گزارش‌های ۸ تا ۱۹/ مکالمات بهشتی با مقامات آمریکایی پس از تسخیر سفارت
ترجمه: شیدا قماشچی
تاریخ ایرانی: گزارش سایروس ونس، وزیر امور خارجه ایالات متحده از اشغال سفارت آمریکا در تهران.
گزارش ۸/ آیتالله بهشتی با آمریکا تماس گرفت
[متن سند]
سه‌شنبه، ۶ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۵ آبان ۱۳۵۸]
محرمانه
از: دفتر خاور نزدیک و جنوب آسیا وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. متن کامل
۲. آیتالله بهشتی در ساعت ۱۳:۲۵ طی یک تماس تلفنی با واشنگتن اعلام کرد که شورای انقلاب مجوز داده تا ناظران خارجی همچون هلال احمر یا یک سفیر از کشورهای اسلامی با گروگان‌ها دیدار کنند. بهشتی گفت که یکی از روحانیون حاضر در مجموعه سفارت به او اطمینان داده که حال گروگان‌ها خوب است. بهشتی گفت که در این لحظه نمی‌تواند مجوز دیدار برای فرستادگان ویژه را صادر کند.
۳. ما همچنان ارتباط تلفنی خود با سه مامور سفارتمان که در وزارت امور خارجه مستقر هستند را حفظ کردهایم. طبق گزارش آن‌ها جو خیابان‌های اطراف معمولاً آرام است. کاردار لینگن با سرپرست فعلی وزارت امور خارجه گفت‌وگویی داشته و در آن تاکید شده که هرگونه اقدامی برای گروگانگیری را باید به جنبشی که خواستار استرداد شاه هستند مرتبط دانست.
۴. تماس تلفنی آیتالله بهشتی و کارگروه‌مان این فرصت را فراهم کرد تا نگرانی‌هایمان را با یکی از منابع نزدیک به [آیتالله] خمینی در میان بگذاریم. بهشتی مسائل را درک کرد ولی هیچ راهکاری ارائه نداد. او پیشنهاد کرد که پس از جلسهٔ بعدازظهر امروزش با شورای انقلاب با او تماس بگیریم.
۵. مطمئن هستیم که یک آمریکایی، بیلی جین تینکر، در اهواز گروگان گرفته شده است. تینکر کارمند سدکو، شرکت ارائه‌دهندهٔ خدمات نفتی است. کمپانی آمریکایی جی‌تی‌‌ای شش نفر از کارمندان خود را به دهلی فرستاد. کمپانی فلور در اصفهان با بیش از ۵۰ کارمند خارجی در اصفهان به کار خود ادامه می‌دهد و تاکنون هیچگونه مزاحمتی گزارش نکرده است.
۶. دانشجویان امروز کنفرانس مطبوعاتی برگزار و تهدید کردند که اگر آمریکا دست به هر اقدامی بزند گروگان‌ها را اعدام خواهند کرد. سخنگوی دانشجویان اعلام کرد که مذاکره‌‌ای با وزارت امور خارجه آمریکا نخواهند کرد و هرگونه درخواست برای برقراری ارتباط به صورت غیرمستقیم از طریق افرادی همچون احمد خمینی، فرزند آیتالله، را نمی‌پذیرند. دانشجویان به هیچ گروگانی اجازهٔ مصاحبه ندادند.
۷. کاردار امور کشاورزی به یک مکان جدید منتقل شده و امن است. طبق آخرین گزارش او، زمانی که در مجاورت سفارت پنهان شده بود، یک بار تسلیحات از جمله مسلسل، به طور مخفیانه وارد سفارت شده است. پنچ تن از افسران کنسولگری با همتایان خود در وزارت امور خارجه تماس گرفتهاند و خطری آن‌ها را تهدید نمی‌کند. آن‌ها قصد دارند تا خانهٔ امن دیگری پیدا کنند چون میزبان کنونی‌شان بسیار مضطرب است. سفیر سوئد هم تائید می‌کند که تعداد بیشتری از دانشجویان مسلح شده‌اند.
۸. به تمامی پایگاه‌ها اعلام شده که دانشجویان ایرانی در حمایت از [آیتالله] خمینی مقابل سفارت آمریکا در بن و لندن تظاهرات کردهاند. اگر فکر می‌کنید ممکن است چنین حوادثی در موقعیت شما اتفاق بیفتد، بهتر است تمام تدابیر امنیتی را به کار بگیرید تا از وقوع حوادث مشابه پیشگیری کنید.
ونس
***
گزارش ۹/ تمامی کارکنان ایرانی سفارت آزاد شدند
چهارشنبه، ۷ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۶ آبان ۱۳۵۸]
محرمانه
از: دفتر خاور نزدیک و جنوب آسیا وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۲. در ساعت ۱۳:۰۵ به وقت آمریکا با یکی از کارکنان ایرانی سفارت تماس تلفنی داشتیم و به نظر می‌رسد که تمامی کارکنان ایرانی سفارت آزاد شده‌اند. امروز بعدازظهر پنج نفر از افسران بخش کنسولگری به مکان جدیدی منتقل خواهند شد.
۳. گزارش رسیده که جزیره خارک، پایانهٔ صادرات نفت خام ایران، امروز بسته شده است. بنا به گفتهٔ منابعمان در کمپانی، ایرانی‌ها جلوی بارگیری یک نفتکش نروژی که مقصدش آمریکا بود را گرفتهاند و دستور دادهاند تا بندر را ترک کند.
ونس
***
گزارش ۱۰/ هیات ریاست‌جمهوری آمریکا در راه تهران است
[متن سند]
چهارشنبه ۷ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۶ آبان ۱۳۵۸]
محرمانه
از: دفتر خاور نزدیک و جنوب آسیا وزارت امورخارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. کل متن
۲. هیات ریاست‌جمهوری به سرکردگی دادستان کل، رمزی کلارک، در راه تهران است تا گروگان‌ها را آزاد کرده و به طور کلی دربارهٔ روابط ایران و ایالات متحده آمریکا گفت‌وگو کند. اعضای این هیات حامل پیامی از سوی رئیس‌جمهور برای مقامات ایرانی هستند. این هیات قرار است حوالی صبح روز ۸ نوامبر وارد تهران شود.
۳. امروز صبح با کاردار سفارت در وزارت امور خارجه ایران تماس تلفنی داشتیم. شورای انقلاب با این تماس مخالفت کرد و تماس در ساعت ۳:۳۰ به وقت آمریکا قطع شد. در عوض توانستیم با سفارت انگلیس در ایران ارتباط برقرار کنیم و آن‌ها نیز با وزارت امور خارجه که محل استقرار کاردار است تماس گرفتند. محوطهٔ اطراف سفارت آرام است؛ ظاهراً دانشجویان هنوز از محل استقرار کاردار بی‌خبرند. گزارش داریم که شش آمریکایی دیگر در امان هستند.
۴. سفیر ترکیه در تهران قصد دارد از گروگان‌ها دیدار کند تا سلامت آن‌ها را تایید کند. دانشجویان یک سری شرایط تعیین کردهاند که در حال اجراست. گزارش داریم که گروگان‌ها در زیرزمین یکی از ساختمان‌های مجموعه نگهداری می‌شوند. به آمریکایی‌ها غذای مناسب می‌دهند ولی هر بار که یک بازدیدکننده می‌آید چشمان آن‌ها را می‌بندند.
۵. پوشش مطبوعاتی از اشغال سفارت در روز ۶ نوامبر به نسبت روز قبل لحن آرامتری داشت. امروز جریان سفارت فقط یکی از اخبار مطرح شده بود در حالیکه شب قبل تنها خبر تحت پوشش بود. علاوه بر آن بیانیه‌‌ای از رادیو پخش شد که در آن [آیتالله] خمینی از دانشجویان خواست تا تظاهرات نکنند و امور را در دست بگیرند.
۶. رادیو ایران امروز صبح بیانیه‌‌ای از [آیتالله] خمینی پخش کرد که در آن آیتالله، خطر آشوب‌ها و اختلافات داخلی را بیشتر از امپریالیسم آمریکا برشمرد و آن را دشمن اصلی ایران دانست. در نتیجه دانشجویان باید به تظاهرات و راهپیمایی‌هایشان خاتمه بدهند.
۷. رسانه‌ها گزارش می‌دهند که رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، یاسر عرفات، فردا هیاتی را به تهران اعزام خواهد کرد تا «امنیت آمریکایی‌ها را تضمین کند».
۸. ما برای شرکت‌های تجاری آمریکایی که در ایران مبادلات تجاری انجام می‌دهند، راهنمایی به شرح ذیل منتشر کردیم: «با توجه به اینکه در حال حاضر امکان ارائهٔ خدمات محافظتی از طریق کنسولگری امکان‌پذیر نیست، به عقیدهٔ ما شرط احتیاط است که شرکت‌های آمریکایی با پرسنل آمریکایی مستقر در ایران محتاطانه عمل کرده و به آرامی و منظم کارکنان خود را از کشور خارج کنند.»
۹. گزارش‌هایی تائید شده به دست ما رسیده که سه آمریکایی در حالیکه قصد سوار شدن به هواپیمای سوئیس‌ایر را داشتند توسط مقامات ایرانی دستگیر شدند. آن‌ها در نهایت آزاد شدند و در تلاشند تا یک پرواز دیگر بیابند. گزارش‌های تائیدنشدهٔ دیگری از تجربهٔ مشابه برای سایر آمریکاییان خبر می‌دهد.
ونس
***
گزارش ۱۲/ تا زمانی که آمریکا درباره شاه بیانیه صادر نکند، دیدار با گروگان‌ها میسر نخواهد بود
[متن سند]
پنجشنبه ۸ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۷ آبان ۱۳۵۸]
محرمانه
از: وزارت امورخارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. متن کامل
۲. تلاش ما برای اینکه ایرانیان در تصمیم خود در رد درخواست هیات کلارک تجدید نظر کنند، بی‌نتیجه ماند. امروز صبح کارگروه ایران با وزیر امور خارجه وقت خرازی و آیتالله بهشتی تماس تلفنی داشت تا درباره دیدار با گروگان‌ها و شرایطشان صحبت کنند. در پاسخ به درخواست تجدیدنظر، هر دو نفر تاکید کردند تا زمانی که آمریکا در مورد تصمیمش در قبال شاه بیانیه صادر نکند، دیدار با گروگان‌ها میسر نخواهد بود. ما توضیح دادیم که هیات اعزامی آماده است تا دربارهٔ این موضوع و باقی جوانب رابطهٔ ایران و آمریکا مذاکره کند.
۳. بهشتی افشا کرد که شورای انقلاب امروز وزیر خارجهٔ جدید را منصوب خواهد کرد. این شخص در راس مذاکرات با ما قرار خواهد گرفت. ما بار دیگر تاکید کردیم که دیدار یک ناظر بی‌طرف با گروگان‌ها ضروری است. بهشتی فقط پاسخ داد که شورای انقلاب این مورد را نیز بررسی کرده و نتیجه را متعاقباً اعلام خواهد کرد. همچنین اصرار کردیم که کاردار ما باید دسترسی کامل به تلفن و خطوط ارتباطی دیپلماتیک داشته باشد. وزیر خارجهٔ وقت خرازی، پاسخ داد که مسالهٔ خط ارتباطی با واشنگتن مورد بسیار حساسی است ولی با این وجود قول داد تا این مساله را پیگیری کند.
۴. دانشجویان تسخیرکننده سفارت بیانیه شماره ۱ را صادر کرده و اعلام کردند که به اسناد محرمانه دست یافتهاند. در این بیانیه آمده است که وجود چنین مدارکی نشان می‌دهد که «عملیات گسترده اطلاعاتی» در تهران وجود داشته است. بیانیه اعلام می‌کند که دانشجویان در حال بررسی این اسناد هستند و تلاش خواهند کرد تا نتیجه را به طور علنی اعلام کنند. رادیوی تهران برنامه‌‌ای پخش کرد که محتوای آن یکی از اسناد سفارت بود.
۵. سفارت ما در اسلام‌آباد گزارش می‌دهد که سفیر پاکستان به قم سفر کرده تا با روحانیون بالارتبه دیدار کند. منتظر جزئیات این دیدار هستیم.
۶. یک هیات از نمایندگان سازمان آزادی‌بخش فلسطین وارد تهران شده است. اگرچه [آیتالله] خمینی پیشتر دیدار با نمایندگان را به عنوان «میانجی‌گر» نپذیرفته ولی به نظر می‌رسد که آن‌ها را به عنوان نماینده «شخصی» عرفات به حضور می‌پذیرد.
۷. امروز صبح یک پیام کوتاه تلکس از کاردار دریافت کردیم. لینگن امروز صبح با سفیر دانمارک تماس گرفته ولی موفق نشده با او صحبت کند زیرا سفیر در دفترش حضور نداشته است. سفرای کشورهای EC-9 امروز در تهران با یکدیگر دیدار خواهند کرد تا در مورد روش‌های دیدار با گروگان‌ها و کاردار صحبت کنند. ما با سفارت بریتانیا تماس می‌گیریم تا تصمیم بگیریم که آیا امکان این هست که دیگر سفارت‌های تهران نیز جلسات مشابهی تشکیل دهند.
۸. بریتانیایی‌ها این خبر را که دانشجویان یکی از گروگان‌های آمریکایی را به تظاهرات‌کنندگان داخل سفارت نشان دادهاند، تائید کردند. همچنین گزارش شده که دانشجویان کاردار را نیز می‌خواهند. سفارت بریتانیا گفت که تا ظهر امروز جمعیت چندانی در نزدیکی سفارت تجمع نکرده‌اند.
۹. پروفسور ریچارد کاتم پیشنهاد کرده تا تلاش کند با برخی ایرانیانی که موقعیت مناسبی دارند صحبت کند تا آن‌ها از [آیتالله] خمینی آزادی گروگان‌های آمریکایی را درخواست کنند. ما همچنین از دیگر آمریکاییان و ایرانیان آکادمیک درخواست کردهایم تا خیلی فوری با هر کدام از رانشجویان مستقر در سفارت تماس بگیرند.
۱۰. شرکت ملی نفت ایران به شدت در تلاش است تا شایعات مربوط به افت صادرات نفت ایران را تکذیب کند. شرکت ملی نفت ایران از تهران با رسانه‌ها و کمپانی‌های دیگر تماس تلفنی داشته است. تولید نفت خام در هفته‌‌ای که به ۵ نوامبر ختم شد، عادی بوده است، ۳. ۷ میلیون بشکه در روز.
ونس
***
گزارش ۱۴/ بنی‌صدر گفت آمریکایی‌ها در وضع مناسبی هستند
[متن سند]
جمعه ۹ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۸ آبان ۱۳۵۸]
از: وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. محرمانه. کل متن
۲. هیات اعزامی کلارک در استانبول ماندگار شد. با اعضای مختلف شورای انقلاب تماس گرفته شد و تماس‌ها ادامه خواهند یافت. به اطلاع ما رسیده که شورای انقلاب امروز ساعت ۱۶:۰۰ به وقت تهران برای بررسی سیاست‌های جامع تشکیل جلسه خواهد داد.
۳. ابوالحسن بنی‌صدر «سرپرست» وزارت امور خارجه منصوب شد. او مقام وزارت ندارد. کارگروه ایران امروز صبح با او تماس گرفت. در پاسخ به پرسش ما در مورد گروگان‌ها، بنی‌صدر گفت که آمریکایی‌ها در وضع مناسبی هستند و در ساختمان اقامتگاه نگهداری می‌شوند. او همچنین اعلام کرد که فیلمی از گروگان‌ها در تلویزیون ایران پخش خواهد شد تا شرایط مناسب آن‌ها را اثبات کند.
ما بر دیدار یک ناظر مستقل از گروگان‌ها تاکید کردیم، اصرار ورزیدیم که فشار روانی و خستگی مفرط اثرات بدی بر جا می‌گذارد. بنی‌صدر گفت که امروز با قم تماس می‌گیرد و نتیجه را به ما اعلام خواهد کرد. به نظر می‌رسید او از هیات اعزامی کلارک پشتیبانی می‌کند.
۴. در کنفرانس تلفنی دیگری با دکتر خرازی، به ما گفته شد که دانشجوها بار دیگر دیدار با سفیر ترکیه را رد کردهاند. به نظر می‌رسد دانشجویان دیدار با یک خبرنگار را پذیرفته‌اند.
۵. ما با کاردار لینگن تماس داشتیم و او در سلامت است. او شرایط خودش در ساختمان وزارت امور خارجه را تحت حفاظت توصیف کرد. به او اطمینان دادهاند که دانشجویان او را گروگان نخواهند گرفت زیرا هرگونه حمله و تصرف خودسرانه به دستور [آیتالله] خمینی ممنوع اعلام شده است. لینگن درخواست کرده تا با نمایندگان صلیب سرخ که از گروگان‌ها بازدید کردهاند، دیدار داشته باشد.
۶. واکنش‌ها در داخل آمریکا علیه حملهٔ ایرانی‌ها به سفارت در حال شکل‌گیری است. دیروز در شهرهای مختلف آمریکا تظاهرات صورت گرفت. یک پرواز ایران ایر مجبور شد تا مسیرش را به مونترال تغییر دهد زیرا کارکنان برج کنترل در نیویورک اعتراض کرده بودند. کارکنان لنگرگاه نیز حاضر نشدند بار یک کشتی که به مقصد ایران حرکت می‌کرد را خالی کنند.
۷. یک ایستگاه رادیویی واشنگتن با دانشجویان مستقر در سفارت مصاحبه کرد و آن‌ها امکان هرگونه مذاکراه‌‌ای را تا هنگام بازگشت شاه به ایران با سرسختی رد کردند. دانشجویان پیشنهادات سازمان آزادی‌بخش فلسطین را هم رد کردند.
۸. شورای انقلاب بیانیه‌‌ای صادر کرد و خواستار برگزاری زودهنگام رفراندوم برای قانون اساسی جدید شد.
۹. منابع آگاه در امور صنعتی، بیانیه ایران در کاهش پنج درصدی صادرات نفت را تایید می‌کنند. گزارش تائید نشده‌‌ای از استعفای رئیس بانک مرکزی ایران به دست ما رسیده است.
ونس
***
گزارش ۱۵/ رمزی کلارک با بهشتی تماس دارد
جمعه ۹ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۸ آبان ۱۳۵۸]
از: وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
[ابتدای گزارش منتشر نشده است]
۶. گزارش‌های تائید نشده حاکی از آنست که آن‌ها ممکن است امروز یا فردا، ۱۰ نوامبر، با [آیتالله] خمینی در قم دیدار کنند. اتحادیه عرب از میانجی‌گری جنبش آزادی‌بخش فلسطین پشتیبانی می‌کنند. سادات رئیس‌جمهور مصر به شاه پیشنهاد داده که هواپیمایش را در اختیار او قرار خواهد داد و او را در کشورش می‌پذیرد.
۷. رسانه‌ها گزارش می‌دهند که شاه به دلیل شرایط بیماری مایل است تا نیویورک را ترک کند. ما با اعضای همراه شاه در تماس هستیم.
۸. فیلم‌هایی به دست ما رسیده که یک گروه فیلمبرداری ایرانی از گروگان‌ها در سفارت تهیه کردهاند.
۹. رمزی کلارک با بهشتی تماس داشته که به او اطلاع داده بنی‌صدر به قم رفته است. بنی‌صدر در اول صبح (۱۱:۰۰ به وقت آمریکا) با کلارک تماس خواهد گرفت. کلارک معتقد است که شورای انقلاب به توافق دست یافتهاند و آن را به [آیتالله] خمینی ابلاغ خواهند کرد.
ونس
***
گزارش ۱۶/ در حال آماده کردن نقشه برای خروج قریب‌الوقوع پرسنل آمریکایی هستیم
[متن سند]
شنبه ۱۰ نوامبر ۱۹۷۹ [۱۹ آبان ۱۳۵۸]
از: وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. متن کامل
۲. رمزی کلارک در استانبول منتظر صدور مجوز از جانب ایرانیان است. او قصد دارد تا با بنی‌صدر سرپرست وزارت امور خارجه برای تصمیم‌گیری تماس بگیرد. ما ساعت ۳:۳۰ به وقت آمریکا با کلارک تماس گرفتیم ولی او گزارش جدیدی نداشت. بنی‌صدر ساعت ۳:۰۰ به وقت آمریکا به کارگروه ایران اعلام کرد که هیچ تصمیمی دربارهٔ ملاقات کلارک اتخاذ نشده است. بنی‌صدر دلیل آن را موافقت [آیتالله] خمینی برای دیدار با فرستادهٔ پاپ می‌داند که امروز ساعت ۱۶:۰۰ به وقت تهران صورت خواهد گرفت. در این دیدار یک درخواست شخصی از جانب پاپ به خمینی تحویل داده می‌شود. ما به اطلاع بنی‌صدر رساندیم که کلارک مایل است تا این مساله هرچه سریعتر حل شود و از او خواستیم تا با کلارک در استانبول تماس بگیرد.
۳. نمایندگان جنبش آزادی‌خواه فلسطین به قم رفته‌‌اند ولی هنوز نتیجه‌‌ای اعلام نشده است. ممکن است جنبش آزادی‌خواه فلسطین امروز بیانیه‌‌ای صادر کند.
۴. دانشجویان مستقر در سفارت امروز بیانیه دادهاند که از سفرای سوریه، الجزایر و سوئد دعوت شده با گروگان‌ها دیدار کنند تا از سلامت آن‌ها مطمئن شوند. کنفرانس تلفنی با دانشجویان که در ساعت ۴:۱۰ به وقت آمریکا صورت گرفت این مساله را تائید می‌کند. ما از کشورهای مذکور درخواست کردیم تا به نمایندگانشان دستور دهند که با گروگان‌ها صحبت کنند. به اطلاعمان رسیده که این دیدار قرار است ساعت ۷:۳۰ امروز به وقت آمریکا صورت بگیرد.
۵. کاردار لینگن از این دیدار اطلاع یافته و از وزیر امور خارجه درخواست کرده پس از اینکه دیدار صورت گرفت با همتایان دیپلماتیکش تماس بگیرد.
۶. مکزیک اعلام کرده که شاه سابق برای ورود دوباره به این کشور به یک ویزای جدید احتیاج دارد. سفارت مکزیک در ایران آمادهٔ تخلیه شدن است و ما درباره مقدمات برنامه‌ریزی با سوئیسی‌ها تماس گرفتیم.
۷. کارگروه ایران به شدت به کمپانی‌های آمریکایی در ایران که کارکنانی دارند توصیه کرده که هرچه سریعتر ایران را ترک کنند. ما به آن‌ها تاکید کردیم که دیگر منابعی در دسترس نداریم که بتوانیم هرگونه امور کنسولگری معمول و یا پشتیبانی اقتصادی انجام دهیم. به این کمپانی‌ها توصیه شد تا برای برنامه‌ریزی سفرشان با شرکت هوایی سوئیس تماس بگیرند. به شرکت هوایی پان آمریکا هم هشدار داده شد. تخمین می‌زنیم که ۸۰ نفر از تجار آمریکایی در ایران باشند.
۸. ما در حال آماده کردن نقشه برای خروج قریب‌الوقوع پرسنل آمریکایی در تهران هستیم. سوئیسی‌ها اعلام کردهاند که یک هواپیمای دی‌سی ۸ را در اختیارمان می‌گذارند که برای آماده شدن فقط به یک ساعت و نیم زمان احتیاج دارد. برنامهٔ ما این است که گروگان‌ها ابتدا برای انجام معاینات پزشکی به فرانکفورت منتقل شوند.
۹. دیروز کاخ سفید بیانیه‌‌ای دربارهٔ وضعیت گروگان‌ها منتشر کرد. رئیس‌جمهور از خشم، ناامیدی و عصبانیتی که تسخیر سفارت برانگیخته سخن گفت و سپس از همه خواست خودداری پیشه کنند و از هرگونه حرکتی که جان گروگان‌ها را به خطر بیاندازد بپرهیزند. رئیس‌جمهور با اعضای خانوادهٔ چندین تن از گروگان‌ها در وزارت امور خارجه دیدار کرد.
۱۰. بریتانیایی‌ها از تسخیر یکی از ساختمان‌های مربوط به برنامهٔ عمرانی سازمان ملل در تهران توسط دانشجویان گزارش دادهاند. مشخص نیست که آیا این واکنشی است به اقدام دیروز شورای امنیت در مورد شرایط ایران و ابراز نگرانی شدید از وضعیت گروگان‌ها، همچنین دستور به اینکه گروگان‌ها هرچه سریعتر باید آزاد شوند.
۱۱. ژاپنی‌ها گزارش می‌دهند که تصمیم ایران برای کاهش پنج درصدی صادرات نفت، توسط شرکت ملی نفت ایران یک تصمیم «اجرایی» اعلام شده نه یک تصمیم «سیاسی». این تصمیم تمام قراردادهای بالاتر از ۵۰ هزار بشکه در روز را شامل می‌شود. دلایل این تصمیم مشخص نیست، ولی می‌تواند نشان از تمایل ایران باشد که نفت را به سمت بازارهایی با قیمت‌های بالاتر هدایت کند که در آن قیمت هر بشکه نفت به ۴۵ دلار می‌رسد.
۱۲. آنچه در میان همهٔ این جریان نادیده گرفته شده تغییرات اساسی است که در سلسله مراتب قدرت کشور ایجاد شده است. به گزارش خبرگزاری پارس، شورای انقلاب امروز در قم تشکیل جلسه داد تا دربارهٔ اعضای کابینه تصمیم‌گیری کند. گزارش‌های تائید نشده حاکی از آنست که وزیر امور خارجه یزدی و رئیس رادیو و تلویزیون ملی ایران قطب‌زاده از همهٔ سمت‌های رسمی برکنار شده‌اند.
۱۳. گزارش‌های تائید نشده حاکی از آنست که دلیل استعفای رئیس بانک مرکزی، مولوی، در اعتراض به دستوری است که طبق آن باید تمام دارایی‌های رسمی ایران در آمریکا به ایران انتقال داده شوند.
ونس
***
گزارش ۱۷/ دانشجویان رفتار مناسبی با گروگان‌ها داشتند
[متن سند]
یکشنبه ۱۱ نوامبر ۱۹۷۹ [۲۰ آبان ۱۳۵۸]
از: وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. متن کامل
۲. رمزی کلارک همچنان در استانبول منتظر تصمیم ایران است تا وارد این کشور شود.
۳. به سفرای سوئد، الجزایر، سوریه و کاردار فرانسه اجازه داده شد تا امروز حدود ساعت ۹:۰۰ به وقت آمریکا، دیدار کوتاهی از سفارت داشته باشند. به نظر می‌رسد که این دیدار کوتاه در حد نیم ساعت قدم زدن در میان سفارت بوده است. سفرا از تعدادی اتاق که گروگان‌ها در آن نگهداری می‌شدند دیدار کردند و هر کدام از سفرا به صورت جداگانه تخمین زدند که از حدود ۶۰ گروگان بازدید کردهاند. دانشجویان به ساندبرگ سفیر سوئد گفته‌‌اند که او از ۹۵ درصد از گروگان‌ها دیدار کرده ولی هنوز تعدادی باقی مانده‌‌اند که او نتوانسته است آن‌ها را ببیند.
۴. گزارش می‌شود که گروگان‌ها سالم ولی بسیار خسته بودند. شرایط روحی زنان و مردان مانند هم است. دستهای گروگان‌ها را بسته بودند ولی چشم‌بند نداشتند. بعضی از گروگان‌ها مشغول مطالعه بودند و دستهای دیگر خوابیده بودند. برخی از گروگان‌ها به صورت گروهی نگهداری می‌شوند و برخی به صورت انفرادی. هیچکدام نمی‌توانند از اتاقی به اتاق دیگر بروند.
۵. سفرا گفتند که دانشجویان رفتار مناسبی داشتند. اکثرشان جوان بودند، ولی لاهوتی و چندین آیتالله گروه را همراهی می‌کردند. (گفته می‌شود که لاهوتی عضو شورای انقلاب و فرمانده کمیته انقلاب است).
۶. ساندبرگ که سخنگوی دیپلمات‌ها بود، بعداً به خبرنگارها گفت که این دیدار به دلایل انساندوستانه صورت گرفته و آن را «دلگرم‌کننده» و «مفید» خواند. او از پاسخ به دیگر پرسش‌ها امتناع کرد.
۷. اندکی بعد از ملاقات سفرا، یک کمیسیون بین‌المللی متشکل از نمایندگان صلیب سرخ و پزشکان جمعیت شیر و خورشید سرخ، از مجموعه بازدید کردند. آن‌ها موفق شدند از تعداد اندکی گروگان بازدید کنند ولی اعلام کردند که گروگان‌ها از نظر جسمی در وضعیت مناسبی به سر می‌برند.
۸. رئیس سفرای کشورهای ای‌سی ۹ در تهران در روز ۱۰ نوامبر با وزیر امور خارجهٔ وقت بنی‌صدر تماس گرفت تا با شدت تمام بر نگرانی این دولت‌ها از زیر پا گذاشته شدن مصونیت دیپلماتیک در ایران تاکید کند و خواستار بازگشت ناظران بین‌المللی در اسرع وقت شد تا هرچه سریعتر بر لزوم اجرای قوانین بین‌المللی نظارت کنند. سفرا نتیجه‌گیری کردند رفتار دولت ایران امید چندانی برای حل هرچه سریعتر این مساله باقی نگذاشته است. از سوی دیگر، سفیر پاکستان پیغام دبیرکل سازمان ملل والدهایم را به بنی‌صدر منتقل کرد که در آن از ایران خواسته شده تا با احتیاط بیشتری رفتار کند.
۹. بنا بر به گزارش رسانه‌ها، امروز یک نماینده از جانب پاپ ژان پل دوم پیامی را به امام خمینی در قم تحویل داد. بنی‌صدر سپس گفته است که این نماینده نخستین فرد خارجی بود که در چندین روز گذشته با [آیتالله] خمینی دیدار داشته است.
۱۰. طبق گزارش‌ها میانگین تولید نفت ایران در روزهای ۹ و ۱۰ نوامبر ۳.۹۵ میلیون بشکه در روز بوده است. معین‌فر، رییس شرکت ملی نفت ایران مداخله کرد تا بارگیری نفتکش‌های عازم آمریکا متوقف نشود.
۱۱. وزیر امور خارجهٔ وقت بنی‌صدر، در آنچه که کنایه به سلاح نفت به نظر می‌آید، هشدار داده که ایران علاوه بر گروگانگیری ابزار دیگری برای استرداد شاه در دست دارد. او گفت گروگان‌ها را نگه نخواهند داشت ولی آیتالله خمینی تا زمان استرداد شاه به ایران با هیچکدام از نمایندگان واشنگتن دیدار نخواهد کرد.
۱۲. منابع از تهران گزارش می‌دهند که تهران به جز منطقهٔ اطراف سفارت در شرایط عادی به سر می‌برد. به نظر نمی‌رسد که مسافرینی که در حال خروج از کشور هستند مشکلی داشته باشند. جمعیت تجار آمریکایی مستقر در ایران پس از هشدار ما در حال ترک این کشور هستند. تجار آمریکایی تهران تا هفتهٔ آینده کمتر از ۵ نفر خواهند بود. کمپانی Fluor علیرغم مخالفت شرکت ملی نفت ایران خروج ۴۵ تن از کارمندانش در اصفهان را آغاز کرده است.
۱۳. تاکنون مسالهٔ بازگرداندن سپرده‌های ایران در آمریکا تائید نشده است. رئیس بانک ملی شعبه نیویورک گفت که هیچگونه اطلاعی از تغییر در سیاست‌های پولی ایران ندارد.
ونس
***
گزارش ۱۸/ روایت تسخیر: دارند از دیوار می‌آیند
[متن سند]
یکشنبه ۱۱ نوامبر ۱۹۷۹ [۲۰ آبان ۱۳۵۸]
از: وزارت امور خارجه
به: پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. متن کامل
۲. رمزی کلارک همچنان در استانبول است.
۳. آیتالله خمینی به درخواست پاپ ژان پل دوم از سوی گروگان‌ها به تاریخ ۹ نوامبر، واکنش منفی نشان داد. در ملاقات با فرستاده پاپ، کاردار مایکل مولیگان (نه بونینی)، [آیتالله] خمینی بر موضعش تاکید و تصریح کرد که این امت ایران هستند که خواستار استرداد شاه هستند و او به تنهایی نمی‌تواند «مشکل گروگانگیری» را حل کند؛ و اعلام کرد که ایران هراسی از مداخلهٔ نظامی یا محاصرهٔ اقتصادی ندارد.
(توضیح آی‌آن‌آر: دو شخصیت مهم سیاسی، خمینی و بنی صدر - سرپرست وزارت امور خارجه - اکنون اعلام کردهاند که برای بازگرداندن شاه حاضر به پذیرفتن مخاطره در زمینه‌های نظامی و اقتصادی هستند.)
۴. یک خبرنگار که با محمدعلی کار می‌کند امروز بعدازظهر تماس گرفت تا گزارش دهد که علی از طریق سفیر عربستان پرسیده که آیا شاه خالد او را در سفر به تهران همراهی خواهد کرد. در هر صورت او از سفارت ایران درخواست ویزا کرده تا به تنهایی عازم شود.
۵. یک خبرنگار آمریکایی از نورفک به ما اطلاع داد که توانسته با سفارت آمریکا در تهران تماس بگیرد. یک دانشجو به او گفته که ۶۲-۶۰ نفر آمریکایی را در گروگان دارند و علاوه بر مباحث همیشگی، اضافه کرده که دانشجویان نواری ضبط شده در اختیار رسانه‌ها قرار دادهاند که در آن تعدادی از گروگان‌ها خود را معرفی می‌کنند و دربارهٔ وضعیتشان توضیح می‌دهند. این دانشجو اجازه نداده که خبرنگار با گروگان‌ها صحبت کند زیرا ترس آن می‌رود که گروگان‌ها یک «کلمهٔ کلیدی به زبان بیاورند» تا از آمریکایی‌ها بخواهند که برای آزاد ساختنشان دست به حمله بزنند.
۶. کیم کینگ، یک شهروند آمریکایی که در زمان تسخیر سفارت در کنسولگری بود، پس از بازگشتش از تهران به تاریخ ۹ نوامبر، از نیویورک فراخوانده شد. او در پرس‌و‌جویی که یک ساعت‌ونیم به طول انجامید برای ماموران وزارت امور خارجه، حمله را از زاویهٔ کنسولگری تشریح کرد.
پس از چندین فریاد «دارند از دیوار می‌آیند»، درها بسته شد و همهٔ حاضرین در کنسولگری (حدود ۳۵-۳۰ نفر) به طبقهٔ دوم رفتند. صدای دویدن به گوش رسید و یک «دانشجو» که بیشتر به یک شخص «بیکار از طبقات پایین جامعه» شباهت داشت سعی کرد تا از طریق پنجرهٔ حمام طبقهٔ دوم وارد شود که یکی از سربازان نیروی دریایی حفاظت سفارت او را با گاز اشک‌آور دور کرد. همه به مدت دو ساعت در طبقهٔ دوم ماندند. پس از ۴۰ دقیقه برق قطع شد. ۱۵ دقیقهٔ آخر را صرف یافتن رله خروج کردند - و در نهایت قفل را شکستند. آن‌ها به صورت گروهی از کوچهٔ پشتی فرار کردند و پس از آنکه چندین خیابان را زیر باران شدید پشت سر گذاشتند از هم جدا شدند و کینگ هم به راه خود ادامه داد. در روزهای آینده سه بار به سفارت مراجعه کرد. او را در زمان ترک ایران متوقف کرده و ۶۰ هزار ریال جریمه کردند زیرا بیش از مهلت روادیدش در ایران مانده بود. یک افسر ایرانی با یکی از کارکنان ایرانی کنسولگری آمریکا تماس می‌گیرد و او به فرودگاه آمده و مبلغ ۱۵ هزار ریال (۲۲۵ دلار) را از جیب خود پرداخت می‌کند تا به کینگ اجازهٔ خروج داده شود.
۷. تلاش‌های رمزی کلارک و کارگروه ایران برای تماس با بنی‌صدر و دیگر مقامات ارشد ناموفق باقی ماند.
ونس
***
گزارش ۱۹/ ۵ نفر از دیپلمات‌های آمریکایی در منزل دیگر دیپلمات‌ها در تهران پناه گرفتهاند
[متن سند]
دوشنبه ۱۲ نوامبر ۱۹۷۹ [۲۱ آبان ۱۳۵۸]
از: وزارت امور خارجه
پایگاه‌های خاور نزدیک و جنوب آسیا و پایگاه‌های اروپا
۱. متن کامل
۲. رمزی کلارک همچنان در استانبول است. او توانسته با فروهر یکی از وزرای ایران تماس بگیرد، او قول داده که فردا در دیدارش با [آیتالله] خمینی، به نوعی کمک کند.
۳. لنگ - سفیر سوئیس در تهران - با «سرپرست» وزارت امور خارجه بنی‌صدر در روز ۱۱ نوامبر دیدار کرد و خواستار آن شد که دولت موقت ایران یک حرکت انساندوستانه نشان دهد و برای مثال گروگان‌های زن را آزاد کند. بنی‌صدر چندان پاسخی نداشت ولی این پیشنهاد را رد نکرد. رویترز گزارش می‌دهد که بنی‌صدر قصد دارد تا این هفته دیپلمات‌های خارجی حاضر در تهران را گردهم بیاورد و از آن‌ها بخواهد تا از درخواست ایران برای استرداد شاه حمایت کند. ما دستورالعمل‌هایی به کشورهایی که در ایران نماینده دارند خواهیم فرستاد.
۴. سفیر پاپ از گروگان‌ها در ایران بازدید کرد و وضعیت آن‌ها را قابل قبول شمرد.
۵. به پیشنهاد سفارت آمریکا در پاریس، دبیرکل کنفرانس اسلامی - چاتی - حاضر به کمک شد و با سفیر ایران در پاریس به گفت‌وگو نشست.
۶. سفارت آمریکا در پاریس گزارش می‌دهد که دولت پذیرفته که چهار تن از سفرا از گروگان‌ها بازدید کنند به این شرط که این بازدید به صورت گروهی انجام شود. به عقیدهٔ فرانسوی‌ها چهار نفر به طور مستقیم در تهران هماهنگی خواهند کرد.
۷. یک گروه از لیبرال‌های آمریکا و ایرانیان ساکن در آمریکا قصد دارند تا به صورت مستقل یک هیات نمایندگی را به ایران اعزام کنند.
۸. سفارت آمریکا در الجزیره گزارش می‌دهد که مقامات وزارت امور خارجهٔ الجزایر اطلاعی از پیشرفت الجزایری‌ها و دیگر دیپلمات‌ها در ایران ندارند. دولت الجزایر قول داده تا برای بهبود شرایط هر آنچه می‌تواند را انجام دهد.
۹. سفارت کانادا در تهران گزارش می‌دهد که ۵ نفر از دیپلمات‌های ما که در خارج از سفارت هستند به خاطر مسائل امنیتی تغییر مکان دادهاند و در منزل دیگر دیپلمات‌ها در تهران پناه گرفتهاند.
۱۰. سفیر آلمان غربی در تهران که از گروگان‌ها بازدید کرده گزارش می‌دهد که خستگی روحی میان گروگان‌ها به چشم می‌آید. وسایل راحتی برای برخی از گروگان‌ها کافی نیست و او اجازه نداشته تا به صورت مستقیم با هر کدام از گروگان‌ها صحبت کند.
ونس
در این باره بخوانید:
گزارش ۱/ ۳ هزار انقلابی سفارت آمریکا را اشغال کردند
گزارش ۲/ آمریکایی‌ها آسیب و آزار ندیدند
گزارش ۳/ کاردار آمریکا در وزارت خارجه ایران است
گزارش‌های ۷-۴/ بیرون سفارت آمریکا فضای جشن و شادی حاکم است
نظر شما :