تغییر نام خیابان «نفت» به «دکتر مصدق»

 توئیت حجت نظری، عضو شورای شهر تهران: «مصوبه کمیسیون نامگذاری مبنی بر تغییر نام خیابان کارگر شمالی به مصدق مخالفین جدی داشت و ممکن بود در صحن شورای رای نیاورد. لذا ناچار به تغییر خیابان شدیم و روی خیابان نفت اجماع صورت گرفت. مهم بود که نامگذاری در سالروز یادگار مصدق یعنی ملی شدن صنعت نفت صورت گیرد.»

محمد سالاری، عضو شورای شهر تهران دراین‌باره به «اعتمادآنلاین» می‌گوید: «کمیسیون فرهنگی و اجتماعی، گزینه‌های مختلفی را برای نامگذاری به اسم مرحوم دکتر مصدق پیشنهاد داد. خیابان‌هایی مانند فتح، زیرگذر اسفندیار، سی تیر، کارگر شمالی و همین خیابان نفت. رایزنی‌ها در صحن شورا به حذف گزینه‌های مختلف منجر شد. جدی‌ترین گزینه خیابان کارگر شمالی و نفت بود که کارگر شمالی به احترام کارگران شریف ایران از گزینه‌ها حذف شد.»

 

او ادامه می‌دهد: «اعضای شورای شهر به این نتیجه رسیدند که بهتر است کاری نکنند که کارگران زحمتکش ایران احساس کنند به آن‌ها کم‌توجهی شده است بنابراین به پیشنهاد حجت‌الاسلام دعایی که مدیر یکی از مجموعه‌های فرهنگی مهم کشور هستند، خیابان نفت انتخاب شد.»

 

او ارتباط ذهنی که بین خیابان نفت و دکتر مصدق وجود دارد را یکی دیگر از دلایل این انتخاب اعلام می‌کند و می‌گوید: «با توجه به اینکه نام دکتر مصدق در ذهن مردم با نفت گره خورده است، این انتخاب مناسب به نظر می‌رسد.»
 

محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تهران نیز در گفت‌‌وگو با روزنامه اطلاعات (۲۳ اسفند ۱۳۹۶) تغییر نام خیابان «نفت» به «دکتر مصدق» را به پیشنهاد محمود دعایی می‌داند: «ما از ابتدا به این مسأله علاقمند بودیم. شورای جدید از اول شهریور ماه امسال کار خود را آغاز کرد و نخستین فعالیت‌ها و تصمیمات شورا، تشکیل کمیسیون‌ها بود و کمیسیون فرهنگی هم با مسئولیت بنده شکل گرفت. در این مجموعه کمیسیون نامگذاری در مهرماه آغاز به کار کرد. از همان ابتدا، جزو اولین مسائل مطرح شده، درخواست آقای دعایی درباره نامگذاری خیابانی به نام مرحوم مصدق بود، اما چون درخواست ایشان صرفاً شفاهی بود، تماس گرفته شد که اگر مایل هستند درخواستشان را کتباً مطرح کنند. به هر حال ایشان از رجال سیاسی و فرهنگی شناخته شده بودند و طرح نظر و تقاضای ایشان برای شورا مهم بود و از حیث افکار عمومی هم وجاهت و اعتبار خاصی داشت. یک هفته بعد پیشنهاد مکتوب آقای دعایی دریافت شد. ایشان خیابان نفت را مناسب تشخیص داده و پیشنهاد کرده بودند. موضوع در کمیسیون نامگذاری و فرهنگی مطرح و به شورای شهر منتقل شد تا تصمیم‌گیری شود. در این فاصله، پیشنهادهای جدیدی هم داشتیم مثل خیابان‌های اسفندیار و آرش و کشاورز و تونل نیایش و… نهایتا کمیسیون به تونل نیایش رأی داد و آن را برای طرح در شورا مناسب دانست. ولی در مراحل بعد این نظر هم تغییر کرد، زیرا بسیاری از شهروندان و افراد صاحب‌نظر و مطلع، تماس می‌گرفتند و با پیشنهاد تونل نیایش همدلی نشد. این مسأله در رأی‌گیری اثر گذاشت. در بررسی‌های بعدی، باز هم دو پیشنهاد دیگر در کنار خیابان نفت مطرح شد؛ یکی بزرگراه فتح در جنوب‌غربی پایتخت و دیگری خیابان کارگر شمالی، حدفاصل میدان انقلاب تا بزرگراه حکیم. شروع به کار کارشناسی و نظرسنجی کردیم و چون اعتقاد به جذب افکار و نظر و رأی اکثریت داریم، سرانجام، به این نتیجه رسیدیم که خیابان کارگر از انقلاب تا حکیم برای این کار مناسب خواهد بود. دلیل آن حفظ نام کارگر و در عین حال اضافه شدن نام مرحوم دکتر مصدق در بخشی از آن بود که اهمیت تاریخی هم داشت. هم میدان جلالیه (پارک لاله) آنجاست که محل تجمع قیام ۳۰ تیر بود و هم کوی دانشگاه تهران و بخش‌هایی از دانشگاه و مراکز مهم آموزشی. با این حال این نظر هم به دلایلی رد شد. برخی از اعضای شورای شهر و حتی کمیسیون فرهنگی، به دلیل روحیات خاص و تعلق خاطر به طبقه کارگر، معتقد بودند که این نام بهتر است تغییر نکند و برای خود از جهات مختلف اصالتی دارد. با این تفاصیل، رویکرد تازه‌ای پیدا شد و مجدداً به جای گزینه‌های تازه به سراغ پیشنهاد مفید و اولیه رفتیم که همان خیابان نفت بود و همدلی و رأی حداکثر اعضای شورا و تصویب کمیسیون فرهنگی موجب شد پیشنهاد آ‌قای دعایی به عنوان آخرین مصوبه مهم سال ۱۳۹۶ تصویب و در سال آینده این خیابان به ‌نام رهبر نهضت ملی ‌شدن نفت ایران، مرحوم دکتر محمد مصدق، نامگذاری شود.»
 

سید محمود کاشانی پسر آیت‌الله کاشانی با نظر شورای شهر برای تغییر نام خیابان نفت به مصدق موافق نیست و سردمداران این نام­گذاری را به یک مناظره تلویزیونی دعوت کرد. او معتقد است ردپای بیگانگان در این تصمیم وجود دارد و اقدامی ضدمیهنی است. او در گفت‌وگو با «نامه‌نیوز» افزود: «در پرونده زندگی سیاسی مصدق هیچ برگ روشنی وجود ندارد. او از نوجوانی در خدمت سیاست انگلستان در ایران بوده ولی همیشه نقش خود را با پنهانکاری و فریبکاری انجام داده و از همین‌رو همیشه حتی در دوران نخست‌وزیری خود تاکنون از تبلیغات دائمی بی‌بی‌سی فارسی برخوردار بوده است ولی این تبلیغات هرگز نتوانسته است حقیقت را برای همیشه پنهان سازد. خوشبختانه در پرتو پژوهش‌هایی که در خلال ۶۰ سال گذشته در ایران و جهان انجام شده، نقش حقیقی مصدق با اسناد و مدارک تاریخی فراوان روشن شده است.»
 

روزنامه کیهان اعضای شورای شهر تهران را به «کم‌دانی» یا «کج‌فهمی» متهم کرد: مصدق زمینه کودتای ۲۸ مرداد را فراهم آورد!