیعیان لبنان از 1978 تاکنون هنوز چشم انتظار امام خود هستند و اکنون فرصت را برای پاسخگویی قذافی بسیار مناسب می‌دانند. در 1984 دو دیپلمات لیبیایی ربوده شدند تا شاید اهرم فشاری باشد برای معمر قذافی. این کار هم جواب نداد و در نتیجه سفارتخانه لیبی در لبنان در جولای همان سال منفجر شد.

در ابتدای دهه نود بود که نبیه بری در سخنانی که رنگ و بوی عشق به امام موسی صدر را داشت به صراحت گفت: می‌خواهیم بدانیم چه بر سر امام ما آوردید؟ هم نصرالله و هم دیگر وفاداران به امام موسی در این سالها از کوچکترین ارتباط گیری با رژیم قذافی سرباز زده و بارها هشدار داده‌اند که این روند تا معلوم شدن وضع امام موسی صدر ادامه خواهد داشت. در سال 2000 میلادی طرفداران امام موسی پرونده را مجددا در رسانه‌های داخلی و منطقه‌ای باز کرده و از دادگاهی در لبنان دستور بازداشت قذافی را گرفتند. در 2003 در نهایت راهی برای قذافی نماند جز متوقف کردن فعالیت سفارتخانه کشورش در بیروت. زمانی که انقلاب مردمی‌ در لیبی آغاز شد شبکه المنار متعلق به حزب الله لبنان و ان بی ان مورد حمایت نبیه بری، بیست و چهار ساعته از لیبی گفتند. محور تمامی ‌برنامه‌ها هم یک چیز بود: تلاش برای سرنگونی مردی که امام را میزبان بود اما آیین میزبانی ندانست. العربیه مورد حمایت خاندان سعود هم در این ماجرا بسیار بر معمر قذافی تاخت. همین نسخه در الجزیره قطر هم پیچیده شد. خاندان سعود از رفتن قذافی شاد هستند چرا که سه سال پیش سرهنگ برنامه ترور ملک عبدالله را در سر داشت که لو رفت.

آنچه که به این پرونده جانی دوباره بخشیده رفتن قذافی نیست بلکه این خبر نسیم‌وار است که احتمالا امام موسی زنده است. برخی منابع ادعا می‌کنند که مخفیگاه صدر در جریان این ناآرامی‌ها تغییر کرده است. این خبر برای شیعیان لبنان به مثابه انفجار شادی بود. باز پوسترهای حاوی تصویر امام موسی کوچه و خیابان‌های بیروت را پر کرده است. صدر اگر زنده باشد 83 سال سن دارد. همگان در ظاهر از بازگشت صدر ابراز خرسندی می‌کنند اما چه کسی می‌داند که در دل سیاستمدارن امروز لبنان واقعا چه می‌گذرد؟ چه کسی می‌داند که بازگشت امام پس از سی سال ترس را در دل چه کسانی می‌اندازد؟ سیاستمدارانی که همین امروز نمی‌توانند در کنار هم قرار گرفتن نبی بری و سید حسن را ببینند چگونه می‌توانند مثلث سه گانه آنها را کنار هم تاب بیاورند؟ کم نیستند کسانی که در این سالها برای جمع آوری آرا از امام گفته‌اند و خود را وفادار به او نشان داده اند. برای این جماعت امام مفقود بهتر است تا چشم سبز بلند بالایی که اگر بازگردد همچنان همان روحیه انقلابی را دارد و همان ذکاوت در عالم سیاست را.

منبع: روزنامه آسیا تایمز