طرح جدید گوشت‌فروشان برای خانه سوگلی ناصرالدین شاه
خانه «انیس‌الدوله» خانه‌ای است که همسر ناصرالدین شاه قاجار پس از ترور وی در آنجا به زندگی خود ادامه داده است. عمارتی که این روز‌ها در جنوب طولانی‌ترین خیابان پایتخت یعنی خیابان ولی‌عصر(عج) بالا‌تر از خیابان مولوی قرار دارد. عمارتی که کمتر رهگذری از تاریخچه آن می‌داند و سال‌هاست که معروف به «اتحادیه توزیع گوشت گوسفندی» شده است.
ساختمانی پشت ایستگاه اتوبوس که رنگ سفید بر چهره آن پاشیده‌اند و خبری از شکوه خانه‌های قجری در بیرون آن نیست و آنچه در این بنا بیش از هر چیز چشم‌ها را به سمت خود جلب می‌کند تابلوی عریض و طویل «اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی تهران» است.
این عمارت دو طبقه، دو در ورودی از سمت خیابان دارد یکی به ساختمان و دیگری به حیاط خانه، حیاطی که یک حوض بزرگ با تنه درختان کهن در وسط آن چشم‌نوازی می‌کند. تزئیناتی با سرستون‌هایی به سبک یونانی و ستون‌های حجاری شده با پایه ستون‌های گچ‌بری و نقاشی شده و شومینه‌های قدیمی.
مالکان قاجاری، این بنا را در زمان پهلوی اول می‌فروشند و پس از آن عمارت از صورتی مسکونی خارج شده و به شکل مدرسه درمی‌آید که پروفسور محمود حسابی یکی از دانش‌آموختگان همین مدرسه بوده است. در سال ۱۳۳۰ هم این بنا به مالکیت شخصی به نام نادر اصفهانی درمی‌آید و از دهه ۱۳۵۰، پاتوق گوشت‌فروشان تهرانی می‌شود و اتحادیه تهیه و توزیع گوشت تهران در این عمارت پا می‌گیرد. عمارتی که با ۷۲۱ متر مربع مساحت اول مهر ۱۳۸۲ به شماره ۱۰۴۳۰ در فهرست آثار ثبت شده ملی جا گرفته است.
نامه‌نگاری‌ها برای نگهداری از تاریخ
از پله‌های ساختمان که بالا می‌رویم به اتاق‌های تو در تویی می‌رسیم که میز و صندلی‌های اداری فضای آن را پر کرده است، سراغ حاج آقا ملکی یا همان رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی می‌رویم تا ببینیم بالاخره پس از سال‌ها پیگیری با سازمان و ارگانی به تفاهم رسیده‌اند که عمارت انیس‌الدوله را بفروشند و از اینجا اسباب کشی کنند یا خیر؟
رئیس اتحادیه که ۲ سال پیش هم پذیرای ما برای تهیه گزارش بود، از نامه‌های بی‌سرانجام آن زمان به اداره کل میراث فرهنگی استان تهران برای خرید این خانه می‌گوید. او که دیگر از کار کردن در یک بنای تاریخی که اختیار اعمال هیچ تغییری را در آن ندارد خسته شده است، می‌گوید: پس از این سال‌ها که دیگر از میراث فرهنگی برای خرید این عمارت تاریخی ناامید شدیم نامه‌نگاری‌هایی را با شهرداری تهران شروع کرده‌ایم حتی نامه‌ای را به آقای قالیباف شهردار تهران نوشته‌ام که این بنا را از ما بخرند و کاربری فرهنگی برای آن تعریف کنند.
ملکی درباره اینکه آیا تا به الان پاسخی هم از شهرداری برای خرید این خانه دریافت کرده است، پاسخ می‌دهد: امیدوارم که هر چه زود‌تر با شهرداری به نتیجه برسیم ما هم اینجا را بفروشیم و به ساختمان دیگری نقل مکان کنیم، چون واقعاً از شرایط خسته شده‌ایم.
وی یادآوری می‌کند که این خانه از ابتدا جزء میراث فرهنگی نبوده بلکه از سال ۱۳۸۲ به عنوان میراث فرهنگی ثبت شده است. در همان دهه ۵۰ به دلیل نزدیکی این ساختمان به کشتارگاه ساختمان تبدیل به اتحادیه گوشت گوسفندی تهران شده و تا همین الان هم تنها کاربری‌اش همین است.
آخرین راه‌حل!
تملک خانه‌های تاریخی یکی از جنجال‌برانگیز‌ترین موضوعات میراث فرهنگی طی سال‌های اخیر بوده است که با شکایت مالکان آن‌ها به دیوان عدالت اداری، حکم خروج یک یک آن‌ها از فهرست میراث فرهنگی ثبت شده ملی صادر می‌شود و مالکان هم حکم تخریب می‌گیرند و با ویران کردن آن‌ها تاریخ را دفن می‌کنند و بنایی تازه می‌سازند.
شاید بتوان گفت عمارت انیس‌الدوله در برابر ده‌ها بنای تاریخی که طی این سال‌ها توسط دیوان عدالت اداری حکم تخربشان صادر شده است به خوبی دوام آورده اما اگر سازمان‌های فرهنگی به دنبال خرید آن از مالک فعلی نباشد شاید آخرین راه حل یعنی شکایت مالک به دیوان عدالت اداری و حکم خروج از آثار ثبت شده ملی و در نهایت «تخریب بنا» اتفاق بیفتد.
به گفته رئیس اتحادیه گوشت‌فروشان، اداره‌کل میراث فرهنگی استان تهران فقط در این سال‌ها عملیات مرمت بنا را انجام داده است در حالی که درخواست مالک بنا، فروش آن است. درخواستی که با مراجعه به تعریف کاربری بنا‌ها منطقی به نظر می‌رسد چون یک بنای تاریخی باید کاربری فرهنگی داشته باشد نه اینکه توسط صنف گوشت‌فروشان مورد استفاده قرار گیرد.
عمارت انیس‌الدوله، سرگردان در یک مثلث
میراث فرهنگی هم اگرچه نسبت به حضور اتحادیه گوشت‌فروشان در این عمارت تاریخی معترض است به طوری که همان ۲ سال پیش هم فراهانی، مدیر کل میراث فرهنگی تهران اعلام کرد که «جای اتحادیه گوشت‌فروشان در این خانه نیست» اما پس از این سال‌ها هنوز هم مسوولان میراث فرهنگی کشور نسبت به نبود بودجه برای تملک خانه‌های تاریخی، نالان هستند.
خانه‌های تاریخی که عمدتاً بزرگ هستند میلیاردی قیمت‌گذاری می‌شوند، نکته‌ای که باید مسوولان در تنظیم بودجه‌های فرهنگی کشور به آن دقت نظر داشته باشند و در تقسیم بودجه کشور، جایی هم برای تملک، حفظ و حراست از این بنا‌ها که مالک شخصی دارند دیده شود تا هم مالکان بناهای تاریخی راضی شوند و هم تاریخ در این بنا‌ها، زنده بماند.
عمارت تاریخی انیس‌الدوله این روز‌ها در مثلث سازمان میراث فرهنگی، اتحادیه تهیه و توزیع گوشت گوسفندی تهران و شهرداری پایتخت، سرگردان است تا بالاخره اگر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دست رد به سینه رئیس اتحادیه، برای خرید این خانه زده است حداقل شهرداری تهران، گامی در جهت خرید این خانه از مالک بردارد و کاربری فرهنگی این عمارت را زنده کند.
منبع: خبرگزاری فارس
نظر شما :