مرمت ترک ستون‌های تخت‌جمشید به کارشناسان ایتالیایی و ایرانی سپرده شد
رضایی به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: جنس سنگ به گونه‌ای است که ترکی بر روی ستون‌های تحت جمشید ایجاد کرده، اما هر ترکی موجب فروریختن این بنای سنگی جهان نمی‌شود. وی ادامه داد: این ترک‌ها در طی یک روز به وجود نیامده و گروه مرمت سازمان میراث فرهنگی همیشه به دنبال رفع این ترک‌ها بوده‌اند و با آخرین سیستم‌های مرمتی روز دنیا این ترک‌ها را برطرف خواهند کرد.
رضایی تصریح کرد: ترک‌ها به دلیل مشکل سازه‌ای در ستون‌ها به وجود آمده و کارشناسان مرمتی بر اساس آخرین اصول علمی این ترک‌ها را از بین خواهند برد. وی خاطرنشان کرد: در تمام مدت ترک ستون‌های تخت‌جمشید تحت کنترل و اندازه‌گیری بوده و برای رفع آنها نیازمند زمان و بررسی‌های بیشتر هستیم.
یخ‌زدگی به آثار سنگی آسیب می‌زند
یک کار‌شناس مرمت آثار سنگی هم گفت: در آثاری تاریخی مانند تخت‌جمشید به دلیل اینکه مقاومت مکانیکی این سازه‌ها در طول چند هزار سال کاهش یافته است، باید اقدامی برای حفاظت انجام شود.
علیرضا بهرمان در گفت‌وگو با ایسنا، تاکید کرد: در سازه‌های سنگی مانند تخت‌جمشید باید مقاومت مکانیکی افزایش یابد، زیرا این سنگ‌ها در طول چند هزار سال به مرور مقاومت مکانیکی و تحمل اولیه خود را از دست داده‌اند و باید با روش‌های متعدد برای حفاظت آنها اقدام کرد.
او درباره چگونگی حفاظت و رسیدگی به نقش برجسته‌ها و آثار سنگی بیان کرد: این موضوع یکی از مهم‌ترین مسائل حوزه میراث فرهنگی است، زیرا اصولا نقش برجسته‌ها در مناطقی صعب‌العبور و دور از شهر‌ها قرار دارند و به همین دلیل، حفاظت از آنها نه فقط در ایران، بلکه در همه جای دنیا با مشکلات زیادی روبه‌رو است.
وی ادامه داد: این آثار به دلیل اینکه در کوه‌های عظیمی واقع شده‌اند، به شدت تحت تاثیر بادها، ریزش برف و باران و عوامل انسانی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، یکی از مهم‌ترین آسیب‌های واردشده به این‌گونه آثار، آلودگی هواست که در فصل بارندگی سبب می‌شود، تاثیرات و آسیب‌های مستقیمی به چنین آثاری وارد شود، زیرا آلودگی هوا و رطوبت با یکدیگر ترکیب می‌شود و با به وجود آمدن پدیده‌ای به نام باران‌های اسیدی، آثار آسیب می‌بینند.
بهرمان در این‌باره گفت: این باران‌ها ساختار سنگی آثار را به دلیل فرسایش از بین می‌برند. هرچند امروزه اقدامات زیادی برای حفاظت انجام می‌شود و یکی از آنها، حفاظت فیزیکی است.
این کار‌شناس مرمت درباره حفاظت فیزیکی توضیح داد: این روش به این معناست که پوشش‌های موقت یا پوشش‌هایی از مصالح سبک ساخته و برای جلوگیری از ریزش مستقیم باران و برف روی بنا استفاده می‌شود، البته ساخت این سازه‌های سبک در مناطق کوهستانی که در معرض ورزش بادهای تند هستند، به سادگی امکان‌پذیر نیست.
وی تاکید کرد: استفاده از چنین روشی در مناطقی مانند بیستون به دلیل ارتفاع زیاد اثر، مشکل است و علاوه بر آن، منظر بصری اثر نیز خدشه‌دار می‌شود.
او درباره آسیب‌های دیگری که به آثار سنگی می‌تواند وارد شود، به پدیده یخ‌زدگی اشاره و اظهار کرد: آثاری مانند نقش برجسته‌ها به دلیل حجاری‌های انجام‌شده روی آنها، ریزترک‌های زیادی دارند که آب در آنها نفوذ می‌کند و دچار یخ‌زدگی می‌شوند. حجم افزایش‌یافته این آب‌ها فشار مضاعفی را ایجاد می‌کند که موجب فرسایش اثر می‌شود.
بهرمان با اشاره به اینکه برای حفاظت از آثار سنگی نمی‌توان به دنبال راه‌های ساده بود، گفت: با استفاده از موادرزینی و چسب به طوری که سطوح این آثار به آنها آغشته شوند، می‌توان از نفوذ آب جلوگیری کرد. البته این رزین‌ها در طولانی‌مدت سبب آسیب می‌توانند باشند.
وی با بیان اینکه امروزه بسیاری از آثاری که به صخره‌ها متصل هستند و به عنوان عنصر مجزا محسوب می‌شوند، با پدیده‌های یادشده مواجه هستند، اظهار کرد: در نقش برجسته‌های بیستون حجم زیادی آب از ارتفاعات سرازیر می‌شود، این آب حجیم مقداری از سنگ‌ریزه‌ها را با خود به پایین حمل می‌کند و این سنگ‌ریزه‌ها نقش سنباده را روی بقیه آثار ایفا می‌کنند. به این ترتیب، به نحو دیگری آسیب‌رسانی به آثار سنگی را شاهد هستیم.
او ادامه داد: به نظر می‌رسد، بهترین کار، ایجاد پوشش فیزیکی برای چنین آثاری باشد؛ ولی درباره نقش برجسته‌های خاصی مانند بیستون، نقش رستم و نقش رجب تصمیم‌گیری به سادگی امکان‌پذیر نیست. به طور مثال، در تخت‌جمشید اگر قرار باشد، از پوشش فیزیکی استفاده شود، منظر تخت‌جمشید تخریب می‌شود، زیرا این‌گونه آثار در فضای آزاد ابهت دارند. با این حال، استفاده از رزین‌های مصنوعی که از نفوذ رطوبت و ایجاد ترک در این آثار مانع شود، می‌تواند مد نظر باشد تا به این ترتیب، از نفوذ آب باران به ریزترک‌ها و ساختار اثر و سایش آن جلوگیری شود.
بهرمان با بیان اینکه در چین، مجموعه سربازان سفالی زیر یک سازه عظیم به عنوان پوشش قرار گرفته‌اند، اضافه کرد: چنین اقدامی را برای تخت‌جمشید که بر فراز خاک قرار دارد و ستون‌های آن بلند است، نمی‌توان انجام داد. همچنین می‌بینیم ایتالیا و برخی کشور‌ها که بناهای سنگی زیادی در آنها وجود دارد تا کنون به این نتیجه نرسیده‌اند که از پوشش برای حفاظت از آثار سنگی استفاده شود، در چنین کشورهایی از مواد رزین استفاده می‌شود تا مانع تنفس سنگ نباشد.
نظر شما :