چه کسی گفت «این صدای انقلاب ملت ایران است»؟

این جمله آشنا برای همه آنان که لحظه پیروزی انقلاب اسلامی ایران در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ را درک کرده‌اند یا بعد‌تر این صدا را در فیلم‌های مستند شنیده‌اند خاطره‌انگیز است. اما درباره صاحب صدا روایت‌های مختلفی وجود دارد.

 [اگر این پرسش پدید آمده که چرا در پایان آذرماه سراغ مناسبتی رفته‌ایم که به قاعده در ماه بهمن باید بحث آن پیش آید به اندکی تامل توصیه می‌کنیم تا پاسخ این پرسش هم روشن شود.]

روایت نخست این است که صدای مرحوم شیخ فضل‌الله محلاتی است. روایت دوم اما دو سال پیش در مقدمه گفت‌و‌گوی یک روزنامه با علی مطهری - به بهانه فهرست «صدای ملت» در انتخابات مجلس شورای اسلامی- نشست. آنجا که ادعا شد اول بار صدای علی مطهری بود که بعد از پیروزی انقلاب از رادیو پخش شد و گفت: این صدای انقلاب اسلامی ایران است.

روایت سومی هم هست که بهانه این گفتار است و دلیل یادکرد در روزهای پایانی آذر به جای بهمن.

ماجرا از این قرار است که کارکنان سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران در اعتصاب بودند و ۲۲ بهمن آخرین گوینده باقی مانده که ظاهرا تقی رحمانی بود نواری می‌گذارد و ساختمان رادیو را ترک می‌کند. اعتصابیون اما باز می‌گردند و پس از کسب تکلیف از آیت‌الله طالقانی، یکی از آنان به نام احمد کسیلا – شاعر و مجری و گوینده برنامه‌های ادبی- پشت میکروفون می‌رود و بعد از ظهر‌‌ همان روز تاریخی اعلام می‌کند: «اینجا تهران است. صدای راستین ملت ایران. صدای انقلاب. امروز به همت مردانه ملت، آخرین دژهای استبداد فروریخت. یکی از این آخرین‌ها همین رادیو بود؛ صدای واقعی استبداد. ملت به ما نیرو داد و راهمان را هموار کرد تا بتوانیم همچون پاره‌ای کوچک از پیکر عظیم مردم صدای راستین انقلاب را به گوش‌ها برسانیم.»

با این حال این حکایت به اینجا ختم نمی‌شود. چرا که حجت‌الاسلام شیخ فضل‌الله محلاتی (هم او که بعد‌ها نماینده امام در سپاه شد) نیز به همراه دکتر فریدون سحابی (پسر دکتر یدالله و برادر عزت‌الله سحابی) راهی یکی از ایستگاه‌های رادیو بودند: ایستگاه رادیو در نزدیکی چهارراه سیدخندان مشهور به ایستگاه بی‌سیم. یک متخصص مخابرات نیز همراه آنان بود و یک ساعت پس از پخش آن صدا این ایستگاه در اختیار آنان قرار گرفته بود تا این بار حجت‌الاسلام محلاتی بگوید: «بسم الله الرحمن الرحیم. این صدای انقلاب اسلامی ایران است» و تا شب به همراه فریدون سحابی یکی می‌گفت و دیگری می‌نوشت و گاهی به عکس.

آن سو‌تر هم احمد کسیلا با اصغر واقدی گفت‌و‌گو می‌کردند و هر دو ذوق‌زده بودند. صاحب آن صدای اولیه - احمد کسیلا- یک ماه پیش در تهران درگذشت اما هیچ‌گاه رادیو صدای او را پخش نکرد.

بر این پایه می‌توان گفت روایت شهید محلاتی که گفته است او اول بار اعلام کرد «این صدای انقلاب اسلامی ایران است» نیز درست است اما نه از محل اصلی رادیو و این روایت که نخستین اعلام کننده «این صدای راستین ملت ایران است» نیز درست است و نزدیک به یک ساعت تقدم زمانی دارد و از مرکز رادیو پخش شده. (حکایت تلویزیون و اولین گوینده پس از پیروزی انقلاب -علی حسینی- البته داستان دیگری دارد و این گفتار درباره رادیو است.)

احمد کسیلا متولد ۳۰ دی ۱۳۱۸ بود و بیشتر به عنوان نویسنده و شاعر شناخته می‌شد تا گوینده و خود نیز چنین می‌پسندید. او در ۱۸ آبان ۱۳۹۲ در پی سکته مغزی درگذشت. از نویسندگان حال حاضر که با او رفاقت و ارتباط داشته و خود روزنامه‌نگاری بازنشسته اما همچنان در حال نوشتن است علی‌اصغر شیرزادی است که با نقل این خاطره چندان که اقتضای تاریخ معاصر ایران است سخن گفته تا این نکته پنهان نماند.

منبع: عصر ایران