تصاویر دیده نشده از کودتای ۲۸ مرداد
تاریخ ایرانی: روزنامه انگلیسی گاردین برای اولین بار تصاویری از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ منتشر کرد.
این عکس‌ها که تاکنون دیده نشده توسط دکتر ویلیام آرتور کرام، افسر آموزشی سفارت آمریکا در تهران، گرفته شده است. به نوشته گاردین، این کودتا توسط سازمان سیا و سرویس مخفی بریتانیا به منظور حفاظت از منافع نفتی غرب در ایران طراحی و سازماندهی و منجر به سرنگونی دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیری که به صورت دموکراتیک انتخاب شده بود، گردید. این کودتا سبب تثبیت حکومت شاه تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ شد.
در سال ۲۰۱۳ سازمان سیا اذعان کرد که در پشت این کودتا بوده اما بریتانیا تاکنون به این مساله اذعان نکرده است. این عکس‌ها از ۲ آگوست ۱۹۵۳ (قبل از کودتا) شروع و تا ۸ سپتامبر (بعد از کودتا) خاتمه می‌یابد. شرح عکس‌ها توسط خود دکتر ویلیام آرتور کرام، انجام شده است.
دکتر محمد مصدق، نخست‌وزیر و آناتولی لاورنتیف، سفیر شوروی در تهران. ۲ اوت ۱۹۵۳ (۱۱ مرداد ۱۳۳۲)
تجمع موافقان و مخالفان در پی تصمیم مصدق به برگزاری رفراندوم درباره انحلال مجلس. ۳ اوت ۱۹۵۳ (۱۲ مرداد ۱۳۳۲)
برگزاری رفراندوم برای انحلال مجلس هفدهم؛ در این انتخابات حامیان مصدق و حزب توده در یک جبهه قرار گرفتند. ۴ اوت ۱۹۵۳ (۱۳ مرداد ۱۳۳۲)
زنان که در رفراندوم انحلال مجلس حق رأی نداشتند با تحریک اعضای حزب توده و برای تشویق مردان به رأی دادن، در میدان‌های شهر حضور یافتند. ۴ اوت ۱۹۵۳ (۱۳ مرداد ۱۳۳۲)
۱ میلیون نفر در این همه‌پرسی به انحلال مجلس رأی دادند. در حالی که تنها ۶۷ شرکت‌کننده به انحلال مجلس رأی مخالف دادند. دولت مصدق سپس با ارسال یادداشتی از محمدرضا پهلوی خواست مجلس را منحل کند؛ شاه در پاسخ، سرهنگ نعمت‌الله نصیری، فرمانده گارد سلطنتی را مأمور ابلاغ فرمان عزل مصدق از نخست‌وزیری و انتصاب ارتشبد زاهدی کرد. او نیز فوراً نصیری را بازداشت کرد. ۱۶ اوت ۱۹۵۳ (۲۵ مرداد ۱۳۳۲)
روزنامه‌ها پس از فرمان شاه با درج تیترهایی مبنی بر شکست کودتا، خواستار برقراری حکومت جمهوری در ایران شدند. محمدرضا شاه پهلوی ساعت ۹ صبح تهران را به مقصد بغداد ترک کرد. رادیو تهران ساعت ۲ بعدازظهر، از تمامی احزاب خواست در میدان مجلس گردهم آیند. جمعیت فریاد می‌زدند: «ما جمهوری می‌خواهیم... مرگ بر شاه.» ۸۵ درصد تجمع‌کنندگان اعضای حزب توده بودند. ۱۶ اوت ۱۹۵۳ (۲۵ مرداد ۱۳۳۲)
راهپیمایی در تهران. ۱۶ اوت ۱۹۵۳ (۲۵ مرداد ۱۳۳۲)
به زیر کشیده شدن مجسمه رضاشاه، پدر محمدرضا شاه پهلوی در میدان سپه تهران. ۱۸ اوت ۱۹۵۳ (۲۷ مرداد ۱۳۳۲)
ساقط کردن مجسمه رضاشاه در میدان سپه. ۱۸ اوت ۱۹۵۳ (۲۷ مرداد ۱۳۳۲)
مجسمه رضاشاه در نهایت به زیر کشیده شد. ۱۸ اوت ۱۹۵۳ (۲۷ مرداد ۱۳۳۲)
تلاش مردم برای کندن تکه‌ای از مجسمه رضاشاه. ۱۸ اوت ۱۹۵۳ (۲۷ مرداد ۱۳۳۲)
تجمع هواداران شاه در خیابان‌ها. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۹ صبح (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
هواداران شاه شعارهایی علیه مصدق سر دادند. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۹:۳۰ صبح (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
تانک‌ها و سربازان حکومت در خیابان‌های تهران. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۰ صبح (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
حمله به دفتر روزنامه‌های طرفدار دولت مصدق. روزنامه باختر امروز متعلق به حسین فاطمی در آتش. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۰ صبح (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
به آتش کشیدن دکه روزنامه‌فروشی کمونیست‌ها در تهران به دست حامیان شاه. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۱ صبح (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
اشغال ساختمان رادیو دولتی تهران. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۳:۳۰ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
خونبارترین درگیری‌ها مقابل خانه مصدق رقم خورد؛ جایی که هواداران شاه برای تحریک افراد داخل منزل مصدق، اجساد را دوره کردند. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۴:۳۰ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
درگیری محافظان مصدق و مردان مسلح مقابل منزل نخست‌وزیر. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۶ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
منزل مصدق که در واقع دفتر نخست‌وزیری بود و او در گذشته‌ای نه چندان دور دیپلمات‌های خارجی را در آن به حضور می‌پذیرفت، پس از ۵ ساعت درگیری؛ تنها چیزی که از اقامتگاه مشهورش باقی مانده. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۹:۳۰ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
خانه مصدق به تاراج رفته، حتی قاب‌های پنجره‌اش. ۱۹ اوت ۱۹۵۳، ساعت ۱۹:۳۰ (۲۸ مرداد ۱۳۳۲)
اکنون که کودتا با موفقیت اجرا شده بود، شاه با هواپیمای اختصاصی‌اش به تهران باز می‌گردد. محمدرضا شاه، زاهدی در سمت راست و نصیری در سمت چپ او در فرودگاه. ۲۳ اوت ۱۹۵۳ ساعت ۱۰:۳۰ (اول شهریور ۱۳۳۲)
دولت جدید نیاز فوری به کمک مالی داشت. سفیر آمریکا به زاهدی وعده می‌دهد کشور متبوعش ۴۵ میلیون دلار به دولت وی کمک خواهد کرد. از راست: نورمن پل، لوی هندرسن، فضل‌الله زاهدی و ویلیام وارن. ۳۱ اوت ۱۹۵۳ (۹ شهریور ۱۳۳۲)
ملاقات شاه با روسای خوانین سراسر کشور پس از به دست گرفتن دوباره قدرت. ۵ سپتامبر ۱۹۵۳ (۱۴ شهریور ۱۳۳۲)
در حالی که شایعه بیماری و حتی مرگ لاورنتیف، سفیر شوروی در تهران پس از کودتا قوت گرفته بود گروهی از خوانین ترکمن ساکن نقاط مرزی با شوروی به تهران آمدند تا حمایت خود از شاه را نشان دهند. ۸ سپتامبر ۱۹۵۳ (۱۷ شهریور ۱۳۳۲)
نظر شما :