رادیو خبر آزادی خرمشهر را با ۴ ساعت تاخیر خواند
این متن از ۳۵ سال پیش تاکنون در ذهن ایرانیان حک شده است؛ متنی که ساعت ۳ بعدازظهر سوم خرداد سال ۱۳۶۱ با صدای محمود کریمی علویجه خوانده شد. حمید خزائی، در آن زمان مسئول هماهنگی پخش و تهیه‌کننده آن ویژه‌برنامه رادیویی بود. «تاریخ ایرانی» بخش‌هایی از گفت‌و‌گوی او با روزنامه «صبح نو» را که به مناسبت سالروز فتح خرمشهر و فعالیت‌های رادیو در دوران جنگ انجام شده، انتخاب کرده است:
آیت‌الله خامنه‌ای نخستین بیانیه را خواندند
در سال ۱۳۵۹ که جنگ شروع شد، فقط یک شبکه رادیویی و دو شبکه تلویزیونی داشتیم. شبکه اول حدود هفته‌ای هشت ساعت برنامه داشت و شبکه دوم هم آموزشی بود. یک شبکه رادیویی هم داشتیم که شبکه سراسری بود و الان به نام «رادیو ایران» شناخته می‌شود. اداره رادیو در زمان جنگ با مدیریت بحران امکان‌پذیر بود چون مجبور بودیم هم برنامه‌های عادی داشته باشیم و هم برنامه‌های اطلاع‌رسانی مرتبط با جنگ را پوشش دهیم.
مردم هیجان‌زده و ملتهب با رادیو تماس می‌گرفتند و جویای وضعیت بودند. خودمان هم در رادیو خبر خاصی نداشتیم. بعد از تعدادی تماس با بعضی منابع خبری مثل شورای انقلاب، خودمان یک گزارش خبری تنظیم و حوالی ساعت ۱۵ همان روز از رادیو پخش کردیم مبنی بر اینکه صدام حسین به ایران حمله کرده است.
ساعت ۵ عصر بود که اولین اطلاعیه از جانب شورای انقلاب صادر شد. آیت‌الله خامنه‌ای هم بیانیه را خواندند، حدود ۷۰ ثانیه بود. متن بیانیه حاکی از آن بود که مردم خونسردی خودشان را حفظ کنند و اطمینان از این نکته که ارتش جواب این تهاجم را خواهد داد. فردای آن روز هم امام(ره) آن سخنرانی را ایراد کردند که دیوانه‌ای سنگی زده است و... از آن لحظه ماموریت رسانه ملی شروع شد. به‌خصوص رادیو که یک رسانه همراه و کوچک و ارزان بود. تلویزیون هم در بخش‌های خبری‌اش به این موضوع می‌پرداخت.
شاعران و خوانندگان به کمک آمدند
به مرور جلو رفتیم و ستاد تبلیغات جنگ هم تشکیل شد. یک ستاد هم در صداوسیما تشکیل شد. جلسات را تشکیل می‌دادند. یکی از واحدهایی که در سازمان خیلی زود واکنش نشان داد، واحد موسیقی رادیو بود. خیلی سریع و با همکاری بعضی خوانندگان و شعرا مثل آقایان شاهنگیان، قره‌باغی، گلریز، ناظری، مشفق کاشانی، راغب، محمود شاهرخی، حمید سبزواری، علی معلم و امثالهم، سرودهای حماسی تولید شدند که به شدت به درد فعالیت‌های تبلیغی در آن زمان می‌خوردند.
از جبهه زنگ می‌زدند چرا آزادی خرمشهر را اعلام نمی‌کنید!
در سال ۶۱ آزادی خرمشهر اتفاق افتاد. ساعت ۱۱ صبح که به صداوسیما اطلاع دادند خرمشهر آزاد شده است و خبرش اعلام شود؛ خیلی خوشحال شدیم! دور هم جمع شدیم تا یک سناریو برای اعلام این خبر چیده شود تا یک خاطره خوش جمعی شکل بگیرد. همه نویسندگان و گویندگان جمع شدند. هماهنگی بین مجموعه خبر و رادیو انجام شد. مقرر شد که خبر ساعت ۱۴ اشاره‌ای به این موضوع نداشته باشد تا بعد از خبر ما با پخش برنامه‌های عادی، سناریوی خودمان را پیاده کنیم! مرتب هم از جبهه زنگ می‌زدند که چرا خبر را اعلام نمی‌کنید!
ساعت سه بعدازظهر با قطع برنامه‌های عادی و پخش یک مارش حماسی که مربوط به رژه ارتش است، ویژه برنامه اعلام خبر آزادی خرمشهر آغاز می‌شود. حدود سه دقیقه مارش پخش شده و در حین آن مردم دعوت به شنیدن خبری مهم می‌شوند که قرار است چند دقیقه بعد اعلام شود. بعد از اعلام خبر قطعی، آقای محمود کریمی علویجه آن جمله تاریخی و رؤیایی را اعلام می‌کند تا شنیدنش بعد از سی و اندی سال همچنان مو بر اندام هر ایرانی راست کند.
فکر نمی‌کردیم جنگ طول بکشد
بعدازظهر آن روز هم حدود ۱۱ تا ۱۲ گزارشگر به داخل شهر اعزام کردیم تا از ابراز احساسات مردم در خیابان‌های شهر گزارش تهیه کنند. شور و حال خاصی نه تنها در تهران بلکه در همه شهرهای ایران حاکم شده بود. مردم چند ساعتی در خیابان مشغول ابراز احساسات بودند. بازخورد مخاطبان هم تلفن‌هایی بود که به برنامه می‌زدند. چند شماره تلفن اعلام کرده بودیم که مردم با این شماره‌ها تماس می‌گرفتند. مردم تماس می‌گرفتند و تبریک می‌گفتند و شعر می‌خواندند. در آن شرایط یک سری خانواده‌های شهدا، اسرا و مفقودین هم شور و حال خاصی داشتند. در عین پخش تلفن‌های مردم، تماس‌های این عزیزان را هم پخش می‌کردیم.
کسی فکر نمی‌کرد جنگ این همه سال ادامه پیدا کند. سازمان به فکر این افتاد که سازوکاری برای جبهه راه بیندازد. باید سازوکاری برای مقابله با تبلیغات بیگانه ایجاد می‌شد و رادیو این مهم را انجام داد. آبان ۶۵ رادیو جنگ راه‌اندازی شد و تا مدتی بعد از پذیرش قطعنامه هم فعالیت داشت، من هم اولین مدیرش بودم. این رادیو به صورت سه ساعته روی موج اف‌ام از ساعت هشت و سی تا یازده و سی پخش می‌شد. هدف اصلی‌اش غنی‌سازی اوقات رزمندگان و تقویت روحیه حماسی و فرهنگی و عقیدتی آن‌ها بود. یک هدف دیگر هم برقراری ارتباط پویا بین و پشت جبهه و مقابله قوی با تبلیغات دشمن بود.
نظر شما :