شناسایی خانۀ «پدر خلیج فارس» در خیابان لاله‌زار تهران
به گزارش خبرگزاری ایسنا به نقل از روابط عمومی کمیتۀ پیگیری خانه‌های تاریخی شهر تهران، خانۀ «معین‌التجار بوشهری» در محدودۀ خیابان لاله‌زار و سعدی جنوبی در کوچۀ«بوشهری» واقع شده و روزگاری خانۀ معین‌التجار بوشهری، مالک دوم باغ لاله‌زار بوده است.
معین‌التجار بوشهری یکی از شخصیت‌های پرآوازۀ تاریخی، تجاری، سیاسی و دریایی ایران است و فعالیت‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی او به طور مستقیم موجب احیای موقعیت ایرانیان در خلیج فارس شد.
پس از پیروزی انقلاب مشروطه و تشکیل مجلس، او یکی از ۱۰ نمایندۀ تجار بود که به مجلس اول (۱۷ مهرماه ۱۲۸۵ هجری شمسی) وارد شد و از چهره‌های متنفذ و شجاع مجلس به شمار می‌آمد. در دورۀ سوم قانونگذاری نیز حاج معین‌التجار از بوشهر به وکالت انتخاب شد و در مجلس جزو هیات علمیه که رهبری آن با سیدحسن مدرس بود، قرار گرفت.
معین‌التجار در جنگ جهانی اول و قیام مردم جنوب مانند درگیری‌های رییس علی دلواری با انگلیسی‌ها، از آزادی‌خواهان و مبارزان ضد استبداد و استعمار پشتیبانی می‌کرد و در تحولات سیاسی اقتصادی حضور فعالی داشت. او به دلیل قدرت و نفوذ سیاسی و اقتصادی بالایی که پیدا کرده بود، در نهادهای اقتصادی و سیاسی اواخر عهد قاجار، یعنی دورۀ احمدشاه نقش فعالی داشت. از جمله، او ضامن برافراشته بودن پرچم ملی ایران در نقاط جنوبی محسوب می‌شد و نخستین کتابی که دربارۀ خلیج فارس نوشته شد مربوط به معین‌التجار بوشهری در سال ۱۲۸۵ هجری قمری است و می‌توان گفت معین‌التجار بوشهری پدر خلیج فارس و ثبت‌کنندۀ نام و مالکیت آن بوده است.
حاج محمد معین‌التجار در تهران نزدیک ۳۰ هزار مترمربع از باغ لاله‌زار را که امروز بین خیابان‌های سعدی جنوبی و لاله‌زار است، از ناصرالدین شاه خرید و در آن چند عمارت باشکوه ساخت، به طوری که در تهران هیچ بنایی به شکوه و زیبایی بناهای حاج معین‌التجار در آن تاریخ وجود نداشت. وقتی در کابینۀ میرزا نصرالله خان مشیرالدوله لایحۀ «قرضه از خارجی» در مجلس رد شد و قرار شد بانک ملی با سرمایۀ ایرانی تشکیل شود، معین‌التجار به اتفاق امین‌الضرب تلاش زیادی کرد و سرمایه‌ای قابل ملاحظه جمع کردند و حتی از سرمایۀ خود معین‌التجار برای راه‌اندازی این بانک استفاده کردند تا بانک ملی با سرمایۀ ایرانی در راستای حمایت از تولید و کار داخلی تشکیل شود. به جرات می‌توان گفت، نخستین شخصیت ایرانی در حمایت از تولیدات داخلی، معین‌التجار بوشهری است که پدر حمایت از کار و سرمایۀ ایرانی محسوب می‌شود.
خانۀ معین‌التجار بوشهری قرینۀ خانۀ قوام‌السلطنه (موزۀ آبگینه و سفالینه‌های ایران) است. با توجه به اینکه تابلوهای نقاشی موجود در این خانه از اروپا تهیه شده است، این بنا قابلیت تبدیل شدن به موزۀ بین‌المللی نقاشی رو تابلوهای گچی را دارد. اکنون این بنای فاخر که میراث شخصیت فاخر ملی، معین‌التجار بوشهری است، در معرض خطر نابودی و در وضعیت نامناسبی قرار دارد و متأسفانه این اثر فاخر در فهرست آثار ملی نیز ثبت نشده است.
نظر شما :