لاریجانی: اندیشه مطهری نقشه راه انقلاب باشد/ رودکی و فردوسی کمتر از سعدی و حافظ به مسائل مذهبی پرداختند
به گزارش خبرگزاری مهر، هشتمین همایش جهانی حکمت مطهر با حضور علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی و عزت‌الله ضرغامی، رییس سازمان صدا و سیما و خانواده شهید مطهری و جمعی از اندیشمندان و متفکران خارجی و ایرانی در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما صبح سه شنبه ۱۲ اردیبهشت همزمان با روز معلم و سالروز شهادت شهید مطهری برگزار شد.
لاریجانی در ابتدا با تشکر از ستاد بزرگداشت علامه مطهری و همه سازمان‌ها و نهادهای اجرا کننده برنامههای بزرگداشت این شهید، یاد مرحوم مطهری را گرامی داشت و گفت: در سال‌های اخیر اهتمام و مراجعه به آثار و سخنان و اندیشه‌های شهید مطهری بیشتر از گذشته شده است و برنامههای نقد و بررسی آرا و افکار ایشان متناسب با نیاز زمان در دستور کار قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه به فرموده امام(ره)، شهید مطهری ایدئولوگ انقلاب است، گفت: بنابراین اندیشه او نباید منحصر به این برنامهها و همایش‌ها شود بلکه هر فرد مسلمان باید نسبتش با این مرد الهی را بداند. به دلیل اینکه در سال‌های انقلاب مشغول کارهای اجرایی در قسمت‌های مختلف سازمانی از جمله در بخش‌های امنیتی و قانونگذاری کشور بودهام این را دریافتم که حرکت کلی نظام با توجه به دیدگاه‌هایی که رهبران آن داشتند با اتکا و تعلق خاطری به اندیشه‌های شهید مطهری گره خورده است.
رییس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: آیا اینکه نتیجه این تعلق خاطر تبدیل به یک نقشه راه برای نظام شده است یا نه بحث‌های زیادی را میطلبد. لاریجانی تصریح کرد: آثار شهید مطهری در زمینههای مختلف کلامی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی که دارد سلوک ایشان و نقش دبیری شورای انقلاب در نزد امام (ره) و دل‌مشغولی‌هایی که به سرنوشت مسلمانان داشتند پایگاه و جایگاه فکری شهید مطهری را میرساند. محور اندیشه‌های مطهری در سه کلمه عدالت، معنویت و آزادی خلاصه میشود.
وی افزود: البته قرائتی که از عدالت میشود ارکانی از آزادی و معنویت را هم در بر می‌گیرد ولی وقتی راجع به آزادی صحبت می‌کند میگوید آزادی وقتی تحقق مییابد که پشتوانه معنوی داشته باشد و عدالت هم وقتی تحقق مییابد که باز پشتوانه معنوی برای آن مطرح باشد. مطهری با لیبرالیسم غربی که یک آزادی ظاهری و تک ساحتی و تک بعدی است مخالفت می‌کند.
لاریجانی اذعان کرد: بحث آزادی از فیلسوفان اولیه یونانی ارسطو تا فیلسوفان اسلامی نظیر فارابی با مطرح کردن مدینه فاضله وبا فیلسوفان متاخر مثل جان راولز مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. اما تفاوتی در نظریه عدالت راولز و مرحوم مطهری است. راولز در بحث عدالت کماکان پایبند به نگاه لیبرالیستی آن است که آن را با جهت‌گیری‌های عقلایی معتدل می‌کند در واقع همان نظریه رقابت اشد غرب است که آن را ترمیم می‌کند. زیرا در تفکر پوزیتیویستی حاکم بر غرب عدالت نادیده گرفته شده بود. راولز بن‌بستی که در این زمینه در تفکر پوزیتیویسم در بنیان‌های فلسفی غرب حاکم بود را کنار گذاشت و آن را ترمیم کرد.
وی افزود: اما رویکرد شهید مطهری به عدالت یک رویکرد کاملا متفاوت است و آن هم به مزاج فلسفی ایشان بر میگردد. تئوری ایشان درباره عدالت یک رکنش به فطرت بر میگردد که انسان‌ها از لحاظ فکری دارای استعدادهای گوناگونی هستند که بایستی این استعدادهای بالقوه و نهفته انسان رشد یافته و بالفعل شوند. جامعهای عادل است که این کار را محقق سازد این کار بایستی توسط فعل و کار خود افراد صورت بگیرد. پس آزادی در زمینه فکری، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و... در جامعه باید وجود داشته باشد.
رییس مجلس شورای اسلامی یادآور شد: از این رو شهید مطهری رقابت در عرصه اقتصادی را مجاز میشمرد و در سایر حوزهها هم تسری میدهد. نقد ایشان بر آزادی غربی این است که غرب بر روی یک ارزش تکیه می‌کند در حالی که اسلام در همه زمینهها خواهان به فعلیت رسیدن استعدادهای بالقوه انسان است. این نظر شهید مطهری با بحث آزادی و عدالت و مردم‌سالاری‌ای که اکنون در کشور مطرح است همخوانی دارد.
لاریجانی ادامه داد: یکی از دغدغههای شهید مطهری بیداری مسلمانان و احیای حقوق آنان است. افرادی مانند آخوندزاده و کسروی یکسری بحث‌های ناسیونالیستی افراطی را بیان میکردند که حتی تشیع شدن مردم ایران را در ضدیت با عرب‌ها قلمداد میکردند و خواهان تصفیه کلمات عربی از ادبیات فارسی بودند ولی شهید مطهری با انتشار کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام در مقابل این اندیشه‌های افراطی ایستاد و در خصوص بیداری مسلمانان از نظریات کواکبی و سیدجمال صحبت به میان میآورد. مطهری در مورد ملت هم معتقد به ید واحده و امت اسلامی بود.
وی افزود: مطهری، ملی‌گرایی که منجر به رشد جامعه شود را مضر نمیداند ولی هر چیز که از جایی میآید و جنبه جهانی دارد مانند اسلام را هم مفید میداند. باید دیوار ناسیونالیستی دور اندیشه‌های بر‌تر را بشکنیم. مرحوم مطهری وقتی از بیداری اسلامی صحبت می‌کند تمام جغرافیای اسلامی را مدنظر قرار میدهد.
لاریجانی گفت: نباید انقلاب‌های منطقه، نقشه آمریکایی‌ها در طرح خاورمیانه بزرگ پنداشته شود بلکه این خیزش‌ها جهشی برای کل دنیای اسلام است که باید به این حرکات عمیق شویم و نباید آن‌ها را محکوم کنیم و خواسته دشمنان که تفرقه‌افکنی است را برآورده سازیم. بیداری اسلامی جزو آرزوهای شهید مطهری بود و ملت ایران باید به این انقلاب‌ها کمک کند هرچند که ممکن است در رأس رهبران آن‌ها حرف‌های ضد ایرانی زده شود.
وی در مورد پذیرش با رغبت ایرانیان از ورود اسلام به کشورشان گفت: ادبیات قرن دوم و سوم رودکی و فردوسی کمتر به مسائل مذهبی و دینی میپردازند ولی هرچه جلو‌تر میرویم به دلیل علاقه ایرانیان به اسلام در قرون هفتم و هشتم سعدی و حافظ بیشتر به محتوای دینی میپردازند که نشان از رغبت ایرانیان به اسلام دارد که رفته رفته در کشور جا افتاد.
رییس مجلس اضافه کرد: عدالت با دادن پول به مردم محقق نمیشود بلکه باید زمینه رشد یافتگی همه مناطق کشور را به یکسان مهیا کنیم و در نقاط محروم سرمایه‌گذاری کنیم. در اول انقلاب یک نوع نگاه سوسیالیستی هم برای تحقق عدالت در کشور به وجود آمد که شهید مطهری آن را مخل عدالت می‌دانست و رقابت در اقتصاد را مجاز معرفی می‌کند. باید از سیطره دولتی و نیمه دولتی بر امور کشور بپرهیزیم و زمینه مشارکت سازنده مردم را فراهم کنیم. زمینه رشد و بلوغ در همه استان‌ها باید یکسان باشد.
لاریجانی اذعان کرد: در درون تئوری عدالت، قانون‌گرایی نهفته است. نمیشود دم از عدالت صرف زد و ملتزم به قانون نبود. اندیشه‌های اقتصادی مطهری همخوان با شعار سال مقام معظم رهبری است؛ اینکه کشور اسلامی در رفع نیازهای مادی و فکریاش نباید محتاج بیگانگان و اغیار باشد. باید یک عزم و اراده ملی درباره تولیدات با کیفیت در کشور به وجود آید کشوری که قادر است اتم را بشکافد میتواند در همه زمینههای دیگر تولید کننده خوبی باشد.
وی تصریح کرد: در حیطه اندیشه، شهید مطهری ملاحظه هیچ کسی را نمیکرد ولی در عمل راه را برای همگان باز میگذاشت و به همه جریان‌ها میدان میداد تا آن‌ها عیارشان را در عرصه عمل نشان دهند. نباید اداره کشور را در اختیار عده محدودی گذاشت بلکه باید با قبیله‌گرایی مبارزه کرد و جامعه کنونی و شهید مطهری این اندیشه‌های من درآوردی را که معلوم نیست از کجا نازل میشود را بر نمیتابند.
نظر شما :