خواسته‌های ایران در جنگ چه بود؟- علی‌اکبر ولایتی
وزیر خارجه دوران جنگ
آقای احمد توکلی، وزیر کار و امور اجتماعی و سخنگوی دولت، که در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۶۱، از طرف جمهوری اسلامی ایران در شصت و هشتمین اجلاس سازمان بین‌المللی کار در ژنو شرکت کرده بود، در مورد جنگ گفت: «دستگاه‌های تبلیغاتی امپریالیستی و صهیونیستی هیاهو راه انداخته‌اند که جمهوری اسلامی ایران با بیرون ریختن دشمن از خاک خود، امنیت منطقه خلیج‌فارس را به مخاطره انداخته است. من در اینجا به عنوان سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران اعلام می‌کنم که این هیاهو جز حیله‌ای جدید و مزدورانه از سوی آمریکا برای ایجاد تنش‌های سیاسی بیشتر در منطقه نیست، تا در این منطقه حساس، مسیر تفکر عمومی ملل عرب را از مبارزه با صهیونیسم متجاوز به درگیری با انقلاب اسلامی منحرف کند. ما صریحا از موضع قدرت اعلام می‌کنیم که جمهوری اسلامی ایران خوی توسعه‌طلبی نداشته و ما طالب خاک هیچ کشوری نیستیم، ولی حق خود را به هر طریقی که اسلام اجازه می‌دهد خواهیم گرفت و مطمئن هستیم که نتیجه قهری این احقاق حق، سقوط رژیم بعث عراق خواهد بود.»
نگارنده در تاریخ ۲ تیر ۱۳۶۱ در دیدار با سفیر کوبا گفتم: «عقب‌نشینی اجباری صدام، فقط یکی از شرایط ما برای پایان یافتن جنگ است و تا تحقق شروط دیگر، همچنان ادامه خواهد یافت.» جناب آقای هاشمی، نماینده امام در شورای عالی دفاع و رییس مجلس شورای اسلامی، طی مصاحبه‌ای گفتند: «باید حقوق و خسارات ما را بدهند و ما چیز اضافی نمی‌خواهیم و کسانی که عامل این جنایت بزرگ هستند، به حسابشان رسیدگی شود.»
طی مصاحبه مطبوعاتی با نخست‌وزیر وقت، از ایشان سوال شد: با توجه به فرمایش امام امت مبنی بر اینکه ما از راه شکست عراق باید آزادی لبنان و قدس و نابودی اسراییل باشیم، آیا نیروهای ما وارد خاک عراق خواهند شد یا خیر؟، ایشان اظهار داشت: «بار‌ها اعلام کرده‌ایم که تا تحقق تمام شرایطمان به خودمان حق می‌دهیم که در این زمینه‌ها تصمیم بگیریم. ما هر کاری را که برای دفاع از خودمان لازم بدانیم انجام خواهیم داد.»
سرهنگ سلیمی، وزیر دفاع وقت در تاریخ ۱۷ تیر ۱۳۶۱ گفت: «در حال حاضر ابرقدرت‌های شرق و غرب هر دو از ورود سربازان اسلام به داخل مرزهای عراق وحشت دارند، ولی در شرایط فعلی این امر برای ما اجتناب‌ناپذیر است.»
آقای احمد توکلی، وزیر کار و سخنگوی دولت وقت در مصاحبه ۱۷ تیر ۱۳۶۱، در پاسخ سوال یکی از خبرنگاران درباره ورود به خاک عراق گفت: «ما به جنگ ادامه خواهیم داد و آن را تمام شده نمی‌دانیم و ضرورت ادامه جنگ چه‌بسا این باشد که ما حق‌مان را به زور در داخل خاک عراق بگیریم. همان‌طور که بار‌ها گفته‌ایم، ما طمع به خاک کشوری نداریم و اگر این کار را انجام بدهیم، تنها به دلیل احقاق حقوق خودمان است، نه به دلیل گرفتن خاک عراق چرا که آن کشور متعلق به مردم عراق است و کسانی که به ناحق، با پشت‌گرمی ابرقدرت‌ها خودشان را به ملت عراق تحمیل کرده‌اند، باید ساقط شوند تا مردم آنجا خودشان سرنوشت خویش را به دست بگیرند.»
نخست‌وزیر وقت در راه سفر به الجزایر، در مصاحبه‌ای با روزنامه ملیت (چاپ ترکیه)، در پاسخ به این سوال که تا چه حد در خاک عراق پیشروی خواهید کرد، گفت: «ما تا اندازه‌ای که برای دفاع از مناطق مرزی کشورمان لازم باشد، به این پیشروی ادامه خواهیم داد.» آقای هاشمی رفسنجانی، رییس وقت مجلس شورای اسلامی، پس از دیداری با امام راحل گفت: «ما تا آنجا در خاک عراق پیش می‌رویم که خواسته‌هایمان را بگیریم. اگر قرار باشد حقوقمان را در بغداد بگیریم، تا آنجا پیش خواهیم رفت. ما می‌خواهیم که جنگ زود تمام بشود و به همین دلیل، وقتی دیدیم این آقایانی که واسطه هستند کاری نمی‌کنند، تصمیم گرفتیم خودمان مساله را حل کنیم و راه را تشخیص دادیم که فشار نظامی به صدام بیاوریم تا او را تسلیم کنیم.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رییس‌جمهوری وقت، در دیدار با فرمانده نیروی زمینی گفتند: «آن‌ها (عراقی‌ها) به جاهایی عقب‌نشینی کرده‌اند که بتوانند بر مواضع ما مسلط باشند و به هیچ‌وجه ما آن را عقب‌نشینی نمی‌دانیم و چون چنین است، حق دفاع از حقوق تضییع شده همچنان متعلق به ماست. ما همان‌طور که قبلا هم اعلام کرده‌ایم، این قدرت را در خود می‌بینیم که از هر نقطه‌ای از این خط مستمر جبهه که اراده کنیم، وارد شده و هر هدفی را که با تامین منافع ما منطبق باشد، تصرف می‌کنیم. ما این کار را برای منافع ملت ایران و انقلاب اسلامی که در حقیقت برای منافع ملت عراق نیز هست، انجام می‌دهیم.»
آقای هاشمی رفسنجانی، رییس وقت مجلس شورای اسلامی، در جلسه مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۶۲ مجلس گفتند: «به دنیای استکباری اخطار می‌کنیم و به حامیان عراق اخطار می‌کنیم به جای فشار آوردن به جمهوری اسلامی و به جای فشار آوردن به مجلس برای گذشتن از حقش، به متجاوز و ظالم فشار بیاورند و ما را مجبور نکنند که حق‌مان را و حق مردم و حق منطقه را با زور بگیریم.» تسخیر شبه‌جزیره فاو به دست نیروهای جمهوری اسلامی ایران، فصل جدیدی را در منازعه ایران و عراق گشود.
انجام عملیات پیروزمندانه فاو باعث شد که ملک فهد بار دیگر از آمریکا تقاضای کمک کند. حکام عربستان سعودی و کویت، این فکر عراق را مبنی بر اینکه تنها راه‌حل مشکلات مناقشات خلیج‌فارس، بین‌المللی کردن آن از طریق ابرقدرت‌هاست، بپذیرند؛ سیاستی که پیشتر آن را رد می‌کردند. هنگامی که ریاض به شدت تمام اعتراض خود را نسبت به حضور قدرت‌ها در خلیج‌فارس اعلام داشت، شاهزاده بندر بن‌سلطان، سفیر عربستان در آمریکا، کوشید برای مقابله با به اصطلاح تهدید ایران و دخالت شوروی‌ها در منطقه، از کمک آمریکا استفاده کند. ریاض، برای کشاندن تهران به پای میز مذاکره، هواپیماهای عراقی را در استفاده از خطوط هوایی‌اش برای حمله به تاسیسات نفتی ایران در نزدیکی تنگه هرمز مجاز داشت. عربستان سعودی و یارانش در اوپک، با اشباع بازار جهانی نفت در نیمه دوم سال ۱۹۸۶، باعث سقوط قیمت نفت شدند.
آقای هاشمی رفسنجانی، رییس مجلس و سخنگوی شورای عالی دفاع، طی یک مصاحبه رادیو تلویزیونی در تاریخ ۷ شهریور ۱۳۶۵ گفت: «اگر حزب بعث در عراق توسط یک کودتا ساقط و صدام از صحنه سیاسی عراق حذف شود، یکی از مهم‌ترین خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران تامین شده است و اگر حاکمیت جدید یک حاکمیت اسلامی و مردمی باشد، ما برای دریافت غرامت فشاری متوجه آن نخواهیم کرد، بلکه جهت رفع مشکلات مردم عراق و مسایل منطقه با آن‌ها همکاری نیز خواهیم کرد. ولی در صورتی که حکومت غیربعثی در عراق حاکم شود، اما با باور‌ها و نظریات جمهوری اسلامی ایران هماهنگ نباشد، چون مسوول جنگ نیست، ما تنها خواسته‌های دیگرمان را که همان دریافت غرامت و بازگشت مهاجران عراقی به کشورشان است، طلب خواهیم کرد.» وی تاکید کرد که ایران برای احقاق حقوق خود، هرگز خاک عراق را ضمیمه خاک خود نخواهد کرد.
منبع: تاریخ سیاسی جنگ تحمیلی عراق بر جمهوری اسلامی ایران/ روزنامه شرق
نظر شما :