تفرشی: جزایر سه‌گانه موضوعی بین ایران و بریتانیاست/ امارات با مجوز و تایید ایران شکل گرفت
مجید تفرشی، پژوهشگر ارشد ایرانی آرشیو ملی بریتانیا در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا خاطرنشان کرد: موضوع دعوای ایران با کشورهای خلیج فارس بر سر مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه به هیچ‌وجه دعوایی با اعراب نبوده است. ایران یک دعوای تاریخی داشته است که از ابتدای قرن بیستم شروع شده است و البته در مورد جزایر دیگر پیش از این تاریخ نیز مباحثی مطرح بوده است. دعوایی که ایران در مورد جزایر سه‌گانه داشته است، بحثی با دولت بریتانیا بوده است نه اعراب.
او توضیح داد: دولت بریتانیا در سال ۱۹۰۳ با سوءاستفاده از ضعف داخلی ایران در زمان مظفرالدین شاه و در زمان قتل بحرانی ناصرالدین شاه تا قبل از انقلاب مشروطیت از این مساله سوءاستفاده کرده و در ادامه سیاست‌های توسعه‌طلبانه‌اش در خلیج فارس، این جزایر را به زور اشغال کرد و پرچم خود را بر فراز آن برافراشت.
تفرشی ادامه داد: ۶۸ سال دولت‌های مختلف ایران چه قوی و چه ضعیف، مردمی یا غیرمردمی، با این مساله مقابله کردند و هیچ دولتی زیر بار این مساله نرفت که این جزایر متعلق به ایران نیستند. همه در این مورد متفق‌القول بودند و حتی یک برگ سند در هیچ آرشیوی در دنیا در مورد تعلق نداشتن این جزایر به این وجود ندارد.
این پژوهشگر ایرانی افزود: دعوای ایران از ۱۹۰۳ تا ۱۹۷۱ که ایران بر این جزایر اعاده حاکمیت کرد، دعوا با بریتانیا بوده است، زیرا اساسا پیش از این تاریخ دولت امارات متحده عربی وجود نداشته است. دولت امارات چند روز پس از بازگشت این جزایر به ایران به وجود آمده است. بنابراین این ادعا که این جزایر از دیرباز به اعراب تعلق داشته است و ایران آن را غصب کرده است، اساسا بی‌پایه و از نظر تاریخی حرف یاوه‌ای محسوب می‌شود.
این محقق روابط ایران و بریتانیا تاکید کرد: قدمت بازگشت جزایر به ایران بیش از طول تاریخ تشکیل دولت امارات است. بنابراین ایران هیچ‌گاه در این موضوع اختلافی با اعراب نداشته است. براساس توافقنامه رسمی و محکمی که جامعه بین‌المللی آن را پذیرفته و شورای امنیت نیز بر آن صحه گذاشته است، این جزایر به ایران بازگردانده شده است و اعراب این مناطق و شیوخ شارجه و راس‌الخیمه که ادعای این جزایر را دارند، توقعشان این بوده است که ایران این جزایر را دو دستی به آن‌ها تقدیم کند که توقع بی‌جایی بوده است.
تفرشی افزود: در سال‌های اخیر نیز که این مساله حاد شده است، به دلیل این است که این موضوع از سوی بریتانیا دنبال می‌شود. اماراتی‌ها فقط به عنوان واسطه بین آمریکا و انگلیس که با ایران مشکل دارند هستند و در واقع ابزاری برای اعمال فشار علیه ایران از طرف آن کشور‌ها هستند تا در معاملات دیگر بین‌المللی بتوانند از ایران امتیازگیری کنند. آن‌ها می‌خواهند جوسازی و غوغاسالاری کنند تا جامعه بین‌المللی ایران را تحت فشار قرار دهد. آن‌ها به نمایندگی از بریتانیا و آمریکا عمل می‌کنند و خودشان حرفی برای گفتن ندارند کما اینکه دولت شارجه که باید مدعی ابوموسی باشد، ادعایی در رابطه با این موضوع ندارد و فشار دولت مرکزی امارات یعنی دولت ابوظبی و خاندان آل‌نهیان است که این موضوع را دنبال می‌کند. او ادامه داد: به دلایل مادی و سیاسی به صلاح شارجه نیست که این دعوا با ایران بالا بگیرد، اما دولت مرکزی امارات از سوی آمریکا و بریتانیا مجبور است این اقدامات را انجام دهد و در این میان بازیچه است.
تفرشی افزود: ایران می‌توانست در زمان تاسیس امارات تصمیم بگیرد این دولت تشکیل نشود و یا برای آن مانع‌تراشی کند. اگر ایران این اقدام را انجام می‌داد، امکان نداشت دولت امارات تشکیل شود و این موضوع را اعراب و انگلیس به خوبی می‌دانند که امارات با مجوز و تایید ایران شکل گرفت.
این پژوهشگر آرشیو بریتانیا، در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا، با اشاره به تاریخچه پیگیری‌های ایران در قبال جزایر سه‌گانه خلیج فارس، تصریح کرد: موضوع حقانیت حقوقی ایران در مورد جزایر سه‌گانه در تمام آرشیوهای حقوقی و تاریخی بسیار محکم و مسجل است. بسیار روشن است که این جزایر ملک ایران و حق آن بوده است. اگر هم زمانی حاکمیت مستقیم نداشته است، مربوط به دوره‌ای بوده است که دزدان دریایی آنجا را غارت کرده‌اند و یا اینکه دولت بریتانیا آنجا را به زور تصرف کرده است با این هدف که پای ایران را از خلیج فارس کوتاه کند. وی توضیح داد: برای بریتانیا این یک ایده راهبردی است که پای ایران را در خلیج فارس کوتاه کند و این ایده را همیشه پیگیری کرده است و امروز نیز آن را دنبال می‌کند.
این پژوهشگر ارشد ایرانی در آرشیو ملی بریتانیا با انتقاد شدید از عملکرد رسانه‌های غربی به‌ویژه شبکه خبری بی‌بی‌سی گفت: این رسانه‌ها مکررا با تحریف تاریخ چه به صورت گزارش‌های مستقیم و یا به صورت القای مطالب به کار‌شناسان خود مطالبی را به دروغ مطرح کرده‌اند که جای تاسف دارد و آن‌ها تماما علیه منافع ملی ایران بوده است.
تفرشی توضیح داد: ممکن است که عباراتی به صورت انگلیسی در توافقنامه با عنوان اشغال مطرح شده باشد، اما می‌بینیم در ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱ نمایندگان رسمی و اعضای خاندان شیخ شارجه به استقبال رسمی نیروهای ایران آمدند و ورودشان را به بوموسی تبریک گفته‌اند. چگونه است که از این موضوع به عنوان اشغال یاد می‌کنند. وقتی برهه‌های مهمی از تاریخ را نادیده می‌گیرند نمی‌توانند به واقعیت برسند. سه سال مذاکرات روز به روز از ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۱ بین ایران و جامعه بین‌المللی برای موضوع جزایر انجام شد و بعد هم با رضایت هر دو طرف و تایید اماراتی‌هایی که هنوز دولت نشده بودند و در آستانه تاسیس آن بودند این توافقنامه انجام شده است، چطور می‌توانند به آن اشغال اطلاق کنند.
او افزود: نمی‌توانیم در خانه‌مان بنشینیم و منتظر باشیم هر کسی در خانه را بزند و بگوید در دادگاه حضور یابید تا ثابت کنید این خانه برای شماست به دادگاه برویم. ایران این مساله را به درستی نمی‌پذیرد. هیچ دولتی حق رفتن به جامعه بین‌المللی در مورد جزایر سه‌گانه ایرانی را ندارد و حق طبیعی ایران هم همین است.
تفرشی در عین حال تاکید کرد: البته ایران باید با کشورهای عربی حسن همجواری داشته باشد و مناقشاتی با آن‌ها نداشته باشد، از تعبیرات نژادپرستانه و ضدعربی و توهین‌آمیز نباید استفاده کند اما باید بر اصول و مواضع خود محکم بایستد و حتما هم نباید اجازه دهد اعراب بازیچه دست غرب و آمریکا شوند. در واقع اگر ایران مشکلاتش را با جامعه بین‌المللی به ویژه اتحادیه اروپا و آمریکا حل کند، مساله جزایر تا حد زیادی خودبه‌خود حل خواهد شد، زیرا همه می‌دانند ادعاهای آن‌ها محلی از اعراب ندارد.
وی در ادامه گفت: در مورد بوموسی اساسا چیزی به نام حاکمیت عربی وجود ندارد و این هم از آن دروغ‌هایی است که این روز‌ها در رسانه‌های غربی مطرح شده است. غیر از مسائل روزمره مردم که مربوط به آموزش و پرورش و بهداشت می‌شود، آن‌ها می‌توانند اقدامات خود را انجام دهند اما بقیه مسائل مشترکا انجام می‌شود. متاسفانه نگاه اعراب خلیج فارس به ایران نگاهی کاملا از نظر راهبردی مبتنی بر دشمنی با ایران است. آن‌ها به دلایلی مجبورند با ایران مدارا کنند اما نباید تصور کنیم که از نظر راهبردی تمایل دارند با ایران دوست باشند.
این پژوهشگر ایرانی توضیح داد: در نشستی وزیر خارجه عربستان سعودی در بریتانیا و در موسسه مطالعات سلطنتی بریتانیا سخن می‌گفت، در پاسخ به سوالی در مورد روابط ایران و اعراب و آمریکا گفت ایران همسایه و برادر کشورهای عربی است و آمریکا دوست و متحد راهبردی کشورهای عربی محسوب می‌شود و البته مردم همسایه و برادرشان را خودشان انتخاب نمی‌کنند و به آن‌ها تحمیل شده است و مجبورند با آن‌ها مدارا کنند. بنابراین نگاه کشورهای عربی به ایران به صورت یک برادر و همسایه است و هیچ‌گاه نگاه دوستانه و مبتنی بر متحده راهبردی با ما نداشته‌اند، بنابراین ما باید با آن‌ها مدارا کنیم همانطور که آن‌ها مجبورند با ما مدارا کنند و از تنش پرهیز کنند. تفرشی افزود: تصور درستی نیست که بتوانیم دوست راهبردی خود را در بین اعراب بیابیم.
این پژوهشگر ارشد آرشیو ملی بریتانیا همچنین در مورد نام خلیج فارس نیز گفت: سابقه نام خلیج فارس تاریخی بیش از سه هزار سال دارد که در متون یونانی باستان و در نقشه‌های قدیمی نیز این نام آمده است. در آرشیوهای مختلف دنیا حتی کشورهای عربی، آرشیو عثمانی، آرشیو بریتانیا و آمریکا و... نام خلیج فارس حداقل سابقه سه هزار ساله دارد. خلیج ع ر ب ی نام جعلی جدید است که راجع به آن نیز تحقیقاتی شده و مستندهای خوبی نیز در مورد آن تهیه شده است. در اسناد بریتانیا نیز اذعان شده است که نام واقعی، رسمی، حقوقی و قانونی این منطقه خلیج فارس است و در اسناد جدیدی نیز سال گذشته منتشر کردند، بخش‌نامه‌های بریتانیا منتشر شده است که نام این منطقه خلیج فارس است و جالب این است که تاکید دارند نام خلیج ع ر ب ی اساسا نادرست و غیرقانونی است اما می‌گویند ما به خاطر اینکه اعراب آزرده نشوند و روابطشان را با ما برهم نزنند و دلگیر نشوند، گاهی از نام خلیج استفاده می‌کنیم، اما تضمین داده‌اند و اذعان کرده‌اند نام قانونی، رسمی و بین‌المللی این منطقه خلیج فارس است.
او تاکید کرد: هیچ تردید تاریخی و حقوقی راجع به نام خلیج فارس وجود ندارد و این اقدامات، دشمنی اعراب با تاریخ است که تصور می‌کنند تاریخ از ۴۰ سال پیش آغاز شده است و در واقع آن‌ها هستند که به تاریخ هویت می‌شوند. اعراب توجهی به تاریخ چندین هزار ساله ایران و این منطقه ندارند و متاسفانه عرض خود می‌برند و زحمت ما می‌دارند. البته جامعه بین‌المللی نیز گاهی برای آزردن ایران به این سیاست‌ها و تبلیغات نادرست دامن می‌زند که اینجای تاسف دارد، در صورتی که این اشتباه بزرگ غرب، به‌خصوص بریتانیا است که برای اعمال فشار به جمهوری اسلامی، کل جامعه ایرانی در سراسر دنیا را از خود می‌رنجاند و قطعا این موضوع به سود منافع آمریکا و بریتانیا نیست.
تفرشی در ادامه در مورد اقداماتی که ایران در حوزه دیپلماسی عمومی برای حفظ عنوان خلیج فارس باید انجام دهد، گفت: حقانیت مالکیت چند هزار ساله ایران بر خلیج فارس کاملا به جا و درست است اما این مباحث لازم است اما کافی نیست. به معنای این نیست که امارات چون تاریخ ندارد و فرهنگ این موضوع عمق و گستره ندارد، امروز ساکت نشسته است. میلیون‌ها دلار خرج شده و همچنان در حال خرج شدن است تا محققان را از سراسر دنیا جمع کنند تا تاریخ بسازند و برای حاکمیت عربی بر خلیج فارس و تغییر نام آن تاریخ‌سازی کنند. برای حاکمیت اعراب بر جزایر سه‌گانه، کتاب و مقالات زیادی نوشته شده است اما متاسفانه ما در ایران کم‌کاری کرده‌ایم و کار جدی انجام ندادیم.
وی گفت: اقداماتی که ایران در این زمینه انجام داده است، تا حدی زیادی دولتی و متکی بر محققان دولتی بوده است و از نظر سطح آکادمیک بین‌المللی سطح بالایی نداشته است. باید سمینارهایی که برگزار می‌کنیم، به واقع بین‌المللی باشند و مقالات آن‌ها سطح بالاتری داشته باشد. متاسفانه بار علمی این کنفرانس‌ها زیاد نیست، زیرا ارتباطات بین‌المللی آن‌ها کم است و از منابع بین‌المللی گسترده کمتر استفاده می‌شود. به محققانی که در این زمینه کار جدی انجام می‌دهند، کمک نمی‌شود و بنابراین کنفرانس‌ها بیشتر جنبه جشنواره و محلی برای جشن و سرور دارد. باید کارهای جدی بی‌سروصدا و یا کم سروصدا در مورد خلیج فارس انجام دهیم.
تفرشی تاکید کرد: اگر می‌خواهیم کشور ما حاکم خلیج فارس شود، باید خلیج فارس را رونق دهیم. اهالی خلیج فارس چه فارس و چه عرب باید از نظر رفاهی از متوسط جامعه ایرانی بالا‌تر باشند تا احساس کنند در جایی زندگی می‌کنند که به آن تعلق دارند و به آن‌ها توجه می‌شود، بنابراین باید به امور رفاهی و اجتماعی ساکنان خلیج فارس به خصوص در این جزایر توجه کرد و باید از اولویت‌های ایران باشد.
این پژوهشگر ارشد آرشیو ملی بریتانیا گفت: دولت ایران باید از تحقیقات و تلاش‌های مستقل غیردولتی حمایت کند؛ همان کار که اعراب امروز انجام می‌دهند تا زمانی که ما نتوانیم جامعه بین‌المللی را آگاه کنیم و از آن‌ها برای تثبیت حقانیت ایران در خلیج فارس کمک نگیریم، این فشار‌ها ادامه پیدا می‌کند و تشدید هم خواهد شد. بحث دعواهای سیاسی ایران و دنیا یک بحث است اما سوی دیگر موضوع دیپلماسی مردم‌محور است که ایران باید به آن توجه کند و در دراز مدت باید به این موضوع به صورت جدی بپردازیم. ما نباید فقط بگوییم همه نمی‌دانند که این جزایر متعلق به ایران است و این منطقه خلیج فارس نام دارد، بلکه باید به روی همه بیاوریم و راجع به آن کار کنیم و به همه آنان نشان دهیم. باید برای تثبیت حقمان بیشتر تلاش کنیم.
وی در پایان تاکید کرد: ایران باید در زمینه امنیت منطقه‌ای فعال باشد، مناسباتش را با کشورهای عربی ارتقا دهد و تنش‌زدایی در دستور کار قرار دهد اما باید در نظر داشت بخشی از مشکلات ایران، در چارچوب گسترده‌تر جامعه بین‌المللی به خصوص با آمریکا و اتحادیه اروپا حل می‌شود. اگر ایران تلاش کند به نحو آبرومندانه و منصفانه مشکلاتش را با جامعه بین‌الملل حل کند، بخشی از مشکلات با کشورهای کوچک عربی هم خودبه‌خود حل خواهد شد.
نظر شما :