سینما رکس
سینما رکس؛ حمله تروریستی که تاریخ ایران و جهان را تغییر داد
آیا تاریخ می‌توانست طور دیگری نوشته شود اگر آتش سینما رکس، انقلاب ایران را تسریع نمی‌بخشید؟
ادامه مطلب
آتش‌سوزی سینما رکس با اجازۀ حکومت بود
برخی از بازماندگان می‌گویند که پیش از شروع آتش‌سوزی صدای انفجار شنیده‌اند. جمعیت به سمت در هجوم برد. در قفل بود.
ادامه مطلب
اسناد ویکی لیکس: آتش‌سوزی سینما رکس با اجازۀ حکومت بود
منبع آگاه اپوزیسیون به مامور سفارت آمریکا چه گفت؟
ادامه مطلب
سینمای پساانقلابی؛ از رکس تا کن
آیت‌الله خمینی، سینما را ابزاری برای «آموزش مردم» خواند که آن نیز مانند باقی هنر‌ها می‌بایست در خدمت اسلام به کار گرفته شود...در نخستین سالهای پس از انقلاب چارچوب معینی برای سینمای اسلامی تعریف نشده بود و این سردرگمی باعث شد تا فیلم‌های اندکی ساخته شوند...سینمای هنری و جشنواره‌ای در پی تغییرات نوین وزارت ارشاد پدید آمد. در ازای بها دادن به سینمای سوپراستارهای پیش از انقلاب، مقامات جدید بر نقش کارگردان به عنوان نیروی خلاقهٔ سینما تمرکز کردند.
ادامه مطلب
سیا گفت سینما رکس را ساواک آتش زد
کار‌تر نمی‌خواست سر قضیهٔ حقوق بشر فشاری به شاه وارد شود... برژینسکی گفت شاه آدم ماست و باید به هر قیمتی شده پشتش بمانیم. هیچ سازش و مصالحه‌ای در کار نبود و قرار شد ما هر کاری لازم شد در حمایت از او بکنیم...بعد از جمعۀ سیاه گفتم کار شاه دیگر واقعا تمام است. این جنگی بود میان او و مردمش و در چنین جنگی امکان نداشت او غالب شود...شاه گفته بود آمریکایی‌ها و روس‌ها تصمیم گرفته‌اند ایران را به حوزه‌های نفوذ مجزا تقسیم کنند. ما جنوب را بر می‌داریم که بیشترین مقدار نفت را دارد و شوروی‌ها هم شمال را.
ادامه مطلب
سینماهای آبادان به روایت آمار/ شهر نفت و فیلم
قبل از انقلاب، آبادان را شهر سینما‌ها می‌گفتند. قلب نفتیِ ایران، آن سال‌ها بعد از تهران بیشترین تعداد سینما‌ها را داشت...سینما تاج سابق که اکنون هم در آبادان پا برجاست، معماری انگلیسی دارد. برای ساختن این سینما همه چیز حتی آجر‌هایش را هم از لندن آوردند...سینما بهمنشیر و پیروز مخصوص کارکنان شرکت نفت و اعضای خانواده‌های آن بود...تابستان‌ها هر ماهه بیش از ۷۵ هزار بلیت در سینماهای شرکت نفت و ۷۰ هزار بلیت در سینماهای شهر به فروش می‌رسید.
ادامه مطلب
فیلمی تکان‌دهنده از کشته‌شدگان واقعه سینما رکس آبادان
فیلم «قصۀ شب» روایتی است مستند از فاجعه آتش‌سوزی سینما رکس که عباس امینی آن را در سال ۱۳۸۷ ساخت و همان سال در سینما نفت آبادان که دادگاه عاملان آتش‌سوزی سینما رکس هم آنجا برگزار شده بود، با حضور مسوولان آبادان اکران شد. این فیلم مستند که تهیه کننده آن مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است، تاکنون در چندین جشنواره به نمایش درآمده است. «تاریخ ایرانی» بخش‌هایی از فیلم «قصه شب» را انتخاب کرده که حاوی صحنه‌هایی تکان‌دهنده از قربانیان واقعه و مراسم تدفین و عزاداری آبادانی‌هاست.
ادامه مطلب
عامل آتش‌سوزی سینما رکس؛ از اقرار در خانه تا اعتراف در دادگاه/ کبریت را من کشیدم!
من حسین تکبعلی‌زاده طبق یک توطئه حساب شده در معرض اتهام آدم‌سوزی سینما رکس آبادان قرار گرفته‌ام...جنازه یکی از عاملان آتش‌سوزی پیدا نشد.
ادامه مطلب
نمایش وحشت از آرورا تا آبادان/ انگیزه قاتلان تماشاچیان سینما رکس چه بود؟
آتش‌سوزی سینما رکس تا پیش از حادثه ۱۱ سپتامبر بد‌ترین عمل تروریستی در تاریخ نوین بود...شرایط آتش‌سوزی و ناکارآمدی پلیس و نیروهای امدادگر باعث سوء‌ظن مردم شد...کشتن چهار صد نفر انسان بی‌گناه برای عموم ایرانیان قابل بخشش و فراموشی نبود...ذهنیت عاملان کشتار را که بررسی کنیم با توهمی ژرف، روان‌گسیختگی درمان‌ناپذیر و غرور به شدت جریحه‌دار شده‌شان مواجه می‌شویم...تیرانداز آرورا نیز لابد مانند آتش‌زنندگان سینما رکس آبادان دچار توهم بوده و به خاطر رسیدن به شهرت و آوازه به خشونتی هراس‌انگیز دست زد.
ادامه مطلب
گفتوگوی تاریخ ایرانی با موسوی تبریزی: آتش‌سوزی سینما رکس کار ساواک بود
به مردم در حال فرار از سینما تیراندازی شد...دادگاه سینما رکس بهترین دادگاه بعد از انقلاب بود...آشور تحت فشار اعتراف کرد.
ادامه مطلب
ایران پس از آبادان/ گزارش مجله تایم از بازتاب‌های سیاسی آتش‌سوزی سینما رکس
تراژدی رکس سیلی از تلخی به راه انداخت؛ حس زهرآگین و یکسان نسبت به عاملان آتش زدن سینما و همچنین مقامات بی‌کفایت محلی که ناکارآمدیشان به طور حتم در افزایش کشتار سهیم بوده است...یکی از شاهدان بعدا این اتهام را مطرح کرد که مرکز پلیسی که تنها یک کوچه با رکس فاصله داشته هیچ کوششی برای آزادی افرادی که در دوزخ گرفتار آمده بودند نکرد....پلیس شش متهم را بازداشت کرد، یکی از آن‌ها صاحب سینما رکس بود، اتهامش سهل‌انگاری در دستور به کارکنانش برای قفل کردن ورودی‌های سینما برای ممانعت از داخل شدن تروریست‌ها بود
ادامه مطلب
وقایع‌نگاری آتش‌سوزی سینما رکس آبادان
مارکسیست‌های اسلامی سینما رکس را آتش زدند... اسلام سوزاندن مورچه را هم حرام می‌داند چه برسد به انسان...گروه «انقلاب سیاه» مسوولیت آتش‌سوزی سینما رکس آبادان را به عهده گرفت...لااقل ذغال پسرم را بدهید می‌خواهم خاکش کنم، بدانم قبرش کجاست...صدای ناله و ضجه و جیز جیز ناشی از سوختن گوشت تماشاچیان آدم را منقلب می‌کرد... در شکم زنی که نه ماهه حامله بود جسد سوخته جنینی به خوبی پیدا بود...مرد ۴۵ سالهای که کولبار غم و درد به زانویش نشانده بود با شنیدن خبر مرگ چند تن از بستگانش سکته کرد و مرد.
ادامه مطلب
ناشنیده‌هایی از آتش‌سوزی سینما رکس/ آتش‌نشانی باخبر نشد، شهربانی دیر رسید
اکثر کشته‌شدگان واقعه سینما رکس کارگران شرکت نفت بودند...ساواک در این ماجرا به شدت دوگانه برخورد کرد...سینما رکس امکانات ایمنی خیلی ضعیفی داشت...چند شب قبل از آن شایعه شده بود که می‌خواستند سینما سهیلا را آتش بزنند...دو نفر از عاملین آتش‌سوزی از دست‌فروش‌های سینما بودند...آتش‌نشانی اصلا مطلع نشد و ماموران آن هم هیچ گناهی نداشتند. اما متاسفانه بعد از انقلاب همه‌شان را دستگیر و محاکمه و زندانی کردند...موضوع رکس هنوز در آبادان آتش زیر خاکستر است.
ادامه مطلب
گفتوگوی تاریخ ایرانی با مستندساز قصه شب: درباره سینما رکس همه سکوت می‌کنند
در آبادان یک خیابان هم به اسم شهدای سینما رکس وجود ندارد...حادثه سینما رکس مدت‌هاست که از تقویم حذف شده است...روایت این است که سینما را ساواک سوزانده است خیلی خب ما هم همین را می‌گوییم، پس بگذارید درباره‌اش صحبت شود...یکسری مزایایی که به خانواده شهدا تعلق می‌گرفت به شهدای رکس تعلق نگرفت...بخش‌هایی از دادگاه رکس در فیلم حذف شد... مدیر سینما که اعدام شد گناهکار نبود...از خروجی دستشویی‌های سینما نزدیک به ۲۰ نفر فرار کردند...۴ هزار تومان بابت هر جان باخته به خانواده‌ها دادند.
ادامه مطلب
گوزن‌هایی که در آتش رکس سوختند- محمد عیدانی، استاد دانشکده هنر دانشگاه ملبورن استرالیا
در جامعه بسته و خفقان‌آور رژیم پهلوی وجود سینما رکس در آبادان و خرمشهر برای همه ما خیلی مهم و مطرح بود...فیلم‌های مسعود کیمیایی به خصوص فیلم «خاک» او و از همه مهم‌تر «گوزن‌ها» تفسیر هنری مهمی بود از فضای سیاسی- اجتماعی و فرهنگی آن زمان جامعه ایران... تماشاگران فیلم «گوزن‌ها» با مرگ فاجعه‌وار خود به این اثر هنری معنایی ژرف‌تر و جاودانی بخشیدند...آتش‌سوزی رکس آغاز وحشت‌باری برای ما بود...آیا آن‌هایی که به آتش‌سوزی رکس فکر می‌کنند از خود سوال کرده‌اند چه نوع شهروندانی آن شب در سینما حضور داشتند؟
ادامه مطلب
در خیابان‌های آبادان با یاد سینما رکس/ همشهریان قربانیان از آدم‌سوزان در خرماپزان می‌گویند
سینما که سوخت، جنازه‌ها را آوردند خاکستان. جنازه که نه، چربی‌های سوختهٔ آدم، «صدای پوکیدن جمجمه می‌آمد. شعله‌ها شفاف بودند.»...انقلاب از همین سینما شروع شد. همین یک ماه پیش رفتم دیدم قبرها را کنده‌اند و زمینش را صاف کرده‌اند و اسمش را گذاشته‌اند یادبود سینما رکس آبادان...قبری برای یادبود باقی نگذاشته بودند...همیشه دوست داشتم بدونم سینما کجای فیلم «گوزن‌ها» آتیش گرفت. شاید جایی که "سد رسول" داد می‌زد: میـــای؟ یا بیـــام؟...خیلی‌ها معتقدند مشعل انقلاب با شعله‌های سینما رکس روشن شد.
ادامه مطلب
آتش‌سوزی سینما رکس و عاملان نامعلومش/ آتشی که بر هیزم انقلاب افتاد
در مورد عاملان آتش‌سوزی سینما رکس نظریه‌های بسیاری شنیده‌ام اما هیچ شواهد قانع‌کننده‌ای وجود ندارد که یکی از آن‌ها را اثبات کند. همان طور که حکومت شاه نیز اعلام کرده بود ماجرا نمی‌توانست کار تندروهای اسلامی باشد...برخی انگشت اتهام خود را به سوی ساواک نشانه گرفتند.... اگر این کشتار را حکومت انجام داده باشد باید گفت که نسنجیده‌ترین کار ممکن را کرد...فاجعه سینما رکس برداشت اکثریت خاموش و مردد مردم ایران را تغییر داد تا با جنبش ضد شاه همدلی پیدا کنند.
ادامه مطلب