وقایع‌نگاری ۱۴ساعتۀ کودتای ۲۸ مرداد به روایت نقشه‌ها

ترجمه: بهرنگ رجبی
۲۸ مرداد ۱۳۹۲ | ۱۵:۰۴ کد : ۳۴۷۵ وقایع اتفاقیه
تاریخ ایرانی: علی رهنما، استاد ایرانی دانشگاه آمریکایی پاریس که کتاب «علی شریعتی: مسلمانی در جست‌وجوی ناکجاآباد» او به فارسی ترجمه شده، کتاب تازه‌ای در دست انتشار دارد به نام «لات‌ها، فرصت‌طلبان، سربازها، جاسوس‌ها: شرح سرنگونی مصدق در چهار روز» که مشخصا به وقایع روزهای ۲۵ تا ۲۸ مرداد ماه ۱۳۳۲ می‌پردازد و روایتی مفصل و پر جزئیات از روند امور و کارها و رفتار طرف‌های درگیر ماجرا در آن چهار روز سرنوشت‌ساز به دست می‌دهد.

 

به گزارش «تاریخ ایرانی»، آرشیو امنیت ملی ایالات متحده به مناسبت شصتمین سالروز کودتا، چهار نقشه از این کتاب را برای نخستین بار منتشر کرده که مشخصا تحرکات روز ۲۸ مرداد ماه را پوشش و رویارویی‌های این روز را نشان می‌دهند، تصاویری که می‌توان آن‌ها را نقشه‌نگاری کودتای سال ۱۳۳۲ خواند.

 
برای مشاهده تصاویر در ابعاد بزرگتر بر روی آن‌ها کلیک کنید:


[شرح تصویر یک]: این نقشه آرایش مکانی دار و دسته‌های لات‌هایی را نشان می‌دهد که از کودتاچیان پول گرفته بودند تا اول صبح روز ۲۸ مرداد ماه به خیابان‌ها بریزند. این دار و دسته‌ها در بازار و دیگر نقاط جنوب شهر تهران جمع شدند و بعد به سمت شمال پایتخت به راه افتادند. نام سرکرده‌های این لات‌ها به همراه شمار تقریبی افراد هر گروه و همچنین مقاصدشان، سمت چپ تصویر آمده است.




[شرح تصویر دو]: شهربانی تهران که طرفدار شاه بود، واحدهای ارتش و مامورانی مخفی که از اواسط صبح روز ۲۸ مرداد ماه درگیر کودتا شدند.

 

[داخل تصویر]

نیروهای شهربانی

سربازها

ماموران مخفی

 

اهداف اشغال‌ شده در میدان ارک

ادارهٔ تبلیغات (ساعت ۱۲:۰۰)

وزارت کشور (ساعت ۱۳:۳۰)

وزارت امور خارجه (ساعت ۱۳:۳۰)

 

اهداف ویران ‌شده و آتش‌ زده در میدان بهارستان

حزب ایران (ساعت ۱۰:۰۰)

روزنامهٔ «شورش» متعلق به کریم‌پور شیرازی (ساعت ۱۰:۱۵)

روزنامهٔ «باختر امروز» متعلق به حسین فاطمی (ساعت ۱۱-۱۰:۳۰)

حزب نیروی سوم (ساعت ۱۱-۱۰:۳۰)

حزب پان‌ایرانیست (ساعت ۱۱-۱۰:۳۰)

 

اهداف اشغال‌ شده در میدان توپخانه

شهرداری (ساعت ۱۱:۳۰)

تلگرافخانه (ساعت ۱۳:۳۰)

شهربانی (ساعت ۱۴:۰۰)

دژبان (ساعت ۱۵:۰۰)

 

 

[شرح تصویر سه]: تانک‌ها نقشی مهم و حیاتی در رخدادهای روز ۲۸ مرداد ماه ایفا کردند؛ در طول روز نیروهای طرفدار شاه مهار حدود ۲۴ تانک را به دست آوردند و از آن‌ها استفاده کردند.








[شرح تصویر چهار]: نیروهای مسلح ضد مصدق همگام با همدیگر به سمت خانهٔ مصدق روانه شدند (سمت چپ نقشه)، عملیاتی که حدود ساعت چهار بعدازظهر آغاز شد و نهایتا او را مجبور کرد پیش از آنکه خانه‌اش ویران شود، از بالای دیوار باغ مجاور بگریزد. در زمان فرار مصدق، زاهدی دیگر در رادیو خطاب به ملت از پیروزی شاه بر نخست‌وزیر گفته بود.

کلید واژه ها: کودتای 28 مرداد علی رهنما


نظر شما :