رونمایی از سردیس سرباز هخامنشی/ دو هزار قطعه از تخت‌جمشید خارج شده است
معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امروز در آیین رونمایی از این اثر ارزشمند تاریخی، گفت: «به ملت فرهنگ‌دوست ایران تبریک می‌گویم که یک قطعه مهم تاریخی بعد از ۸۰ سال به وطن برگشته و موجبات شادی مردم را فراهم کرده است.»
علی‌اصغر مونسان افزود: «ما در سال ۲۰۱۷، پنج روز قبل از یک حراج که قرار بر فروش نقش برجسته هخامنشی بود، متوجه شدیم که این شیء قرار است در حراجی شهر نیویورک به فروش برسد، بلافاصله با هماهنگی وزارت امور خارجه و دفترمان در سازمان ملل موفق شدیم مانع از حراج این قطعه ارزشمند تاریخی شویم.»
وی ادامه داد: «همه تلاشمان را برای اثبات مالکیت ایران بر این قطعه انجام داده و اسناد را به دادگاه ارائه کردیم و موفق شدیم در ۲۰۱۸ حکم دادگاه عالی نیویورک را مبنی بر مالکیت ایران بر این شیء تاریخی و برگشت آن به کشور بگیریم و خوشبختانه در سفر رئیس‌جمهوری به نیویورک این قطعه که به نماینده ایران در نیویورک تحویل شده بود، توسط دکتر روحانی به کشور برگشت.»
به گزارش ایرنا، مونسان افزود: «این قطعه در حراج نیویورک با قیمت پایه ۱٫۲ میلیون دلار ارائه شده بود و پیش‌بینی می‌شد بیش از دو میلیون دلار به فروش برسد که خوشبختانه مانع آن شدیم و برنامه این است که پس از نمایش چند روزه آن در موزه ملی ایران، مردم در شهرهای مختلف این قطعه را از نزدیک بازدید کنند و نهایتا این سرباز دور از وطن ۸۰ ساله از همان محلی که جدا شده در تخت جمشید نصب خواهد شد.» وی افزود: «قطعات تاریخی دیگری هست که به دنبال بازگشت آن‌ها به کشور هستیم و با همکاری دفتر حقوقی نهاد ریاست‌جمهوری با وزارت خارجه پیگیر آن‌ها خواهیم شد.»
نقش برجسته سردیس هخامنشی (سر سرباز هخامنشی) حدود ۸۰ سال پیش به صورت غیرقانونی از ایران خارج شده بود که چندی پیش با رایزنی‌های بین‌المللی و نیز پیگیری‌های حقوقی، ایران موفق شد این نقش برجسته ارزشمند را از دادستانی نیویورک تحویل بگیرد.
این اثر ۹۰ سال پیش در ایران کشف شد و چند سال بعد از ایران خارج شد و از کانادا و آمریکا سر درآورد. سردیس سرباز هخامنشی در سال ۱۹۳۳ میلادی به دست باستان شناسان موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو کشف شد و در سال ۱۹۳۶ به سرقت رفت.
این اثر، از سال ۱۹۵۱ تا ۲۰۱۱ در کانادا بود و پس از چند بار دست به دست شدن در پاییز ۲۰۱۷ برای حراج از کانادا به نیویورک رسید. پس از انتقال به حراجی نیویورک، شواهدی از دزدی این اثر به پلیس و دادستانی گزارش شد و دادستانی نیز با اذعان به مسروقه بودن آن دستور توقیف داد.
جمهوری اسلامی ایران در اکتبر ۲۰۱۷ با ارائه مدارک مالکیت، استرداد این اثر تاریخی را از دادگاه نیویورک درخواست کرد. بازرسان این پرونده اعلام کرده‌اند این نقش سنگی که یک میلیون و ۲۰۰ هزار دلار ارزش دارد، در اختیار دو فرد ساکن لندن بود.
دادگاه در یازدهم جولای ۲۰۱۸ رای نهایی خود را برای استرداد اثر به ایران اعلام کرد و سرانجام در چهارم سپتامبر (سیزدهم شهریور ۹۷) تحویل نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد شد و حسن روحانی رئیس‌جمهوری در بازگشت از سفر نیویورک آن را به ایران آورد.
خبرگزاری ایرنا در گزارشی از بازگشت ۵۵۵ اثر تاریخی در ۳ سال گذشته خبر داده و این آمار را منتشر کرده است:
۲۱ قلم از ایتالیا در سال ۹۴
۳۴۹ قلم از بلژیک در سال ۹۴
۱۰۹ قلم از آمریکا در سال ۹۴
۷۳ قلم از آمریکا در سال ۹۵
یک قلم از آلمان در سال ۹۶
یک قلم از امریکا در سال ۹۶
و در نهایت یک قلم (نقش برجسته سرباز هخامنشی) از آمریکا در سال ۹۷
و البته پیش از این موج اصلی، یک موج کوچک دیگر نیز در سال‌های ۸۶ و ۹۰ بازگشت اشیا از انگلیس شاهد بودیم که ۱۱۸ اثر در سال ۸۶ و ۱۸ اثر در سال ۹۰ از انگلیس به ایران بازگردانده شده بود.
معاون سازمان میراث فرهنگی هم امروز در حاشیه رونمایی از سردیس سرباز هخامنشی گفته: «سرنخ‌هایی از سایر قطعات متعلق به ایران پیدا شده است که در حال پیگیری برای استرداد آن‌ها به داخل کشور هستیم. ۲ هزار قطعه از تخت جمشید خارج شده که مقداری از این قطعات به صورت غیرقانونی از کشور خارج شده‌اند. باید هوشیار باشیم تا سایر قطعات که در موز‌ه‌های کشور‌های خارجی و یا حراجی‌ها به فروش گذاشته می‌شود را پیدا کرده و به کشور بازگردانیم.»
به گزارش میزان، محمدحسن طالبیان افزود: «در این چند سال بیش از ۵۵۰ قطعه به داخل کشور مسترد شده، برای بازگردانده شدن این سردیس از مهرماه سال گذشته در حال پیگیری بودیم. در مدت ۵ روز مدارک ارسال شد و وکیل‌هایی گرفتیم تا جلوی فروش این سردیس گرفته شود. ایمیل به فروش گذاشته شدن سردیس در حراجی نیویورک توسط یک خانم ایرانی که در دادستانی نیویورک کار می‌کرد، برای ما ارسال شد.»
سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی هم در یادداشتی در روزنامه «ایران» (۱۲ مهر) با اشاره به بازگشت سردیس ۲۰ در ۲۰ سرباز هخامنشی که ۸۲ سال در اسارت بود، نوشت: شبیه او در اسارت کم نیست؛ نزدیک به ۲۰۰۰ قطعه دیگری که عمدتاً در سده نوزدهم به سرنوشتی چون او گرفتار شدند. اگر سخن می‌گفت لابد از مصائب اسارت می‌گفت؛ از اینکه چطور و در چه فضایی به سال ۱۹۳۶ از ایوان جنوبی کاخ شورای تخت جمشید جدا شد و به سرقت رفت. از آن وقت تا سال ۱۹۵۰ که توسط پاول مالون، دلال اشیای عتیقه، به موزه مونترال به فروش رسید در کجا بود و چه اتفاقاتی را از سر گذراند. شاید بتوان از او سراغ سرباز دیگری که آن هم از تالار شورا به سرقت رفت و توسط همین شخص به سال ۱۹۵۰ به موزه تورنتو فروخته شد را بگیریم. سرباز پارسی به سال ۲۰۱۱ از موزه مونترال هم به سرقت رفت و این سرقت در سال ۲۰۱۴ توسط پلیس کانادا اعلام شد. سرانجام سال ۲۰۱۷ در یک حراجی در نیویورک به فروش گذاشته شد و از همان زمان معاونت میراث با همکاری مرکز امور حقوقی ریاست‌جمهوری و وزارت خارجه تلاش حقوقی مستمری انجام داد تا اینکه در وهله نخست، فروش آن توقیف و سپس با عرضه اسناد و گزارش و دفاع وکلای ایران در آمریکا رأی به نفع ایران صادر شد و این سرباز به نماینده ایران در سازمان ملل تحویل شد و همراه رئیس‌جمهوری حسن روحانی به ایران بازگشت. حالا قرار است این سرباز به خانه‌اش برگردد.
نظر شما :