از رکورد دهه ۶۰ تا رکود دهه ۹۰/ خانوارهای ایرانی ۳.۵ نفره شد

تنظیم خانواده، کاهش تمایل به ازدواج

به نظر می‌رسد در این سال‌ها، دو عامل مهم باعث کاهش شاخص بعد خانوار‌ها در کشور بوده‌اند: کاهش تعداد فرزندان در خانواده و تمایل کمتر افراد به ازدواج و فرزندآوری. در خصوص انقلاب، باید به سیاست‌های جمعیتی مربوط به سال‌های نخست بعد از انقلاب اشاره کرد که تشویق به داشتن فرزندان بیشتر (با ملاحظه شرایط ویژه و جنگی کشور) محور اصلی آن بود. بیشترین تعداد متولدین در تاریخ کشور نیز، در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰ بوده است. اما با ورود این موج جمعیتی (که آثار آن هم‌اکنون در بازار کار دیده می‌شود) و فشار یکباره برای تامین تقاضای آنان در سنین مختلف، مسوولان به فکر سیاست‌های کنترل جمعیتی افتادند که در سیاست «تنظیم خانواده» مربوط به سال ۱۳۶۸ و «قانون تنظیم خانواده و جمعیت» مصوب سال ۱۳۷۲ خود را نشان داد. البته روند نزولی رشد جمعیت و تعداد خانوار، عمدتاً و طبیعتاً به دلیل تمایل خود خانواده‌ها به داشتن فرزندان و اعضای کمتر - ‌به ویژه تحت تاثیر مشکلات اقتصادی- نیز بوده است. از طرفی، از لحاظ فرهنگی نیز، به نظر می‌رسد با گذار از جامعه سنتی به مدرن، رویکردهای برخی از افراد نسبت به خانواده و جمعیت تا حدودی تغییر کرده است. گزارش‌های موجود نیز حاکی از افزایش افراد مجرد بدون تمایل به ازدواج، به ویژه در شهرهای بزرگ کشور است و همچنین، خانواده‌های دارای سطح بالا‌تر مالی نیز بر خلاف دهه‌های گذشته، تمایلی به داشتن فرزند بیشتر بروز نمی‌دهند که نشان می‌دهد تغییر عامل فرهنگی و دیدگاه مردم نسبت به خانواده، اثر مهم‌تری بر روند جمعیتی و ابعاد خانوارهای کشور داشته است.

 

 منبع: هفته‌نامه تجارت فردا