خواهران بیدار شوید

این مردان خودخواه ما که اکثریت مردان ایران را تشکیل می‌دهند، هرگز انصاف و مروت را نمی‌توانند پیشه خود ساخته و اندکی به حال ما تفکر کنند.

جوانان آزادیخواه دانشمند کشور ما هم آنقدرها نیستند که بتوانند کاری بکنند. گویا خودشان هم بیش از ما زنان و دختران گرفتار جدال با عالم استبداد هستند. بزرگتر درمانی که می‌تواند همه دردهای بدبختی نوع ما را علاج کند همانا معارف است. بدبختانه چنانچه در شمارۀ پیش اشاره کردیم به اندازه حقوق ارثی هم با ما معامله نمی‌کنند. هر چه ما از عملیات وزارت معارف و نظریات دولت می‌شنویم فقط مدارس کوچک و کوچک پسران است. اشتباه نشود ما به علیه دبستان‌های پسران نیستیم و به عکس همیشه طرفدار ازدیاد آن‌ها بودیم. لاکن عمده مقصود ما این است که چرا نصف این تفکرات برای دختران نمی‌شود؟ آیا دختران بی‌نوای فقیر نباید تحصیل بکنند؟ چرا باید از مدارس مجانی دولتی به اندازه حدود و حقوق ارثی دختران هم در مرکز و ولایات ایجاد نشود؟ الان چهل سال است در طهران برای پسران دارالفنون گشوده. اما ایراد نمی‌کنیم که یک مرد فنی تاکنون نشنیدیم که از آن دارالفنون خارج شده باشد. مدارس دیگر فنی هم باز برای پسران هست. ولی چرا باید یکی از آ‌نها راجع به فنونی که برای دختران باشد ایجاد نشده باشد؟ هیچ شک نیست که مردان خودخواه و خودپسند بوده و هر خوبی را برای خود می‌خواهند. آیا ما زنان هم باید سکوت کنیم؟ نه! بس است. سکوت و گوشه‌نشینی ما را به چاه نیستی انداخته.

باید از دولت بخواهیم که در ولایات مدارس دختران را تاسیس کند و در مرکز اقلا یک دبستان فنی برای دختران تشکیل نماید. خیلی لازم است که وزارت معارف یک عده معلم مخصوص صاحبان فنون از اروپا بخواهد و اداره مخصوص معارف زنان تشکیل دهند و از آن‌ها به اتفاق دختران ایرانی مفتش‌های مخصوص برای مدارس نسوان ولایات اعزام بدارند که تا خرد خرد بشود از راه معارف به مقصود رسید. زنان و دختران دانشمند طهران ذمه‌دار هستند که از وزارت معارف بخواهند. ما در این موقع نمی‌خواهیم از اظهار یک نکته مهم خودداری کنیم و آن این است: از قراری که شنیده‌ایم بودجه ادارۀ نظمیه یک مملکت ایران بیش از بودجه وزارت معارف است و این بودجه هم صرف میز و صندلی‌های سبز و سرخ و مرکب پر طاووسی می‌شود. آیا یک چنین مملکتی می‌تواند ترقی کند؟ اُف، آدم تا کی نگوید! تا چه اندازه می‌تواند خاموش بماند! نه! آیا نباید فریاد کشید و گفت: ملت آن روح دموکراسی زحماتی را که می‌کشد و پول‌هایی که می‌دهد برای پرورش هیئت جامعه خود حق دارد و باید در راه همین ملت صرف بشود. ما شنیده‌ایم که آقای نصیرالدوله وزیر معارف پیشنهاداتی دایر به توسعه معارف دارند، ولی از کمی بودجه کامیابی ندارند. خوب است هیئت دولت از بودجه‌های بیهوده ببرد و به بودجه‌های اساسی بیفزاید و منابع حاصل ثروت را برای مملکت باز نماید.

ما نظر به اینکه به افکار بلند آقای وثوق‌الدوله اعتقاد داریم منتظر هستیم که عطف توجه درباره نجات عالم زنان و برق‌های الکتریک معارف دبستان‌های دوشیزگان بنماید. در پایان امیدواریم خواهران ما در طهران از طلب حقوق خویش و سایر خواهران ولایات خود کوتاهی نورزند، برای یادآوری از هیئت دولت مطالبه نمایند.