از نیروهای عملیات آژاکس تقدیر می‌شود
۳- حزب توده پس از کودتا
تاریخ ایرانی: ۲۸ مرداد امسال، در شصتمین سالروز کودتای سال ۱۳۳۲، آرشیو امنیت ملی ایالات متحده، که نهادی است غیرانتفاعی و غیردولتی، ۱۷ سند تازه منتشر کرد از مجموعه مراسلات آمریکایی‌ها در جریان رخدادهای سال ۱۳۳۲؛ اسنادی که این پژوهشگاه بر پایهٔ قانون آزادسازی اطلاعات به دست آورده بود. خبر این اسناد تازه همان روز انتشار در رسانه‌های ایران هم بازتاب گسترده‌ای یافت و تقریبا همهٔ روزنامه‌ها و وب‌سایت‌های خبری به آن پرداختند، اما هیچ جا هیچ اشاره‌ای به مفاد و محتوای این اسناد تازه منتشرشده نشد، مطلقا هیچ. یکی دو جایی هم که به نام «متن اسناد تازه» چیزهایی منتشر کردند، به اشتباه به اسنادی پرداختند که پیش‌ترها منتشر شده بودند، نه این اسناد تازه. «تاریخ ایرانی» اکنون طی چند بخش متن همهٔ این ۱۷ سند تازه را منتشر می‌کند.
***
سند شمارهٔ ۷ [مشاهدۀ اصل سند]
صرفا جهت رؤیت
۲۰ اوت ۱۹۵۳ [۲۹ مرداد ۱۳۳۲]
نامه برای: مدیر عملیات سازمان اطلاعات مرکزی
موضوع: تقدیرنامهٔ پیشنهادی برای نیروهای ارتباطی که در عملیات تی‌پی‌آژاکس خدمت کردند.
۱ ـ به من پیشنهادی شده که از صمیم قلب تأیید و در قالب توصیه‌ای جهت اعمال منتقلش می‌کنم به شما؛ اینکه نیروهایی ارتباطی که در عملیات تی‌پی‌آژاکس خدمت کردند، به شکلی خاص از طرف شما تقدیر شوند. اگر شما موافقید که چنین تقدیری لازم است، قدردان خواهم بود که من و نیرو‌هایم را هم در زمرهٔ تقدیرشوندگان می‌آورید، مایی که ساعت‌های مدید کار دشوار نیروهای ارتباطی را زیر نظر داشتیم.
۲ ـ حتم دارم شما از حجم بی‌اندازه عظیم ارتباطاتی که این عملیات نیازمندش بود، باخبرید. عوامل ارتباطی درگیر در عملیات خودشان را با نیرو و بهره‌وری مشهودی وقف آن کردند. اگرچه من از همهٔ نکات و حقایق آگاه نیستم اما حتم دارم بسیاریشان، ساعاتی اضافی و سراسر طول شب‌ها را کار کردند. فقط یک مثال از شور و حرارتی که مشخصهٔ فعالیت‌های این نیرو‌ها بود، این نکته است که در نخستین پیام‌های ارسالی دیروز از تهران، مهلت تخمینی ما برای دریافت پیغام را نزدیک دو ساعت به هم ریختند (اول وقت زمانی را که ما انتظار داشتیم پیامی از آن‌ها پیشاروی خودمان داشته باشیم). من همچنین بسیار تحت تأثیر قرار گرفتم و خرسند شدم از رفتار جدی و سریع نیرو‌ها در قبال آن پیام شبانه به مدیر [نام شخص حذف شده] که در موردش به شما زنگ زدم.
۳ ـ پیشنهاد من این خواهد بود که شما موضوع این تقدیرنامهٔ پیشنهادی را با ژنرال هکللاند مطرح بکنید تا از طرف ایشان در مورد همهٔ عوامل درگیر، هم اینجایی‌ها و هم آن‌ها که در میدان عملیات خدمت کردند، کاری انجام شود. اگر با این پیشنهاد موافقید، من خوشحال خواهم شد با امضای شما متنی برای این تقدیرنامه تنظیم کنم، مگر اینکه ترجیح بدهید خودتان این کار را انجام بدهید.
فرانک جی. ویزنر
قائم‌مقام مدیر (دایرهٔ طرح‌ها)
***
سند شمارهٔ ۸ [مشاهدۀ اصل سند]
۲۶ اوت ۱۹۵۳ [۴ شهریور ۱۳۳۲]
نامه برای: واحد سی‌ان‌ای‌ای [واحد عملیاتی امور مرتبط با حوزهٔ خاورنزدیک و آفریقا]
موضوع: تقدیرنامه
۱ ـ با اینکه شما قدردانی‌تان را از کار پشتیبانی ستاد و به خصوص کار جان والر، [حذف شده] سی‌ان‌ای‌ای، ابراز کرده‌اید باید رسما و مشخصا به اطلاعتان برسانم قرار است از جان والر بابت کارش در عملیات تی‌پی‌آژاکس تقدیر شود.
۲ ـ از زمانی که کار این عملیات شروع شد و پیش رفت تا زمان انجامش که اوج کار بود تا در مدت مرحلهٔ متعاقبش، او در پشتیبانی از نیروهای عملیاتی حاضر در منطقه، از خودش سطحی بالا از پشتکار، هوش و قدرت تصمیم‌گیری نشان داده است. او برای فعالیت‌های انجام شده در طی عملیات دل سوزانده و کار پشتیبانی‌ای درخور این ستاد انجام داده. او همچنین توانایی بالایی برای تعامل با افسران ارشد وزارت امور خارجه نشان داده و از راهنمایی‌های آن‌ها بهره گرفته. در همهٔ مدت عملیات، او آرامش و واقع‌نگری‌ای را حفظ کرد که اثرش در رسیدن ما به نتیجه‌ای موفق در عملیات هیچ کم نبود.
فرانک جی. ویزنر
قائم‌مقام مدیر (دایرهٔ طرح‌ها)
***
سند شمارهٔ ۹ [مشاهدۀ اصل سند]
صرفا جهت رؤیت
۲۶ اوت ۱۹۵۳ [۴ شهریور ۱۳۳۲]
نامه برای: [حذف شده]
موضوع: تقدیرنامه
عطف به: نامهٔ ۲۴ اوت آقای والر به قائم‌مقام مدیر با همین موضوع
آقای ویزنر از من خواستند به شما بگویم ایشان در مورد پیامدهای امنیتی تقدیرنامهٔ سی‌آی‌ای به گرفتاری‌هایی برخورده که [باقی نامه حذف شده].
***
سند شمارهٔ ۱۰ [مشاهدۀ اصل سند]
۱۰ سپتامبر ۱۹۵۳ [۱۹ شهریور ۱۳۳۲]
[عنوان مخاطب نامه حذف شده]
موضوع: فعالیت‌های دولت زاهدی بر ضد حزب توده
عطف به: [حذف شده]
۱ ـ نخست‌وزیر زاهدی وظیفهٔ نظارت و انجام برنامهٔ سرکوب حزب توده را در سراسر ایران، به سرتیپ [فرهاد] دادستان، فرماندار نظامی تهران، محول کرده.
۲ ـ بنا به همین امر، از روز ۵ سپتامبر [۱۴ شهریور ماه] دادستان ۴۱۲ نفر از اعضای حزب توده را دستگیر کرده، از جمله‌شان: مرتضی قاسمی، داوود نوروزی و محمود ژندی که به نظر دادستان از اعضای کمیتهٔ مرکزی حزب توده‌اند.
۳ ـ اعضای عادی دستگیرشدهٔ حزب توده قرار است به لرستان تبعید شوند.
۴ ـ سه انبار اسلحه و «چندین» چاپخانهٔ حزب توده تصرف شده.
۵ ـ دادستان ادعا می‌کند به «بخشی از» ستادهای حزب توده حمله شده و اسناد به دست آمده از آن‌ها منتقل شده به رکن دو ارتش.
۶ ـ حزب توده الان در داخل سفارتخانهٔ شوروی دارد روزنامه‌هایی چاپ می‌کند. این روزنامه‌ها را از طریق ماشین‌های دیپلماتیک منتقل می‌کنند به دفتر نمایندگی روسیه [؟ کلمه بدخوان است و با تردید به «روسیه» برگردانده شده]. آنجا روزنامه‌های حزب توده را دسته‌دسته می‌کنند و رویشان شماره‌هایی از روزنامه‌های اطلاعات و کیهان می‌گذارند. بعد ماشین‌های دیپلماتیک این روزنامه‌ها را می‌برند به چهار مرکز پخش: جوادیه (نزدیک ایستگاه راه‌آهن)، مفت‌آباد (نزدیک فرودگاه دوشان‌تپه)، کارخانهٔ آبجوسازی مجیدیه و یک مرکز نامشخص دیگر. در این مراکز، دسته‌های روزنامه‌ها را می‌اندازند توی جیپ‌هایی بدون جواز که می‌روند روزنامه‌ها را توی خیابان‌ها می‌ریزند و پخش می‌کنند.
۷ ـ الان در درون دولت وزرا عموما موافق اخراج اعضای حزب توده از وزارتخانه‌های دولتی‌اند. وزرا اعضای حزب توده را نمی‌شناسند و باید آن‌ها را پیدا کنند. زاهدی کماکان دارد برای این کار بهشان فشار می‌آورد.
(نظر واشنگتن [حذف شده] برای اطلاعات بیشتر در مورد دیدگاه‌های سرلشکر زاهدی دربارهٔ این موضوع).
۸ ـ فعالیت حزب توده الان زیرزمینی است اما دارد تلاش می‌کند ائتلافی با عناصر طرفدار مصدق تشکیل بدهد. دادستان مؤکدا می‌گوید ائتلاف مصدق ـ توده را از هم گسسته و اینکه بازار هم دیگر مصدق را رها کرده. دادستان با دقت منابع مالی محتملی را که ممکن است به حزب توده کمک کنند، زیر نظر دارد.
مدیر عملیاتی واحد امور خاورنزدیک و آفریقا
نظر شما :