مجلس اول قوی‌ترین دوره بود
هادی غفاری، نماینده مجلس اول
تاریخ ایرانی: در ابتدا باید پرسید مجلس شورای اسلامی از دیدگاه اسلام چه جایگاهی دارد؟ قرآن در آیهٔ «و امرهم شوری بینهم» تکلیف را مشخص کرده است؛ امرهم یعنی امر همه مردم، فارغ از جنسیت، قومیت، ثروت و مواضع سیاسی؛ یعنی هر کس که در دارالاسلام زندگی می‌کند که امروزه به آن شهروند می‌گویند.
همه امور شهروندان با مشورت با یکدیگر صورت می‌گیرد. البته برای تصمیم‌گیری شرایطی لحاظ می‌شود، مثلاً یک دزد، جاسوس و دشمن علیرغم شهروند بودن، نمی‌تواند بر جایگاه تصمیم‌سازی بنشیند. این یک شرط عقلی است و نه یک شرط فقهی. در حکومت اسلامی مردم بر سرنوشت خویش مسلط هستند و می‌توانند برای زندگی خویش تصمیم بگیرند. ائمه اطهار(ع) نیز با وجود اینکه معصوم بودند تمام مسائل جامعه را با کمک و مشورت مردم حل می‌کردند. برای نمونه در جنگ صفین امام علی(ع) با مردم مشورت می‌کند و از آن‌ها می‌خواهد که نظر خویش را در این زمینه بیان کنند. یکی از کسانی که با حضرت دشمنی داشت، وقتی نیروهای خودجوش او را کشتند، حضرت علی ناراحت شد و فرمود این کشتار کورکورانه بود و چون مشخص نشد ضربه چه کسی او را از پا انداخته است، از بیت‌المال مسلمین دیه او را بدهید.
زمانی همه نشسته بودند و یک خانم زیبایی رد می‌شود، چشم‌ها به آن طرف می‌رود. حضرت فرمود نگاهتان را برگردانید، همان که در خانه دارید همین خانمی است که از اینجا رد شد. بعد یک خوارجی رد شد و گفت خدا این کافر را بکشد، چقدر خوب می‌فهمد. عده‌ای ناراحت شدند، حضرت فرمود ساکت باشید. ایشان یک کلمه بد در حق من گفته، شما فقط اجازه دارید یک کلمه بگویید و اگر آدم حسابی هستید ببخشیدش. حضرت علی به عنوان رهبر یک نظام چنین نظری به جایگاه و نقش مردم داشتند.
دین اسلام حق اکثریت و اقلیت را به رسمیت شناخته است. طبق فرمایشات امام(ره) قانونگذار باید اراده ملی را مدنظر قرار دهد. در مجلس اول گفته شد که فقط علما تصمیم بگیرند، امام(ره) موضع سختی گرفت و گفت شما چه حقی دارید برای مردم این بلاد تصمیم بگیرید؟ انتخابات فقط حق روحانیت نیست، انتخابات حق تمام مردم است.
ما در مجلس اول هیچ تجربه‌ای نداشتیم، من ۲۹ ساله بودم. در آن زمان، موج انقلاب وجود داشت و روحیه انقلابی زنده بود. توقع احزاب سیاسی مبارز زمان شاه هم مطرح بود. همه توقع داشتند در کادر تصمیم‌گیری مجلس حضور داشته باشند. موضوع دیگر فرصت‌طلبی نیروهای غیرکارآمد ولی پرمدعا بود؛ نیروهایی که در فعالیت‌های انقلابی حضور نداشتند اما به اقتضای زمان فرصت پیدا کرده و خواهان این بودند که از این فرصت نهایت استفاده را بکنند.
بحث عمده من درباره مجلس اول همان است که آقای روحانی، رئیس‌جمهور گفته است: «هر قدر در بررسی صلاحیت‌ها بیشتر سختگیری شده، مجالس ضعیف‌تر شده است.» من کاملاً این مطلب را می‌پذیرم. همچنین به گفته جناب آقای دکتر مطهری: «مجلس اول که قبل از تشکیل شورای نگهبان و با نظارت شورای انقلاب تشکیل شد و طی آن فقط افرادی که فساد اخلاقی یا فساد سیاسی مانند جاسوسی و یا فساد اقتصادی بزرگ داشتند رد صلاحیت شدند و در آن، همه گروه‌های موافق و مخالف حضور داشتند قوی‌ترین مجالس بعد از انقلاب بود و بنابراین می‌توان به انتخاب مردم اعتماد کرد.» حالا هم باید همین باشد تا خدای ناکرده بوی استبداد به مشام نرسد.
* متن سخنرانی در نشست «مجالس ۹ گانه به روایت نمایندگان ادوار» که از سوی سایت «تاریخ ایرانی» برگزار شد.
نظر شما :