گزارش شهروند آمریکایی از دیدار با امام خمینی
رهبر انقلاب: مخالف روابط خوب با آمریکا نیستم
شیدا قماشچی
تاریخ ایرانی: کمتر از یک ماه قبل از بازگشت امام خمینی به ایران، یک شهروند آمریکایی در روز ۱۵ دی ۱۳۵۷ در نوفل‌لوشاتو به دیدار ایشان رفت و متن گفت‌وگوی خود را از طریق سفارت ایالات متحده در پاریس به وزارت خارجه منتقل کرد. در این سند که سایت ویکی‌لیکس منتشر کرده، لئونارد فریمن پیام امام خمینی به مقامات آمریکایی را اینگونه نقل کرد: «این حقیقت ندارد که ما قصد داریم از فروش نفت به آمریکا خودداری کنیم. ما استقلال می‌خواهیم و نمی‌خواهیم کسی در امور داخلی کشورمان دخالت کند ولی خواهان روابط حسنه با آمریکا هستیم.»
به گزارش «تاریخ ایرانی»، این برای نخستین بار است که متن کامل گفت‌وگوی امام خمینی با این شهروند آمریکایی منتشر می‌شود:
تاریخ: ۵ ژانویه ۱۹۷۹
از: پاریس
به: وزارت امور خارجه
۱. صبح روز ۵ ژانویه یک شهروند آمریکایی که خود را لئونارد فریمن، رئیس صنایع جی‌ال‌تی از نورثویل نیوجرسی معرفی کرد با سفارت تماس گرفت و گفت که می‌خواهد گزارش دیدار مهم یک ساعت و نیمه شب قبل با [آیت‌الله] خمینی را ارائه دهد. او با یک شهروند ایرانی به نام م. نوربخش به سفارت آمد، در کارت نوربخش نوشته شده بود که با صنایع AMTRON در جریکوی نیویورک همکاری می‌کند (بعد از گفت‌وگو مشخص شد که او طرفدار خمینی است). او از شرکای تجاری فریمن است و دیدار با خمینی را ترتیب داده است. فریمن گفت که به درخواست نوربخش به پاریس آمده تا با خمینی دیدار کند.
۲. دکتر یزدی - دستیار شخصی خمینی - تنها کسی بود که در دیدار خمینی با فریمن و نوربخش حضور داشت و از گفت‌وگوها یادداشت برمی‌داشت. در پایان ملاقات فریمن از خمینی پرسید که آیا می‌تواند یک نسخه از گفت‌وگوها را در اختیار مقامات آمریکایی قرار دهد. خمینی موافقت کرد و سپس یزدی یادداشت‌های جلسه را خواند تا بر یک نوار صوتی ضبط شود. فریمن این نوار را به سفارت آورد و ما با دقت جزئیات این نوار را یادداشت کردیم. در پاراگراف سوم نکات اصلی این مکالمه آمده است که فریمن آن را یک اختصار خوب و موجز می‌داند.
۳. فریمن خود را معرفی کرد و گفت که به عقیده او روابط ایران - آمریکا بسیار مهم است. او به عنوان یک شهروند آمریکایی ابراز نگرانی کرد که پس از خروج شاه این خلأ در ایران حس شود.
خمینی: مردم ایران به جنبش احتیاج دارند، جنبشی که بر اساس ارزش‌های انسانی است. تمام کسانی که انسانیت‌شان را از دست نداده‌اند باید از این جنبش حمایت کنند. ملت ایران تحت سلطه شاه رنج‌های بسیاری متحمل شده است. منابع ملی غارت شده و استیلای بیگانگان باعث چپاول ثروت‌های ملی شد. جنایات شاه بسیار دردناک‌تر از آن است که بازگو شود. شما (فریمن) می‌توانید مردم ایالات متحده را آگاه کنید. به مطبوعات و رادیوهای آمریکایی بگویید واقعیت امر چیست تا مردم آمریکا بدانند که دولتشان از چه چیزی حمایت می‌کند.
فریمن بار دیگر از وجود خلأ در ایران و جایگزینی شاه با گزینه‌ای بدتر ابراز نگرانی و اشاره کرد که این تمایل وجود دارد که میان خمینی و دولت ایالات متحده تماس وجود داشته باشد. به عنوان یک شهروند آمریکایی احساس می‌کند که روابط ایران - آمریکا بسیار مهم است.
خمینی: درست نیست که اینگونه فکر کنیم که خلأ به وجود خواهد آمد. تمام مردم ایران مسلمان هستند و با هرچه که ضد اسلام باشد مخالفت می‌کنند. افراد بسیار توانایی وجود دارند که من می‌توانم بر راس دولت بنشانم و زمانی که همه مردم از این فرد پشتیبانی کنند خلایی به وجود نخواهد آمد؛ اما در مورد رابطه با آمریکا، من مخالف روابط خوب نیستم. مردم آمریکا انسان‌دوست و متمدن هستند و به همین دلیل با آن‌ها همدردی و همفکری می‌کنیم، اما مخالفت ما با دولت این کشور است که رژیم‌های شیطانی را بر ما تحمیل کرده است.
هر روز یک فاجعه جدید بر سر مردم ایران می‌آید. اگر دولت‌های خارجی دست از حمایت از شاه بردارند ما هم دست از تنفرمان نسبت به آن‌ها برخواهیم داشت؛ ما خصومتی نداریم. اگر به حمایت از شاه ادامه دهند آن وقت دیگر مسئله فرق خواهد کرد. ما با هر دولتی که به منافع ما احترام بگذارد وارد معامله خواهیم شد و آماده معامله بر پایه انسانیت هستیم.
مسئله ما این است که اگر دولت آمریکا از این مرد جنایتکار پشتیبانی کند به عقیده ما دولت آمریکا نیز مسئول این جنایات خواهد بود. اگر دولت آمریکا دست از حمایت از این جنایتکار بردارد، مردم او را بیرون خواهند کرد و روابط ما با آمریکا و دیگر قدرت‌های جهان خوب خواهد شد. نفرتی وجود ندارد. ما هیچ‌گونه زورگویی را تحمل نخواهیم کرد.
موضوع کمونیسم پروپاگاندایی بود که شاه به راه انداخت تا جنبش‌های ملی و مذهبی را بی‌اعتبار کند. جنبش ما علیه مارکسیسم است. شاه حقیقت را تحریف می‌کند تا حمایت و پشتیبانی جلب کند. باید از آمریکاییان ساکن ایران بپرسید که آیا هیچ‌گونه موضوع کمونیستی در تظاهرات میلیونی اخیر وجود داشته است؟ اما رابطه و مذاکره با آمریکا را من انجام نمی‌دهم. شما (فریمن) گفتید که راه‌هایی برای تماس گرفتن با دولت آمریکا دارید پس لطفا این کار را انجام دهید. اگر مشکل ایران حل شود من خوشنود خواهم شد. جوانان هر روز کشته می‌شوند و مایل نیستم که مردم نسبت به ایالات متحده بدبین شوند. مردم تمامی اعمال شاه را از چشم آمریکا می‌بینند. من دوست ندارم که بدبینی مردم ایران از دولت ایالات متحده به سمت مردم آمریکا تغییر کند. اگر دولت آمریکا دست از حمایت از حکومت نظامی بردارد و مستشاران نظامی‌اش را از ایران خارج کند و فعالیت‌های نظامیان را متوقف سازد به نفع دولت آمریکا و همه دولت‌ها خواهد بود. با توجه به رفتارهای شاه و دولت آمریکا، احساس می‌کنم که می‌خواهند قدم دیگری بردارند - یک کودتای نظامی با حملات سهمگین و وحشیانه بر مردم. من و تمام ملت خود را آماده کرده‌ایم و اگر این اقدام را انجام دهند ما واکنش نشان خواهیم داد. اگر این کار صورت بگیرد دیگر امیدی به توافق میان دو ملت نخواهد بود؛ اما اگر این اقدام را متوقف سازند بنیانی خواهد شد تا تفاهم بیشتری شکل بگیرد. زمانی که ما قدرت را به دست بگیریم و دولت جدید را تشکیل دهیم جهانیان متوجه خواهند شد که ما چه حکومت عادلانه‌ای را مدنظر داریم. بابت نفت نباید هیچ‌گونه نگرانی وجود داشته باشد. این حقیقت ندارد که ما قصد داریم از فروش نفت به آمریکا خودداری کنیم. ما نمی‌خواهیم هیچ ملتی رنج بکشد. ما استقلال می‌خواهیم و نمی‌خواهیم کسی در امور داخلی کشورمان دخالت کند ولی خواهان روابط حسنه با آمریکا هستیم.
۴. به نظر می‌رسید که فریمن هیچ نفع شخصی در این مسئله ندارد و فقط به عنوان یک شهروند آمریکایی نگران تغییرات در ایران است. فریمن اذعان کرد که تحت تاثیر خمینی قرار گرفته است و او را مردی ساده، با خدا و رهبری صادق برای مردمش توصیف کرد. او گفت که به نظرش مصاحبه به این منظور صورت گرفته تا به آمریکا چراغ سبزی برای گسترش روابط نشان داده شود. فریمن گفت که به عقیده او اگر دولت آمریکا به این حرکت واکنشی نشان ندهد خمینی و طرفدارانش برداشت بدی خواهند کرد. او گفت که فکر می‌کند بسیار مهم است که خمینی را مطمئن سازیم که قصد پشتیبانی از یک کودتای نظامی را نداریم. مکالمات ما با فریمن بیشتر یکجانبه از سوی او بود و زمانی که مشخص شد نوربخش از طرفداران خمینی است و ممکن است واکنش ما را به پایگاه خمینی گزارش دهد، این موضوع تشدید هم شد (ما پیش از ملاقات نمی‌دانستیم که فریمن همکار ایرانی‌اش را نیز همراه خود می‌آورد). برای اینکه مطمئن شویم سوءتفاهمی پیش نخواهد آمد چندین بار تاکید کردیم که ما حتی در غیررسمی‌ترین و غیرمستقیم‌ترین حالت اجازه هیچ‌گونه تماسی با خمینی را نداریم. هر دو نفر اعلام کردند که متوجه شده‌اند.
۵. فریمن گفت که روز شنبه ۶ ژانویه به آمریکا بازخواهد گشت و اگر بخواهیم با او تماس بگیریم او از طریق شماره تلفن منزل ۲۰۱۳۲۷۷۰۱۹ و یا دفتر کارش به شماره ۲۰۱۷۶۷۳۱۰۰ در دسترس خواهد بود.
۶. توضیح: ما متوجه شده‌ایم که این دیدار با خمینی با برخی بیانات از سوی او همزمان شده است که می‌تواند به تمایل به برقراری رابطه با آمریکا اشاره داشته باشد، به خصوص مصاحبه‌ای که او با جاناتان رندل خبرنگار واشنگتن‌پست انجام داد. به این ترتیب پذیرش فریمن توسط خمینی در حقیقت می‌تواند اقدامی آزمایشی و غیرمستقیم برای مذاکره با آمریکا به شمار بیاید.
نظر شما :