عباس امیرانتظام درگذشت
ابراهیم اصغرزاده: در حق امیرانتظام جفا شد
در زندگینامه‌ای که در وبسایت او منتشر شده، آمده است:
متولد تهران در سال ۱۳۱۱، متأهل و دارای سه فرزند
تحصیلات و سوابق کاری:
- فوق لیسانس مهندسی برق و ماشین از دانشگاه تهران، دانشکده فنی در سال ۱۳۳۴
- اخذ گواهی بتون از پاریس، ۱۳۴۲
- MS در سازه ساختمان از دانشگاه برکلی آمریکا در سال ۴۵-۱۳۴۳
- تأسیس و مدیریت چندین شرکت فنی و عمرانی در ایران
- مدیرعامل شرکت مهندسی مشاور تدبیر صنعت، سال ۱۳۴۹
- مدیریت و اجرای ده‌ها پروژه فنی و عمرانی در شهرهای مختلف ایران تا سال ۱۳۵۷
- معاون نخست‌وزیر و سخنگوی دولت موقت بازرگان
- نماینده ویژه رئیس دولت موقت در مذاکرات با ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی، ۱۳۵۸
- سفیر ایران در کشورهای اسکاندیناوی از سال ۱۳۵۸ تا تاریخ بازداشت (۲۸ آذر ۱۳۵۸)
فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی:
در سال ۱۳۲۷ ضمن تحصیل در دبیرستان دارالفنون جذب جنبش ملی شدن نفت به رهبری دکتر مصدق شدم و از آن زمان تاکنون در کنار مردم ایران برای استقرار حکومت ملی و دموکراتیک مبارزه نمودم. در سال ۱۳۳۲ نامه اعتراضیه نهضت مقاومت ملی ایران نسبت به کودتای ۲۸ مرداد را به نیکسون در تهران دادم و تا سال ۱۳۴۲ مرحوم بازرگان را در فعالیت‌های سیاسی همراهی نموده و مجددا از سال ۱۳۴۹ تا روز دستگیری در کنار وی به مبارزه پرداختم.
در تاریخ ۱۳۵۸.۹.۲۸ به اتهام توطئه برای انحلال مجلس خبرگان، مخالفت با نظام ولایت فقیه، تلاش برای ایجاد اختلاف بین فلسطینیان و لیبیایی‌ها با ایران، فراری دادن سران رژیم سابق و ارائه اطلاعات سری به آمریکایی‌ها، دستگیر و پس از ۵۵۵ روز بازداشت در سلول انفرادی، در دادگاه انقلاب بدون حضور وکیل، هیات منصفه، قضات بی‌طرف و محاکمه عادلانه به حبس ابد محکوم شده و هم اکنون در حال سپری کردن دوران محکومیت خود می‌باشم.
***
۱۰ روز پس از پیروزی انقلاب، در دوم اسفند ۱۳۵۷ عباس امیرانتظام، سخنگوی دولت موقت در یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد بر اساس تصمیم هیات دولت، سپاه پاسداران انقلاب ایجاد خواهد شد. به گزارش روزنامه کیهان، امیرانتظام گفت: «آیین‌نامه این نیرو تهیه شده و در دست مطالعه و رسیدگی است و تا چند روز دیگر پس از تصویب، این آیین‌نامه اعلام خواهد شد و گارد ملی به وجود خواهد آمد تا برادرانی که در انقلاب شرکت داشتند، در تشکیلات جدید و با انضباط لازم و لباس مخصوص به پاسداری ادامه دهند.» چند روز بعد از اظهارات امیرانتظام بود که بر اساس لایحه شورای انقلاب و حکم امام خمینی مسئولیت پیگیری تشکیل گارد ملی یا همان «سپاه پاسداران انقلاب» به آیت‌‌الله حسن لاهوتی سپرده شد و دولت موقت نیز ابراهیم یزدی، معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب را مامور همراهی آیت‌‌الله لاهوتی در این ماموریت خطیر کرد.
دو هفته بعد، در روز ۱۷ اسفند ۱۳۵۷، یک روز پس از اعلام نظر امام درباره لزوم رعایت حجاب در ادارات، سخنگوی دولت موقت تلویحاً اعلام کرد که کابینه از نظر امام حمایت می‌کند. عباس امیرانتظام در مصاحبه‌ای مطبوعاتی در پاسخ به این سوال که «آیا دولت دستور امام را در مورد حجاب تایید می‌کند؟»، گفت: «هیچ دستوری از طرف امام نیست که مورد تایید دولت نباشد.»امام روز شانزدهم اسفندماه ۵۷ از زنان مسلمان خواست با حجاب بیرون بیایند. به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعات از قم، امام خمینی طی سخنانی در مدرسه فیضیه خطاب به طلاب علوم دینی گفت: «زن‌های اسلامی عروسک نیستند. زنان اسلامی باید با حجاب بیرون بیایند نه اینکه خودشان را بزک کنند.» امام افزود: «زن‌ها هنوز در ادارات با وضع پیشین کار می‌کنند، زن‌ها باید وضع خودشان را عوض کنند. البته کار در ادارات ممنوع نیست، اما باید زنان با حجاب اسلامی باشند.» امام با بیان اینکه «به من گزارش داده‌اند که در وزارتخانه‌ها زن‌های لخت هستند و این خلاف شرع است»، تاکید کرد: «زن‌ها می‌توانند در کارهای اجتماعی شرکت کنند ولی با حجاب اسلامی.»
روز ۲۸ آذرماه ۱۳۵۸ یک روز پس از آنکه عباس امیرانتظام، معاون سابق نخست‌وزیر دولت موقت جمهوری اسلامی و سفیر وقت ایران در سوئد، از استکهلم به تهران مراجعت کرد، به اتهام همکاری با سازمان جاسوسی آمریکا «سیا» بازداشت شد. به نوشته روزنامه اطلاعات: «به دنبال افشاگری دانشجویان پیرو خط امام درباره عباس امیرانتظام و نقش وی در ایفای رابطه بین ایران و آمریکا که در اخبار سراسری سیمای جمهوری نیز پخش شد، خبرگزاری پارس در تماس با یکی از دانشجویان پیرو خط امام کسب اطلاع کرد: انتظام از همان اوایل انقلاب، نقش رابط بین ایران و آمریکا را بر عهده داشته و اسنادی که به وسیله دانشجویان پیرو خط امام بدست آمده حاکی است که وی با توجه به داشتن چنین نقشی اظهار تمایل کرده است در کشور سوئد ظاهرا به عنوان سفیر ادامه خدمت دهد و در حقیقت راحت‌تر بتواند نقش خود را در ارتباط با آمریکا ایفا کند.» دانشجویان پیرو خط امام همچنین به خبرگزاری پارس گفتند که «اسناد و مدارک زیادی حاکی از ارتباط دائم عباس امیرانتظام با آمریکا بدست آمده است که بزودی در اختیار مطبوعات و رسانه‌های گروهی قرار خواهد گرفت.»
دو نفر از دانشجویان پیرو خط امام همزمان با بازداشت امیرانتظام در تلویزیون ظاهر شدند و اسنادی را مقابل دوربین خواندند که به گفتهٔ آن‌ها نشان می‌داد امیرانتظام در تلاش بوده است تا روابط خوبی میان ایران و آمریکا برقرار کند. یکی از این دانشجویان با اشاره به یکی از این اسناد می‌گوید: «در یکی از اسناد تفسیری درباره آقای عباس امیرانتظام به چشم می‌خورد به این شرح که توصیف کاردار بروس (لینگن) از امیرانتظام به عنوان یک شخص باهوش و نماینده بسیار ماهر دولت ایران در سخن گفتن کاملاً صحیح است. انتظام در حقیقت علاقه به ادامه تماس با آمریکا دارد و به نظر می‌رسد خالصانه می‌کوشد تا دوباره روابط دوجانبه خوبی بین ایران و آمریکا برقرار کند. سفارت گفت‌وگو با امیرانتظام را در حد امکان ادامه خواهد داد.»
دانشجویان پیرو خط امام پس از بازداشت امیرانتظام هر روز در مصاحبه با رسانه‌ها اسنادی را علیه وی افشا می‌کردند که به گفته آن‌ها در جریان تفتیش و تجسس سفارت آمریکا در تهران به دست آمده بود. آنان از جمله به سندی اشاره می‌کردند که بر اساس آن آمریکایی‌ها برای تبادل اطلاعات با امیرانتظام اعلام آمادگی کرده بودند. به نوشته روزنامه اطلاعات در این سند آمده است که «سیا از کاردار آمریکا در استکهلم می‌خواهد که به انتظام اطلاع دهد که ما حاضریم تبادل اطلاعات بعد از دهم سپتامبر انجام شود. این سند نشان‌دهنده آن است که امیرانتظام قبلاً تقاضای چنین کاری یعنی تبادل اطلاعات را کرده که از طرف سیا اطلاع داده می‌شود حاضرند این تبادل اطلاعات پس از دهم سپتامبر انجام گیرد.»
تسخیرکنندگان سفارت آمریکا می‌گفتند امیرانتظام می‌خواست روابط ایران و آمریکا را بهبود ببخشد و سپس خود به عنوان سفیر ایران راهی آمریکا شود. سندی که به گفته دانشجویان این ادعا را ثابت می‌کرد گزارشی بود در سفارت آمریکا که در آن آمده بود: «امیرانتظام خوش‌بین بود که سفرش به سوئد باعث آن نخواهد بود که وظیفه‌اش به عنوان کانال ارتباطی بین ایران و آمریکا قطع شود. او می‌گفت: ارتباط نیز ساده‌تر خواهد شد و در آنجا بهتر از تهران و واشنگتن می‌توانیم حرف بزنیم. بعلاوه او به طور منظم ماهی یک‌بار به ایران خواهد آمد. وقتی از او درباره تعیین سفیر برای آمریکا سوال شد، گفت که ممکن است یکی دو ماه طول بکشد و خوش‌بین بود که خودش نامزد این پست شود.» امیرانتظام که در زمان بازداشت ۴۷ ساله بود بیش از یک سال بعد از بازداشت در دادگاهی به اعدام محکوم شد اما با تلاش‌های مهندس بازرگان رئیس دولت موقت این حکم به حبس ابد کاهش یافت.
محسن میردامادی، از دانشجویان پیرو خط امام فروردین امسال در گفت‌وگو با «تاریخ ایرانی» تاکید کرد: «موضوع آقای امیرانتظام و مشکلاتی که برای ایشان پیش آمد دغدغه ذهنی من و احتمالاً امثال من بوده است. به همین دلیل من اسناد سفارت آمریکا در رابطه با آقای امیرانتظام را که پس از اشغال سفارت منتشر شد بار دیگر مطالعه کردم. در شرایط فعلی که آن هیجان‌زدگی فضای عمومی دوران انقلاب و به خصوص ماه‌های پس از اشغال سفارت دیگر وجود ندارد طبعاً منصفانه‌تر می‌توان در این‌گونه موارد قضاوت کرد. من در این اسناد هیچ مطلبی که بر جاسوس بودن آقای امیرانتظام دلالت کند ندیدم. طی بررسی‌هایی که اخیراً کردم پس از ارائه اسناد سفارت به مراجع ذیربط گروهی که مسئول بررسی آن اسناد و انجام تحقیقات از آقای امیرانتظام شده بودند نیز در همان زمان به این نتیجه رسیده بودند که اتهام جاسوسی متوجه ایشان نیست.» میردامادی افزود: «در واقع از همان سال‌های اول انقلاب بحث اتهام جاسوسی نسبت داده شده به ایشان مورد پرسش و ابهام بوده است، ولی امروز در فضای کنونی خیلی قاطع‌تر می‌توان گفت که اتهام جاسوسی درست نبوده و به ایشان آشکارا ظلم شده است. این نوع نگاه به شیوه عملکرد افراد عمدتاً متأثر از حال و هوا و فضای به شدت انقلابی آن سال‌ها بوده است ولی جاسوسی معنای روشن و مشخصی دارد که شرایط زمانی یا حال و هوای انقلاب آن معنا و مفهوم را تغییر نمی‌دهد و نمی‌توان با تعاریفی متغیر و غیرحقوقی چنین اتهامی را به افراد وارد کرد.»
ابراهیم اصغرزاده، یکی دیگر از دانشجویان پیرو خط امام نیز به ظلمی که در حق سخنگوی دولت موقت شده اذعان دارد. او به «اعتمادآنلاین» می‌گوید: «من هم رفتاری را که با آقای امیرانتظام شده است، جفا در حق ایشان می‌دانم. به همین دلیل هم اخیراً به دیدار ایشان رفتم و تقاضا هم داشتم محاکمه ایشان تجدید شود تا با فراهم شدن شرایط بررسی مجدد، از ایشان اعاده حیثیت صورت گیرد.» اصغرزاده همچنین یادآور می‌شود: «سال ۷۶ یا ۷۷، اوایل دولت اصلاحات با برخی از دوستان که به این نتیجه رسیدم در حق آقای امیرانتظام ظلم شده به دیدن آقای محمدی گیلانی (رئیس دیوان عالی کشور وقت) رفتیم و به ایشان توصیه کردیم که پرونده آقای امیرانتظام را مختومه اعلام و موجبات آزادی ایشان را فراهم کنند.» او ادامه می‌دهد: «در پاسخ به درخواست ما آقای محمدی گیلانی گفتند در این باره خود آقای امیرانتظام باید تقاضای عفو کنند که من گفتم ایشان تقاضای عفو نمی‌کند و ادعایش این است که اتهامات قابل‌قبول نیست اما متأسفانه آقای محمدی گیلانی نپذیرفت.»
اصغرزاده تأکید می‌کند: «من معتقدم محکومیت آقای امیرانتظام جفایی بزرگی در حق ایشان بود و باید در آن تجدیدنظر می‌شد.» او در تشریح دیدار اخیرش با سخنگوی دولت موقت می‌گوید: «نشریه اندیشه پویا اخیراً برنامه‌ای گذاشت که با وکیل آقای امیرانتظام به عیادت ایشان رفتیم. من در این دیدار پیشنهاد ایشان برای تجدید محاکمه را منصفانه دانستم.» اصغرزاده با بیان اینکه «آقای امیرانتظام می‌گوید با حضور هیات منصفه که نماینده افکار عمومی مردم ایران است پرونده‌اش بازخوانی شود» می‌گوید: «من هم چون آقای بازرگان را انسانی مؤمن و انقلابی می‌دانم و نظر آقای بازرگان را که می‌گوید آقای امیرانتظام جاسوس نیست، می‌پذیرم و فکر می‌کنم باید صحبت‌های آقای بازرگان در دادگاه امیرانتظام شنیده می‌شد.»
نظر شما :