سازمان میراث فرهنگی: در تخت جمشید نه سرقتی شده نه تخریب عمدی
متن کامل پاسخ آن سازمان در خصوص وضعیت تخت جمشید که خطاب به مدیرمسئول پیشین روزنامه همشهری ارسال شده است، در ادامه می‌آید:
«احتراما، نظر به درج خبر مورخ ۹۱/۱۰/۶ با عنوان «خطر در کمین محوطه باستانی تخت جمشید» در صفحه چهار آن روزنامه، خواهشمند است به منظور اطلاع‌رسانی دقیق و تنویر افکار عمومی و به ویژه روشنگری مخاطبان آن رسانه در خصوص انتشار توضیحات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به شرح ذیل اقدام لازم صورت پذیرد: آثار تاریخی تخت جمشید طی ۲۳۵۰ سال در معرض شدید‌ترین بلایای طبیعی، جوی و انسانی بوده که بر اهل فن پوشیده نیست.
در سال ۳۳۰ پیش از میلاد این آثار بر اثر آتش‌سوزی مهیب اسکندر به صورت ویرانه‌ای تبدیل شد و شاهدی موجود نیست که این بنای عظیم بعد از آن تعمیر و یا مراقبت شده باشد. علاوه بر این در بعضی از قسمت‌های این مجموعه به منظور پیشی گرفتن سرعت کار در زمان ساخت، از سنگ‌هایی با کیفیت پایین استفاده شده و مدام در زمان استفاده از بنا نیز اقدامات مرمتی روی آن انجام می‌شده است. اما باید یادآور شویم که این بنای باشکوه بعد از تخریب و مدتی فراموش شدن در اذهان عمومی، مورد هجوم افراد سودجو نیز قرار گرفته و آسیب‌هایی دیده است، لذا در چند دهه اخیر که متولیان مراقبت از تخت جمشید، این امر را با جدیت بیشتر دنبال کردند، شاهدی از تخریب عمدی آثار در تخت جمشید موجود نیست. همچنین، ذکر این نکته از آن جهت بود تا یادآور شویم آسیب‌های نقوش برجسته که در بعضی از خبرگزاری‌ها، در تصاویر ارائه شده است صرفا مربوط به زمان‌های دور است و در حال حاضر به خوبی از این آثار مراقبت می‌شود.
به هر حال با توجه به مطالب و تصاویر درج شده در آن روزنامه توجه به موارد ذیل، ضروری است:
۱- بیش از چند دهه است که به طور جدی از آثار تخت جمشید مراقبت می‌شود و در خلال این چند دهه هیچ‌گونه سرقتی از مجموعه نشده است. خوشبختانه از تمامی آثار تخت جمشید در حدود هشتاد سال پیش تصاویر تخصصی تهیه شده و اسناد آن در سایت مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو قابل دسترسی است. بنابراین چنانچه در هشتاد سال پیش آثاری از تخت جمشید کم شده باشد می‌بایست با توجه به وجود تصاویر و اسناد، شی به سرقت رفته شناسایی شود.
۲- در تخت جمشید شاهد پنج دوره مرمتی هستیم که از هشتاد سال پیش شروع شده و هم‌اکنون در دوره پنجم هستیم. در حال حاضر مرمت‌ها با جدید‌ترین روش‌ها و مواد و مصالح مرمتی نوین انجام می‌شود. اما در رابطه با بعضی از تصاویر منتشر شده که نشانگر مرمت‌هایی است که با معیارهای حفاظتی و مرمتی مدرن کنونی مغایرت دارد باید متذکر شویم این‌گونه مرمت‌ها مربوط به دوره‌های مرمتی پیشین است که اصلاح این مرمت‌ها و جایگزین کردن مواد و مصالح آن‌ها با مواد جدید، هر چند لازم است اما بر اساس اولویت‌بندی‌های گروه حفاظت و مرمت در حال حاضر ضروری نیست.
۳- با توجه به اینکه آثار تاریخی تخت جمشید در لیست آثار جهانی ثبت است بنابراین مرمت‌ها و حفاظت‌های انجام شده می‌بایست بر اساس قوانین و مقررات جهانی باشد. بدیهی است رعایت منشور‌ها و دستورالعمل‌های جهانی باعث باقی ماندن آثار ثبت جهانی در لیست می‌شود و نقض دستورالعمل‌ها و قوانین باعث به مخاطره افتادن آثار تاریخی در لیست آثار ثبت جهانی می‌شود. ذکر این نکته ضروری است بر اساس ضوابط آثار ثبت جهانی، نصب سایه‌بان به خصوص سایه‌بان‌های دائمی با محدودیت‌های خاصی همراه است. لازم به ذکر است استفاده از سایه‌بان فقط در نقاطی امکان‌پذیر است که یک اثر در معرض نابودی کامل باشد. تصاویر جدید از بناهای مهم ثبت جهانی شاهد خوبی بر این ادعا است.
۴- هرساله با توجه به رویش گیاهان در محوطه تخت جمشید در دو نوبت پوشش گیاهی مضر پاکسازی می‌شود که تصاویر موجود، گویای رسیدگی مداوم در این محوطه است.
۵- در گذشته یادگاری‌های زیادی که از عمر آن‌ها بیش از چند دهه می‌گذرد، توسط جهانگردان خارجی و ایرانی بر پیکره‌های سنگی به جای مانده است و خوشبختانه در حال حاضر بیشتر نقوش توسط حفاظ، محافظت می‌شود و نه‌تنها بازدیدکنندگان قادر به نوشتن یادگاری نیستند بلکه امکان لمس کردن آثار نیز از بازدیدکنندگان خاطی سلب شده است.
۶- هم‌اکنون پایگاه میراث جهانی پارسه- پاسارگاد، با جدید‌ترین تجهیزات، مواد و مصالح و روش‌های نوین در حال حفاظت و مرمت محوطه میراث جهانی تخت جمشید است. اما نباید فراموش کرد که تخت جمشید دارای وسعتی بیش از ۱۲۵۰۰۰ متر مربع یعنی حدود ۱۳ هکتار بوده و بخش‌های بسیار زیادی از تخت جمشید می‌بایست با روش‌های علمی مرمت شود. انجام مرمت و حفاظت با روش‌های علمی بسیار زمان‌بر و پرهزینه است. با این حال کار‌شناسان حفاظت و مرمت پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، بر اساس اولویت‌بندی و با دقت هرچه بیشتر مشغول حفاظت و مرمت از این آثار هستند و امید است در آینده سرعت مرمت‌ها در محوطه میراث جهانی تخت جمشید بیشتر شود.»
نظر شما :