مناظره داغ درباره عملکرد مصدق
سرگه بارسقیان و محمدرضا کائینی مهمان برنامه «حالا خورشید» بودند
تاریخ ایرانی: مناظره صریح و جذاب سرگه بارسقیان، سردبیر «تاریخ ایرانی» به عنوان موافق عملکرد دکتر محمد مصدق و محمدرضا کائینی، پژوهشگر تاریخ به عنوان مخالف عملکرد ایشان، روز ۲۸ مرداد ۹۷ در برنامه زنده «حالا خورشید» با اجرای رضا رشیدپور در شبکه ۳ سیما پخش شد.
بخش‌های مهم این مناظره را در ادامه می‌خوانید:
محمدرضا کائینی:
* دکتر مصدق آخرین فردی بود که به نهضت ملی شدن صنعت نفت ملحق شد.
* آنچه زمینه‌ساز بازگشت مصدق به عرصه سیاسی شد تلاش نمایندگان اقلیت مجلس پانزدهم بود. این اقلیت به دلیل اینکه جوان بودند دنبال فردی بودند که تجربه سیاسی بالایی داشته باشد. دو نفر از آن‌ها به احمدآباد ساوجبلاغ که محل زندگی مصدق بعد از مجلس چهاردهم بود رفتند و با او صحبت کردند.
* مبارزات نمایندگان اقلیت مجلس پانزدهم زمینه‌ساز نهضت ملی نفت شد.
* آیت‌الله کاشانی در سال‌های پس از شهریور ۱۳۲۰ مردم را دوباره با مشروطه آشتی داد.
* نطق‌های نمایندگان اقلیت مجلس پانزدهم را حزب ایران می‌نوشت نه دکتر مصدق!
* مصدق تا زمانی که اقلیت مجلس پانزدهم در حال مبارزه بود اعتقادی به ملی شدن نفت نداشت و تنها نظرش این بود که به جای پول کاغذی، طلا بگیریم.
* مبدع شعار ملی شدن نفت عباس اسکندری نماینده مجلس چهاردهم بود. قبل از ما ونزوئلا نفت را ملی کرده بود و ما هم می‌توانستیم این کار را انجام دهیم. زمینه‌سازی ذهنی این جریان به دکتر مصدق مربوط نیست.
* اقلیت مجلس پانزدهم و مرحوم آیت‌الله کاشانی از این جهت که از مصدق پشتیبانی کردند بعدها پشیمان شدند.
* همه مردم عامل ترور رزم‌آرا را ستودند. تا زمانی که بدنه اجتماعی آمادگی نداشته باشد ترور امکان‌پذیر نیست.
* دکتر مصدق کار خاصی در سال اول نخست‌وزیری نکرد. اگر دکتر مصدق در سال دوم می‌توانست بدنه اجتماعی را نگه دارد می‌توانستیم بگوییم یک رهبر قدرتمند است.
* یک نوع انفعال و بی‌تفاوتی اجتماعی وجود داشت که منجر به سقوط مصدق شد. خانه مصدق در حال غارت شدن بود و مردم منفعل بودند.
* ۲۸ مرداد کودتا بود اما علیه نهضت ملی و نه شخص دکتر مصدق. رفتار مصدق در کودتا مثل این بود که یک دزد شبانه بخواهد به خانه شما حمله کند و شما شیک و کراوات‌زده در را برای او باز کنید!
سرگه بارسقیان:
* مصدق نخست‌وزیری بود که با رأی و خواست مردم به دولت برگشت.
* مصدق مبدایی شد برای بررسی روند مداخلات خارجی در ایران.
* شما امروز کمتر مقاله‌ای را در رسانه‌های خارجی می‌خوانید که به دکتر مصدق اشاره نکند.
* خارجی‌ها درباره مصدق می‌گفتند «روح ایرانی در کسوت دیوانی».
* نمایندگان اقلیت مجلس حتی برای نطق‌های خود در مجلس به مصدق مراجعه می‌کردند.
* در این باره اقوال مختلفی هست که چه کسی اولین بار بحث ملی شدن نفت را مطرح کرد؛ رحیمیان یا فاطمی.
* اگر دکتر مصدق نبود نفت ما ملی نمی‌شد. ایشان پذیرش نخست‌وزیری‌شان به همین دلیل بود. اینکه دکتر مصدق چه زمانی به جریان ملی شدن نفت پیوست نافی تلاش‌های ایشان برای ملی شدن نفت نیست. سرانجام جریان ملی شدن نفت با مرحوم مصدق بود.
* آقای کائینی فضای سال‌های را ۱۳۲۹ خیلی ساده می‌بینند. این‌طور نبود که همه خواستار ملی شدن نفت باشند و مصدق به راحتی نخست‌وزیری شود.
* مصدق یک اعتماد اجتماعی ایجاد کرد و مصدق‌السلطنه نشد. دکتر مصدق مرجعیت اجتماعی‌اش را حتی در احمدآباد ساوجبلاغ و بعد از کودتا هم حفظ کرد.
* آیت‌الله کاشانی بعد از ملی شدن صنعت نفت مورد وثوق مردم بود.
* واگذاری قدرت نظامی به مصدق به راحتی نبود. باشگاه افسران و گروه‌های بازنشسته ارتش تبدیل به یک قشر شده بودند که در حوزه سیاسی دخالت می‌کردند و دیدند نخست‌وزیر نظامی می‌تواند بر سر کار بیاید.
* آیا وجود نقص در دولت مصدق این حق را ایجاد می‌کرد که قدرت خارجی دخالت کند؟
* هیچ نظرسنجی انجام نشده که مشخص کند دکتر مصدق پایگاه اجتماعی‌اش را در ماه‌های پایانی نخست‌وزیری از دست داده بود.
* ۶۵ سال است قصه اعتماد مصدق به آمریکا و اینکه او مردم را پشت سر گذاشت تکرار می‌شود اما رمز محبوبیت ایشان چیست؟
بخش‌هایی از مناظره:
نظر شما :