حاتمی‌کیا: چمران مرد صلح بود

به گزارش خبرگزاری ایسنا، حاتمی‌کیا تاکید کرد: به نظرم همین موضوع یک نقطهٔ خالی‌ای درباره شهید چمران است که تصویر می‌شود. دوست دارم وقتی نیمه جنگی افراد را نشان می‌دهیم، نیمه دیگر آن‌ها را هم نمایش دهیم.

کارگردان «چ» درباره نحوه مطرح شدن ایده ساخت فیلمی درباره شهید چمران یادآور شد: سال ۸۰ این ایده مطرح شد و مسیری طی کرد که قبلا مطرح شده است. این کار ۱۲-۱۰ سال در ذهن ما بود اما به شکل فعال در سه سال گذشته روی آن کار کردیم و به نسبت کار‌های دیگرم، سه برابر از من عمر، وقت و انرژی گرفت. در کل ما در طول پنج و نیم ماه فیلمبرداری، ۶ ماه مونتاژ و ۱۶-۱۵ ماه کار ویژوال‌افکت سخت کار کردیم.

وی افزود: ضمن آنکه کار سختی بود که درباره شخصیتی فیلم بسازیم که او را می‌شناسیم. البته من آماده هستم که حتی نظرات مخالف را نسبت به ماجرای فیلم بپذیرم اما در هر صورت تحقیق مفصل ما به این داستان رسید. خیلی‌ها در هلی‌کوپترهای آخر فیلم بودند که بعد از تمام شدن غائله به پاوه آمدند و قصه را طور دیگری رقم زدند که آن‌ها قصه ما نبودند.

کارگردان «چ» درباره نقش پررنگ اصغر وصالی (یکی از شهدای دفاع مقدس) در این فیلم گفت: من هیچ وقت آقای چمران را از نزدیک ندیدم اما امثال اصغر وصالی‌ها را خیلی خوب می‌شناسم و به طبع به همین دلیل هم ایشان نقش پررنگی در فیلم دارند.

وی ادامه داد: درباره سایر نقش‌ها هم باید بگویم که من نقشی که آقای مهدی سلطانی سروستانی بازی کرد را دوست داشتم. از‌‌ همان ابتدا می‌خواستم این نقش آنقدر محکم باشد که حتی در جایی چمران حرفی برای گفتن نداشته باشد و کمی تقدس‌زدایی شود که این شخصیت حداقل کمی زمینی شود. یا می‌خواستم نقش «هانا» با بازی خانم زارعی، واقعا نماینده یک زن کُرد باشد و وقتی نتیجه را دیدم خیالم راحت شد.

وی درباره تفاوت روایت غائله کردستان با روایت‌های رسمی که تاکنون شده است، گفت: ما تحقیق مفصلی در این‌باره کردیم. منابع ما گفته‌های خود شهید چمران است و مبنای نگاهم‌‌ همان بود. ضمن آنکه تحقیقات میدانی مفصلی انجام شد.

وی افزود: واقعیت این است که در این دوران، برای من خیلی سخت بود که بتوان به پوسته بسیار سخت ایجاد شده برای شخصیت‌های ملی این کشور نفوذ کرد تا بتوان آن‌ها را تصویر کرد. درباره تفاوتی هم که اشاره کردید باید بگویم، آنچه شما در تصاویر مستند‌های دیگر درباره این موضوع دیده بودید، مربوط به مقطع دوم غائله پاوه است که شهید چمران دیگر اسلحه دست می‌گیرد و برای آزادسازی بخش‌های دیگر قدم بر می‌دارند.

حاتمی‌کیا در ادامه این نشست، «چ» را صراحتا فیلم خودش دانست و گفت: یک واقعه را هر کس از منظر خود می‌بیند. مطمئنم اگر کس دیگر این فیلم را می‌ساخت، آن را به گونه دیگری تصویر می‌کرد. در هر صورت برای من چمران از روزی چمران شد که متوجه شدم او مرد صلح است اما نه به هر قیمت.

وی خاطرنشان کرد: یک زمانی این را گفتم و باز هم تکرار می‌کنم. عکسی که از امام(ره) هنگام خروج از هواپیمای ایرفرانس منتشر شد، مدام محدود شد تا شد تنها تصویر امام و آن خلبان. من نمی‌خواستم سوار بر جریانی شوم که می‌خواهد با زاویه دید خودش همه چیز را ببیند. مگر کسی می‌تواند این واقعیت را رد کند که چمران جزو جریان نهضت آزادی بود اما این را قائلم که ایشان بزرگتر از آن جریان بود.

حاتمی‌کیا سپس گفت: جنگیدن برای صلح حرف احمقانه‌ای است اما این اتفاق در دنیا وجود دارد و من چمران را از این جهت، مرد چند وجهی می‌دانم که باب عرفان، باب چریک بودنش، باب صلح‌طلبی‌اش و...، همه باز است اما شما می‌بینید که تنها از باب عرفان ایشان خیلی صحبت شده است. پوسته این شخصیت آنقدر پرقدرت بود که من باید خیلی دست و پا می‌زدم که بتوانم به آن وارد شوم.

این کارگردان سپس در پاسخ به پرسشی درباره «فاخر بودن فیلمش» عنوان کرد: این واژه، واژه‌ای بود که قلب شد. من دوست ندارم که وارد این جریان شوم. من خودم منتقد بعضی بودجه‌ها و این عنوان هستم اما این انتقاد نباید باعث شود که کل این ماجرا زیر سوال برود چون یک فیلم‌های استراتژیک است که نظام باید برای آن هزینه کند.

وی ادامه داد: به نظرم در حمله کردن به کل فیلم‌های فاخر یک نوع کینه‌توزی وجود دارد. پول ساخت فیلم‌های من را سفارت هلند و جشنواره برلین نمی‌دهد و البته من هم نمی‌رود پولم را از آن‌ها بگیرم و باید آن را از این نظام بگیرم اما باید به ریال ریال خرج کردن این بودجه دقت کرد چون در آن دنیا باید حساب آن را پس داد. ضمن آنکه من در فیلم هفدهم خودم به چنین بودجه و فیلمی نیاز داشتم نه از‌‌ همان ابتدا.