عضو شورای ارزیابی اسناد مجلس: از صد ساله‌ها برای جمع‌آوری تاریخ شفاهی جنگ جهانی دوم کمک بگیریم
اهمیت تاریخ شفاهی جنگ جهانی دوم برای جلوگیری از هر نوع اقدام دشمن است
به گزارش فارس، کیانوش کیانی رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی و مشاور عالی دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی در نهمین نشست تخصصی واکاوی ابعاد اشغال ایران در جنگ جهانی اول و دوم با عنوان «نقش تاریخ شفاهی در واکاوی ابعاد اشغال ایران در جنگ جهانی دوم» اظهار داشت: درباره تعریف تاریخ از دانشمندی سوال شد که تاریخ چیست و وی در پاسخ گفت که چه چیز تاریخ نیست.
رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی با تاکید بر اینکه در همه امور شخصی، خانوادگی، ملی، منطقه‌ای و جهانی به تاریخ نیاز داریم، تصریح کرد: تاریخ نه تنها به گذشته می‌پردازد بلکه اگر با ابزار دقیق که مهم‌ترین آن اسناد است به کاوش‌های تاریخی پرداخته شود امروز و فردای خود را می‌توان بهتر تفسیر کرد.
وی با بیان اینکه تاریخ به حافظه نیرو بخشیده و راهنمایی زندگی روزانه است یادآور شد: مدت‌هاست که در دنیا مکتب‌های مختلف تاریخی به وجود آمده و هر جامعه متناسب با انتظاری که از تاریخ دارد تعاریف ویژه‌ای برای آن مطرح کرده است. کیانی ادامه داد: بسیاری از واژگان ما در کشورهای غربی به کار گرفته می‌شود و عمده موضوعات علمی از شرق ریشه گرفته است.
رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی با تاکید بر اینکه زندگی امروز بشر به اسناد وابسته شده است، افزود: از لحظه تولد تا زمانی که انسان از دنیا می‌رود با اسناد سروکار دارد. وی بر همین اساس سند را به دو بخش کتبی و شفاهی تقسیم کرده و یادآور شد: ما به تاریخ کتبی و شفاهی جنگ‌های اول و دوم نیازمندیم؛ بسیاری از ناگفته‌های جنگ جهانی دوم را می‌توان از کسانی که در حال حاضر ۱۰۰ سال سن دارند به دست آورد و باید به صورت ضربتی این کار را شروع کرد.
کیانی در عین حال اهمیت اسناد را برای فرد همچون اهمیت حافظه عنوان کرد و اظهار داشت: وقتی نیروهای اشغالگر وارد عراق و افغانستان شدند اولین مکانی که به آن حمله کردند آرشیو‌ها، کتابخانه‌ها و موزه‌ها بود چرا که آنها می‌خواستند هویت دیگران را محو کنند چون خود هویتی نداشتند.
مشاور عالی دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی با بیان اینکه آرشیو در کشور ما سابقه‌ای کهن و چندین هزار ساله دارد، افزود: دنیا بخشی از حافظه خود را باید در ایران جست‌وجو کند چرا که ایران همچون نورافکنی است که بر تاریکی نادانسته‌های بشری نور می‌افکند.
وی در ادامه سخنان خود به آرشیویست اشاره کرد که در دنیا بسیار مهم است و گفت: اگر بدون ساماندهی آرشیویست‌ها پژوهشگری بخواهد کار را انجام دهد در واقع زیر خروار‌ها سند دفع خواهد شد و به هدف خود نمی‌رسد.
کیانی در عین حال به جنگ جهانی اول و دوم اشاره کرد و اظهار داشت: همه باید بدانند که در مقطعی از تاریخ چگونه ما مظلومانه با اینکه اعلام بی‌طرفی کرده بودیم اما تحقیر شدیم و جنایت‌های بسیاری علیه مردم ما صورت گرفت اما هنوز عذرخواهی رسمی و پرداخت غرامتی صورت نگرفته است.
رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی با بیان اینکه مهم‌تر از پرداخت غرامت حق حاکمیت، تعیین سرنوشت و آزاد بودن است، تصریح کرد: وقتی ما هیچ خطایی نکرده‌ایم، مستوجب چنین ظلمی نیستیم و در واقع ما فدا شدیم تا دیگران به اهداف خود برسند؛ از این رو باید واکسنی به کشور زده شود تا دیگر کسی هوس این کار را نداشته باشد.
وی بر همین اساس به اطلاع‌رسانی در این زمینه و تأسیس مرکز تاریخ شفاهی جنگ جهانی در ریاست جمهوری اشاره و اضافه کرد: در حال حاضر متجاوزان خود در حال جمع‌آوری اسناد این جنگ‌ها هستند و ما با اقداماتی که باید انجام می‌دادیم، فاصله زیادی داریم.
رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی با تاکید بر اینکه آرشیو، کتابخانه و موزه هدایای نسل‌های گذشته به ما بودند و ما باید به نسل‌های آینده آن را هدیه دهیم، گفت: میزان فرهیختگی کشور‌ها را نیز از این مکان‌ها می‌توان دریافت تجربه گذشتگان ثروت بزرگی است که برای امروز و فردای ما به کار می‌آید.
وی ادامه داد: اسناد در فرهنگ‌سازی، الگوسازی برای نسل جوان، آشنایی با شیوه‌های نگارش، آشنا شدن با وضع اقتصادی مردم و مشارکت در جنگ‌ها، آشنایی یا مسائل مختلف اجتماعی و آداب و رسوم و تکامل خط و زبان فارسی نقش مؤثری دارند.
کیانی با تأکید بر اینکه باید حس تاریخ را به نسل‌های آینده منتقل کرد، اظهار داشت: اسناد علاوه بر ارزش پاسخگویی ارزش پژوهشی نیز دارند؛ اسناد حافظه ملی و تاریخی هستند و باید از آنها نگهداری کرد. رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی با بیان اینکه در خاطره‌نویسی، مختار مصاحبه شونده است اما در تاریخ شفاهی به دنبال نکته مغفولی هستیم که در اسناد کتبی وجود ندارد، گفت: تاریخ شفاهی مردمی‌سازی تاریخ است و همه می‌توانند در این زمینه مشارکت کنند؛ مورخان، پژوهشگران، روزنامه‌نگاران، آرشیویست‌ها و جامعه‌شناسان و مردم‌شناسان از علم تاریخ شفاهی استفاده می‌کنند. وی در عین حال تاریخ شفاهی را جایگزین تاریخ کتبی ندانست و اظهار داشت: تاریخ شفاهی مکمل تاریخ کتبی است.
کیانی در ادامه سخنان خود یکی از مواردی را که امام(ره) همواره با اندوه از آن یاد می‌کردند، وضعیت ایران در جنگ جهانی دوم دانست و افزود: میزان خسارت‌هایی که در جنگ جهانی دوم به کشور ما وارد شد بسیار زیاد است. رییس پژوهشکده ابوریحان بیرونی در پایان خاطر نشان کرد: ربع شهیدی، شاهنامه بایسنقری والتفهیم تاکنون به ثبت جهانی رسیده‌اند.
نظر شما :