معاون میراث فرهنگی: جام کشف شده در مشگین شهر تقلبی نیست
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حدود ۹ روز پیش، محموله‌ای شامل ۳۰۰ قطعه شیء که در میان آن‌ها، دو جام طلا و نقره نیز بودند با همکاری «معاونت اطلاعات سپاه» شهرستان مشگین شهر در استان اردبیل کشف شد.
آنگونه که مسوولان ادارۀ میراث فرهنگی استان اعلام کرده‌اند، دو جام طلا و نقرۀ منقوش به اشکال حیوانی با جام‌های مارلیک و حسنلو (دو اثر تاریخی باارزش) برابری می‌کنند؛ اما کارشناسانی نیز مانند مدیر اداره کل موزه‌ها - محمدرضا کارگر - احتمال تقلبی بودن آن‌ها را مطرح کرده‌اند. در حالی که روز گذشته به مدیرکل اداره موزه‌ها اعلام شده است این آثار از نظر کارشناسان استانی حرفه‌ای هستند.
محمدحسن طالبیان در این زمینه به خبرنگار ایسنا اظهار کرد: هر چند اکنون کارشناسان منطقه‌ای این آثار را که هنوز در اختیار «معاونت اطلاعات سپاه» است، بررسی کرده‌اند اما پس از تحویل آثار به میراث فرهنگی، محموله باید یک بار دیگر توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری که به اردبیل فرستاده می‌شوند به صورت دقیق‌تر بررسی شوند.
یکی از اعضای هیات عالی کارشناسی اموال فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، محمدحسن قراخانی بهار نیز که تاکنون توانسته است آثار کشف شده از حفاران غیرمجاز در مشگین‌شهر را از تصاویر منتشر شده توسط رسانه‌ها بررسی کند، گفت: آنچه بر من مسلم است همۀ این مجموعه اشیا، بدون تردید حاصل حفاری از گورهای باستانی متعلق به اواخر هزارۀ دوم قبل از میلاد است.
وی محمولۀ کشف شده را متعلق به منطقۀ شمال و شمال غرب ایران دانست و ادامه داد: مقایسۀ اشیای به دست آمده با هنر مارلیک به درستی انجام شده است چون شباهت‌های زیادی بین آن‌ها وجود دارد، حتی ظرف مشابه «قوری» که آبریز دارد را می‌توان با آثار «مارلیک» و جام‌های «کلورز» در منطقۀ گیلان مقایسه کرد. در واقع این اشیا با جام‌های «کلورز»، «کلاردشت» و «مارلیک» نسبت به جام «حسنلو» بیشتر قابل مقایسه‌اند.
این کارشناس اموال فرهنگی افزود: مقایسۀ این آثار با جام حسنلو کار اشتباهی است، چون از نظر حوزۀ فرهنگی و تکنیک «فلزکاری» با یکدیگر متفاوت است. این آثار احتمالاً از یک یا دو گور کنار یکدیگر به دست آمده‌اند، با این وجود نظر قطعی در این زمینه باید توسط هیات کارشناسی ارائه شود.
قراخانی بهار اظهار کرد: متاسفانه چراغ تحقیقات باستان‌شناسی در کشور رو به افول است و تقریباً خاموش شده است. نباید اجازه دهیم این مجموعه هم به سرنوشت مجموعه‌های دیگر دچار شود و آثار را در انبارها نگهداری کرد. باید روی این محموله‌ها به عنوان پروژه‌های تحقیقاتی کار شود.
او تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی اردبیل باید با اختصاص اعتباری به این مورد، از کارشناسان خبره در این زمینه استفاده کند و کارهای تحقیقاتی روی آن‌ها انجام دهد و نتایج آن را به همۀ رسانه‌ها اعلام کند.
محمدرضا خلعتبری، باستان‌شناسانی که ۳۰ سال در شمال ایران در منطقۀ گیلان و ۱۲ سال در شمال غرب ایران کار مطالعه و حفاری انجام داده است نیز در این زمینه گفت: در طول سال‌های گذشته محوطه‌های تاریخی گیلان به خصوص در شمال و شمال غرب ایران بررسی و شناسایی شده‌اند و حتی گزارش آن‌ها در قالب چند جلد کتاب تهیه شده‌اند.
او با بیان اینکه کار باستان‌شناسی در حفاری گیلان از سال ۱۳۴۰ و با نمونه آثاری از مارلیک به دست آمد، اظهار کرد: با این اتفاق در آن زمان کاوش‌ها به سمت این منطقه از گیلان رفت و کسی به فکر ادامۀ کار در دیگر مناطق گیلان نیفتاد، به همین دلیل هنوز برخی از آن مناطق بکر هستند و فقط روی آن‌ها کار بررسی و مطالعه انجام شده است، شاید به همین دلیل است که قاچاقچیان آثار تاریخی روی آن‌ها نظارت دارند.
این باستان‌شناس گفت: تصور می‌کنم آثار به دست آمده از حفاران آثار تاریخی، با دورۀ «طول گیلان» و «مارلیک» در یک افق گاه‌نگاری قرار می‌گیرد.
او با بیان اینکه در اواخر دهۀ ۸۰ کار بررسی و مطالعه در منطقۀ تالش تعطیل شد و تا سال گذشته نیز هیچ برنامه‌ای برای ادامۀ آن طرح‌ریزی نشد، افزود: فکر نکنم پژوهشکدۀ باستان‌شناسی نیز هیچ برنامه‌ای برای ادامۀ کار در این زمینه داشته باشد. باید با برنامه‌ریزی‌های هدفمند کار بررسی، مطالعه و کاوش در این منطقه را ادامه داد، همچنین ایجاد موزۀ منطقه‌ای تالش به شناخت بیشتر هنر و فرهنگ منطقه کمک بیشتری می‌کند.
خلعتبری با بیان این نکته که به مناطق شمال غرب ایران پس از بستن عهدنامۀ ترکمنچای و گلستان ظلم شد و کارهای پژوهشی هدفمندی در آن‌ها صورت نگرفت، تاکید کرد: حوزۀ فرهنگی تالش یک حوزۀ فرهنگی بسیار گسترده است که بخشی از آن در گیلان و بخشی در جمهوری آذربایجان قرار دارد.
نظر شما :