مرور روزنامه‌ها در آستانه دوم خرداد ۷۶/ از توزیع روزنامه توقیف شده تا کارناوال عصر عاشورا
مهسا جزینی: آن روزها کسی حواسش نبود، اما این روزها چرا. آن روزها رقیب نامزد «جناح راست» بود و این روزها در میانه ایستاده است. برای همین وقتی تاکید کرد: «دیروز تکلیفمان رقابت بود و امروز رفاقت» کمتر کسی جدی گرفت. البته اوضاع و احوال هشت سال گذشته هم در چرخش «رقیب» دیرین به «رفیق» امروز بی‌تاثیر نبود. حالا، می‌شود واکنش علی‌اکبر ناطق نوری را به پیروزی سید محمد خاتمی مرور کرد. اگرچه چند روز پیش از انتخابات در گفت‌وگویی با رادیو بی‌بی‌سی از شانس بالای خود در پیروزی گفته بود و برای آن هم از شواهد و قرائن مثال آورده بود، اما روز بعد از انتخابات در مجلس به خاتمی تبریک گفت و از آمادگی مجلس برای همکاری با خاتمی خبر داد. ناطق نوری تاکید کرد مجلس قصد سنگ‌اندازی جلو پای خاتمی را ندارد: «مجلس یار و کمک‌کاری برای دولت محترم بود و برای دولت آینده هم خواهد بود. شخص بنده تا آنجا که در توان دارم برای همکاری با ایشان برای خدمت به مردم به عنوان یک خدمتگزار در خدمت ایران اسلام و ملت عزیزمان خواهیم بود.» ۲۱ خرداد یعنی ۲۰ روز بعد از انتخابات ناطق نوری دیداری با حامیان و اعضای ستادهای تبلیغاتی و تشکل‌های اسلامی همسویش داشت. آنجا جمله‌ای گفت که بعد‌ها زیاد به آن استناد شد: «دیروز تکلیفمان رقابت بود، امروز رفاقت است».
سپاه و انتخابات
در انتخابات ۹۲ مدام از تریبون‌های مختلف و به ویژه از زبان فرماندهان سپاه این سخن به گوش می‌رسید که سپاه و ارتش قصد و مبنایی بر دخالت در انتخابات ندارند. به گفته امام در این خصوص هم زیاد استناد می‌شد. این روایت اما تازگی ندارد. سال ۷۶ هم یک هفته مانده به انتخابات روزنامه کیهان گفت‌وگویی با محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه پاسداران انجام داد که یکی از محورهای این گفت‌وگو نوع مواجهه سپاه با انتخابات بود. رضایی در این گفت‌وگو می‌گوید: «سازمان سپاه و بسیج حق دخالت در انتخابات و استفاده از امکانات له یا علیه یک نامزد را ندارد اما باید در صحنه حضور یابد و با انتخاب اصلح کسی را انتخاب کند که بتواند واقعا مسیر انقلاب را ادامه دهد و در مقابل همه توطئه‌های عظیم فعال باشد.» رضایی در ادامه یادآوری می‌کند که «همواره معیارهای کلان را به دوستان و برادرانمان در سپاه داده‌ایم اما مصادیق را برعهده آن‌ها واگذار می‌کنیم.» رضایی در ادامه از کلمه انتخابات عادی استفاده کرده و می‌گوید: «در انتخابات عادی بسیج و سپاه وارد نمی‌شوند. بدنه اصلی حزب‌الله بسیج است و آن‌ها باید حضوری فعالانه در صحنه انتخابات داشته باشند و انسان‌های صالح را برگزینند.»
تخریب‌ها و محدودیت‌ها
مجمع روحانیون مبارز، ۲۴ خرداد ۷۶ با انتشار بیانیه‌ای نسبت به توزیع نشریه‌ای در تیراژ میلیونی با هدف تخریب خاتمی هشدار می‌دهد. در این بیانیه آمده بود که: «اخیرا نشریه‌ای با تیراژ میلیونی ویژه انتخابات چاپ و به صورت گسترده در سراسر کشور منتشر شده که با تحریف واقعیت و پر از تهمت و دروغ به سید محمد خاتمی ظلم‌های بزرگی کرده و گستاخی را به جایی رسانده که حتی عملکرد امام و مقام رهبری در تایید ایشان را زیر سؤال برده است.» در این بیانیه از نیروهای مختلف و فداکار بسیج و سپاه خواسته شده بود: «برای پاسداری از حریم ارزش‌های اسلامی و جلوگیری از آلوده شدن فضای معنوی جامعه به گناه و معصیت‌های بزرگ اجازه ندهید با سوءاستفاده از نام مقدسشان بر خلاف وصیت امام این نهاد مقدس وجه‌المصالحه گروه‌های سیاسی شود.» در این بیانیه از مردم خواسته شده بود اجازه ندهند مانند شهید مظلوم بهشتی شخصیتی بزرگ و توانمند خاتمی مورد ظلم و جفای دشمنان آگاه و دوستان ناآگاه قرار گیرد. یکم خرداد، الله‌کرم از روزنامه سلام به علت نشر اکاذیب شکایت کرد. سلام خبر زده بود که الله‌کرم به علت توهین به یکی از نامزد‌ها جلب شده است اما بعدا تصحیح کرد که خبر درست نبوده و او فقط به دادگاه احضار شده. شنبه سوم خرداد اما روزنامه سلام در خبری نوشت که از توزیع این روزنامه، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه قبل از انتخابات به بهانه اینکه احتمالا یک روز بعد که پایان موعد تبلیغات انتخاباتی است به شهرستان‌ها خواهد رسید، ممانعت شده است. سلام همچنین در خبر دیگری نوشت که: «خبر رسیده یالثارات به علت هتاکی به یکی از نامزد‌ها توقیف شده و نیروی انتظامی مکلف به جمع‌آوری آن‌ها هستند اما همچنان در سطح شهر پخش می‌شود.» سه روز بعد از انتخابات هم روزنامه سلام در گزارشی از اعتراض مردم به عملکرد یک‌سویه و بی‌تفاوت صدا و سیما در معرفی رئیس‌جمهوری منتخب نوشت.
حمایت گسترده از ناطق
روزنامه سلام، مجله زنان و تا حدی همشهری از حامیان خاتمی در قبال ده‌ها نشریه و روزنامه متعلق به جناح راست بودند. آن زمان حمایت ورزشکاران و هنرمندان از نامزدهای انتخاباتی خیلی رسم نبود، مثلا آن زمان همشهری در نقدی به رسول خادم که از ناطق حمایت کرده بود، نوشت: «بین قهرمانی و پهلوانی تفاوت است و برخی فقط قهرمانند.» میرسلیم هم بر این اقدام خرده گرفت که حمایت یک ورزشکار از یک نامزد در صورتی که فردا رقیبش پیروز شود شاید چندان به نفع آن ورزشکار نباشد. با وجود این‌ها شخصیت‌ها و رسانه‌ها‌ی جناح راست از کیهان، رسالت تا ابرار گرفته همه پشت سر ناطق بسیج شده بودند و صفحات یک روزنامه‌هایشان به انتشار عکس‌ها و مطالبی در حمایت از ناطق اختصاص داشت. نظرسنجی‌هایشان هم حاکی از این بود که برنده انتخابات ناطق نوری است. شعار انتخاباتی‌ای که برای ناطق نوری ساخته شده بود، این بود: «رئیس‌جمهوری باید مدیر، مدبر و ناطق باشد.» اعتماد به‌نفس جناح راست زیاد بود. باهنر همان زمان گفت نظرسنجی‌هایی که این تشکل‌های اسلامی همسو با جامعه روحانیت میانه‌رو و همچنین جناح طرفدار خاتمی انجام دادند، نشان می‌دهد که ناطق پیروز می‌شود. این در حالی است که روزنامه سلام نتایج نظرسنجی حزب کارگزاران را که پیش از انتخابات انجام شده بود، روز بعد از انتخابات منتشر کرد. نظرسنجی برخلاف نظر باهنر تنها با ۱۰ درصد انحراف از معیار به نتیجه واقعی نزدیک بود. روزنامه رسالت هم یک روز مانده به انتخابات در یک نظرسنجی مردمی، تلویحا قصدش این بود که نشان دهد تمایل مردم به انتخاب ناطق است.
آن زمان مراجع هم بیانیه‌هایی در انتخاب فرد اصلح منتشر می‌کردند، آیت‌الله مکارم شیرازی در بیانیه خود بر انتخاب فرد قوی، امین، حفیظ و علیم تاکید کرد. فاضل لنکرانی هم گفت اصلح کسی است که در برابر قدرت‌های بزرگ نهراسد. مقید و متعبد به احکام اسلام در پرتو ولایت فقیه باشد. به فکر مستضعفان و توده باشد و سازندگی که بنیان آن را رئیس‌جمهور قبلی گذاشته را تداوم دهد. در این میان بیانیه حسن خمینی هم کوتاه و جالب بود. او از مردم خواسته بود از میان خوبان بهترین را انتخاب کنند؛ مدیر لایق، خدمتگزار صادق و کارگزار فهیم. روزنامه کیهان هم در ادامه حمایت خود از ناطق آن زمان لازم دید برای مردم توضیح دهد که خاتمی درخواست گفت‌وگو با کیهان را رد کرده است. در این توضیح آمده بود که از سوی روزنامه کیهان برای هر چهار نامزد درخواست گفت‌وگو ارسال شده ولی تنها ری‌شهری و ناطق نوری به این درخواست پاسخ مثبت داده‌اند. زواره‌ای هم گفته است کتبی پاسخ می‌دهد. کیهان نوشته بود همه تلاش‌ها برای تماس با دفتر ستاد خاتمی تا لحظه آخر بی‌نتیجه مانده است. روزنامه رسالت هم به نقل از فاکر نماینده مجلس نوشت: «رای دادن شما به انقلاب امروز در رای دادن به ناطق نوری متبلور است آن هم در حالی که امروز از سلطنت‌طلب منافق و لیبرال در کنار هم قرار گرفته‌اند.»
آخرین ترکش رسالت
در این میان از همه جالب‌تر یادداشت روزنامه رسالت ۳۱ اردیبهشت بود که صراحتا علیه خاتمی نوشت و از مردم خواست برای دفع خطر به ناطق رای دهند. روز آخر تبلیغات رسالت هرچه در توان داشت برای دفاع از ناطق و ترغیب مردم به انتخاب او روی دایره ریخت. در سرمقاله نسبتا تند او آمده بود: «آنچه مایه امیدواری دشمن شده کارنامه نه چندان مورد قبول یکی از نامزد‌ها نزد ملت ما به خصوص در اردوگاه فرهنگی است. معاندین طرفداری خود از نامزد خاص را در دیدگاه‌های وی در مورد آزادی، ماهواره و... می‌دانند. سر (رمز) اینکه حداکثر نیروهای انقلاب امروز پشت سر آقای ناطق ایستاده‌اند این است که معادله در قالب انتخاباتی با چالش بین چند جناح فکری نیست. همه کفر پشت سر کاندیدای خاص نه از روی حب، بلکه بغض به انقلاب ایستاده‌اند. دشمن دست به ترفند زده است و آن ترفند شوم این است که می‌گویند قرار است تقلب صورت بگیرد. برای اینکه اگر پیروز شدند، بگویند با وجود همه حمایت‌ها و تقلب‌ها کمر انقلاب را شکستیم و اگر شکست بخورند کل انتخابات را زیر سؤال ببرند. مردم هوشیار ایران با رای آگاهانه آن جریان را مؤدب به آداب سیاسی جمهوری اسلامی ایران خواهند کرد.»
تاکید بر سلامت انتخابات
اول خرداد سلام به انعکاس سخنان رهبری در حمایت از نامزد‌ها و رد انتساب حواشی عصر عاشورا به یکی از نامزد‌ها پرداخت. در این سخنان به نقل از مقام معظم رهبری آمده بود: «تخلف در انتخابات عمل خلاف شرع و خلاف اخلاق سیاسی و اجتماعی است. هر یک از این چهار نفر که اکثریت آرا را کسب کند، رئیس‌جمهور قانونی است. راه انداختن کارناوال شادی عصر عاشورا کار دشمن است. گیرم که عکس یک نامزد را هم در دست بگیرند این حیله آن‌هاست. نباید هیچ‌یک از نامزد‌ها را متهم کرد که شما از این‌ها خبر داشتید و این‌ها طرفدار شما هستند. نخیر آن‌ها چه طرفداری از کسانی دارند که اهل دین و معنویت و این چیزها هستند.» در نهایت اینکه انتخابات ۷۶ در صحت و سلامت برگزار شد. بشارتی وزیر کشور هاشمی، هفتم خرداد در یک نشست خبری گفت: «انتخابات در صحت و سلامت برگزار شده و هیچ تخلف یا شکایتی گزارش نشده است.»
ناطق نوری هم سوم خرداد در مجلس با تشکر از همه دست‌اندرکاران انتخابات از شورای نگهبان گرفته تا وزارت کشور گفت: «همه نیروهایی که کنار صندوق در روز رای‌گیری حافظ صندوق بودند و حافظ آرای مردم از بسیج، هیات امنای محل‌ها، مساجد و کسانی که امانتداری خوبی کردند، از نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی همه و همه باید تقدیر و تشکر کرد.» روزنامه اطلاعات، به نقل از ناطق نوری نوشت: «این انتخابات تفاوت زیادی با انتخابات گذشته با گذشت قریب به ۲۰ سال از پیروزی انقلاب داشت. یکی از ویژگی‌های آن حضور گسترده ملت بود. یک انتخابات کاملا جدی و توام با نشاط در سایه سلامت و امنیت کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر. در روز انتخابات با هر کجای کشور تماس گرفتم یا مراکزی که ارتباط این انتخابات بود، با وجود جوسازی‌هایی که برخی افراد آگاه و ناآگاه می‌کردند و در داخل هم بعضی ناآگاهان آب بر آسیاب آن‌ها می‌ریختند که جو انتخابات جو سالمی نخواهد بود یا انتخابات صوری خواهد بود که رهبری وارد شدند و این توطئه را خنثی کردند و فرمودند مگر کسی جرات به خود می‌دهد که در آرای مردم دست ببرد و خود ایشان نظارت و اشراف کامل را داشتند. یک انتخابات سالم توام با امنیت و آرامش و شادابی مردم‌مان که تحلیلگرهای غربی را هم غافلگیر کرد. انصافا این عزت و آبرویی بود که در این مقطع از تاریخ کشورمان آفریده شد.»
منبع: روزنامه شرق
نظر شما :