چرا با ساخت فیلم شمس و مولانا مخالفت می‌کنند؟
هفتهٔ گذشته بود که خبر ساخت فیلم «مست عشق» با موضوع زندگی شمس تبریزی و مولانا جلال‌الدین محمد بلخی به کارگردانی حسن فتحی منتشر شد که واکنش‌های مثبت و منفی منتقدان، دوستدران سینما و طلاب را در پی داشت.
آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله نوری همدانی نیز در پاسخ به استفتاء طلاب نسبت به ساخت فیلم «مست عشق» گفتند که ساخت این کار شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.
به گزارش فرارو، فیلم سینمایی «مست عشق» روایت مقطع ۳ ساله از سال ۶۴۲ تا سال ۶۴۵ هجری قمری است و بر ملاقات اول مولانا، غیبت اول شمس، بازگشت مجدد شمس به قونیه و غیبت دوم شمس و شایعه قتل او متمرکز است. به گفته فرهاد توحیدی فیلمنامه‌نویس این فیلم، قرار است با استفاده از شکست زمان البته به شکل گزینشی مقاطع مختلفی از زندگی مولانا و شمس هم تصویر شود. طبق اخبار، فیلم مست عشق از دو سرمایه‌گذار ایرانی و ترکیه‌ای بهره می‌برد.
حاشیه از کجا شروع شد؟
اخبار مربوط به فیلم «مست عشق» زمانی داغ شد که شهاب حسینی به عنوان بازیگر نقش شمس تبریزی انتخاب شد و واکنش مثبت کاربران فضای مجازی و سینمادوستان را به دنبال داشت. اما اولین حاشیه توسط فرهاد توحیدی فیلمنامه‌نویس این فیلم رقم خورد.
فرهاد توحیدی در گفتوگو با «خراسان» اعلام کرد که این فیلم محصول مشترک ایران و ترکیه است و نقش مولانا را یک بازیگر ترکیه‌ای بر عهده خواهد گرفت. همین حرف کافی بود که آتش حاشیه برای «مست عشق» زبانه بکشد و برخی منتقدین این کار را تقدیم دودستی مولانا به ترکیه تلقی کنند.
این انتقادها با واکنش عوامل فیلم همراه بود با این تاکید که داستان فیلم کاملاً در فضایی ایرانی با تاکید بر ایرانی بودن این شاعر نوشته شده است، اما این دفاع کافی نبود و ماجرا تا جایی پیش رفت که حسن فتحی اعلام کرد، بازیگر نقش مولانا هم ایرانی است.
عوامل فیلم «مست عشق» برای تمام کردن این حاشیه‌ها اعلام کردند که بازیگر نقش مولانا نیز ایرانی است و پارسا پیروزفر به ایفای این نقش خواهد پرداخت.
نظر مراجع تقلید چه بود؟
اما در پی درخواست استفتاء جمعی از طلاب حوزه علمیه قم از آیت‌الله مکارم شیرازی در مورد ساخت فیلم «مست عشق» (شمس ومولانا)، وی در پاسخ این نامه نوشت: با توجه به اینکه این کار سبب ترویج فرقه ضالّه صوفیه می‌شود، شرعاً جایز نیست و باید از آن خودداری کرد.
آیت‌الله نوری همدانی نیز پس از آیت‌الله مکارم شیرازی ساخت فیلم «شمس و مولانا» را حرام اعلام کرد. آیت‌الله نوری همدانی در پاسخ به نامه جمعی از طلاب درباره این سریال، نوشته است: «طبق گفته حضرت صادق (ع) فرقه صوفیه دشمنان ما هستند و ترویج آن به هر شکلی باشد جایز نیست و حرام است.»
پخش سریال جلال‌الدین در سال ۹۳ از شبکه یک
در حالی ساخت فیلم «مست عشق» (شمس ومولانا) از سوی مراجع تقلید حرام اعلام شد که سریال «جلال‌الدین» به کارگردانی شهرام اسدی و آرش معیریان در ۱۱ قسمت ۴۸ دقیقه‌ای ساخته و در شبکه یک سیما پخش شد.
سریال «جلال‌الدین» به وقایع حکومتی زمان کودکی و نوجوانی جلال‌الدین محمد بلخی «مولانا» می‌پرداخت. علی نصیریان، علیرضا خمسه، لادن مستوفی، علی دهکردی و محمد فیلی بازیگران این سریال بودند.
نظر رهبری درمورد مولانا چیست؟
رهبر انقلاب در دیدار با جمعی از شعرا در تاریخ ۲۵ شهریور ۱۳۸۷ گفته اند: «یک بخش مهمی از شعر آئینی ما می‌تواند متوجه مسائل عرفانی و معنوی بشود؛ و این هم یک دریای عظیمی است. شعر مولوی را شما ببینید. اگر فرض کنید کسی به دیوان شمس به خاطر زبان مخصوص و حالت مخصوصش دسترسی نداشته باشد که خیلی از ماها دسترسی نداریم و اگر آن را کسی یک قدری دوردست بداند، مثنوی، مثنوی؛ که خودش می‌گوید: و هو اصول اصول اصول‌الدین.»
آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به خاطره خود از شهید مطهری در ادامه می‌افزایند: «واقعاً اعتقاد من هم همین است. یک وقتی مرحوم آقای مطهری از من پرسیدند نظر شما راجع به مثنوی چیست، همین را گفتم. گفتم به نظر من مثنوی همین است که خودش گفته: و هو اصول اصول اصول‌الدین… ایشان گفت: کاملاً درست است، من هم عقیده‌ام همین است.»
اگر این فیلم ترویج فرقه صوفی‌گری باشد اشکال دارد!
حجت‌الاسلام محسن غرویان استاد فلسفه اسلامی در گفتوگو با «فرارو» در مورد استفتاء طلاب از مراجع در مورد فیلم «مست عشق»، گفت: به نظرم برای حل این مسائل و اختلاف‌ها باید راه‌حلی پیدا کنیم.
وی ادامه داد: حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی در پاسخ استفتاء گفته‌‌اند که اگر این فیلم ترویج فرقه انحرافی صوفی‌گری باشد اشکال دارد. البته نظر مقام معظم رهبری و مرحوم آیت‌الله مطهری این بود که مثنوی مولوی، عرفان معنوی است و در جایی رهبری مثنوی معنوی را اصول اصول اصول دین خوانده‌اند. نظر رهبری و آیت‌الله مطهری به عرفان الهی در مثنوی اشاره دارد.
حجت‌الاسلام غرویان افزود: دیدگاه امام خمینی (ره) هم همین بود. ایشان عرفان معنوی را توحید ناب الهی می‌دانستند و در نامهٔ تاریخی خود به میخائیل گورباچف آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی او را به خواندن محی‌الدین ابن‌عربی دعوت می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: این یک بحث کلی میان علماست که عرفان مولوی آیا عرفان توحیدی است یا نه؟ این غیر از صوفی‌گری شیادانه است که به اسم صوفی‌گری خود را معرفی می‌کند.
این استاد فلسفه اسلامی یادآور شد: اگر دیدگاه هر کدام از علماء جداگانه بررسی شود در جای خود محترم است و هیچکدام نفی یکدیگر نیست. دیدگاه آیت‌الله مکارم شیرازی این است که صوفی‌گری انحرافی وشیادانه ترویج نشود. دیدگاه امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری و آیت‌الله مطهری نیز بر عمق عرفان الهی و معنوی در مثنوی مولانا دلالت دارد.
واکنش وزیر فرهنگ و ارشاد چه بود؟
عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از ظهر دیروز (چهارشنبه سوم مهر ۹۸) در حاشیه جلسه هیات وزیران در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی درباره حواشی ایجاد شده پیرامون ساخت فیلم سینمایی «مست عشق» که درباره بخش‌هایی از زندگی شمس تبریزی و مولانا است، اظهار کرد: پروانه ساخت فیلم‌هایی که در داخل کشور ساخته می‌شوند از سوی وزارت ارشاد صادر می‌شود و این فیلم‌ها پس از کسب مجوزهای لازم به مرحله تولید و سپس نمایش می‌رسند.
وی افزود: درباره فیلم «مست عشق» چون ساخت آن در داخل ایران اتفاق نمی‌افتد، مسیری که فیلم‌هایی که در داخل ساخته می‌شود را نیز طی نمی‌کند و طبعاً این امکان برای بررسی فیلمنامه و سایر جزئیات آن در سازمان سینمایی فراهم نمی‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اعلام نظر برخی مراجع نسبت به ساخت فیلم «مست عشق» با تاکید بر اینکه نظرات مراجع قابل احترام است، خاطرنشان کرد: به طور طبیعی مسیر استفتاء مسیر کسب نظر مراجع است و طبعاً نیز قابل احترام است اما قوانین کشور مسیر خود را طی می‌کند.
صالحی یادآور شد: پیش از این سریال‌ها و فیلم‌های متعددی در صداوسیما در ارتباط با شخصیت‌های شمس و مولانا ساخته شده است.
وی در پاسخ به این پرسش که نگاه وزیر ارشاد نسبت به ساخت این اثر سینمایی چیست، اظهار کرد: چون مسیر تأیید فیلمنامه «مست عشق» طی نشده است هر گونه قضاوت درباره آن قضاوت زودهنگام است. ساخت این فیلم در داخل کشور اتفاق نیفتاده و به همین دلیل نیز ما از آن اطلاعات کافی نداریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: موضوعی که تاکنون مطرح شده بازیگر ایفاکننده نقش مولانا است که پیش از این مطرح شده بود یک شخصیت ترک ایفاگر این نقش است اما این موضوع منتفی شده و قرار است بازیگران نقش شمس و مولانا هر دو ایرانی باشند.
وی در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مراجع تقلید گفت‌وگوهایی درباره موضوعاتی از این دست دارد، تأکید کرد: ما حتماً با مراجع محترم تقلید همواره در گفتوگو هستیم. همچنین از سوی دیگر استفتاء از مراجع تقلید روند طبیعی خودش را دارد و هر کس می‌تواند از مرجع تقلید خود سوال بپرسد؛ مراجع تقلید نیز بر اساس مسائل فقهی نظرات خود را عرضه می‌کنند.
ابطال پروانه ساخت
پس از انتشار پاسخ استفتاء دو مرجع تقلید در مورد فیلم «مست عشق» بسیاری اعلام کردند که مسئولان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد، پروانه ساخت این فیلم را باطال کرده‌اند. این در حالی بود که عوامل این فیلم تاکنون اقدامی برای دریافت مجوز ساخت انجام نداده‌اند.
واکنش عوامل فیلم به نظر علماء چه بود؟
مهران برومند تهیه‌کننده «مست عشق» درباره نظر علماء بر جایز ندانستن ساخت این فیلم و خبر ابطال پروانه ساخت فیلم «مست عشق» به خبرنگار فارس گفت که تا پیش از آغاز فیلمبرداری، برای دریافت مجوز قانونی ساخت اقدام خواهد شد.
وی افزود: «مست عشق» داستان مستقیم زندگی مولانا و شمس و همچنین ترویج صوفی‌گری نیست، بلکه وقایع فیلم در عصر آنان می‌گذرد و به نوعی به این دو شاعر فارسی‌زبان ارتباط پیدا می‌کند.
به گفته تهیه‌کننده این فیلم تاریخی، «مست عشق» برای اکران در سطح بین‌المللی ساخته می‌شود و در کشورهای ایران و ترکیه، متناسب با زبان آن‌ها دوبله خواهد شد.
روابط عمومی فیلم «مست عشق» در واکنش به نظر مراجع تقلید به این فیلم، کلیپ ویدئوی رهبری در مورد مثنوی مولوی در دیدار سال ۸۷ با شاعران را منتشر کرد.
نظر شما :