توافق کاشانی برای اصلاح جبهه ملی

تاریخ ایرانی: این سند که وزارت خارجه آمریکا منتشر کرده، شرح تلاش آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی برای احیا و اصلاح جبهه ملی دو ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ است.

***

[متن سند]

یادداشت رئیس بخش خاورنزدیک و آفریقا، مدیر بخش برنامه‌ریزی، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا

واشنگتن، ۹ اکتبر ۱۹۵۳ (۱۷ مهر ۱۳۳۲)

اطلاعات زیر از تهران، ایران به تاریخ ۱ تا ۴ اکتبر، از منبع… (یک خط از رده‌بندی محرمانه خارج نشده است) ارزیابی شده است. موضوع این مجموعه «فعالیت‌های ملا کاشانی» نام دارد.

۱. یک وابسته سفارت شوروی که فارسی صحبت می‌کند و ادعا دارد که مسلمان است، در شب اول اکتبر با نماینده ملا کاشانی در منزل مهندس قُلیم GHOLIM (نام او مشخص نیست)، معمار رسمی ساختمان سفارت روسیه، دیدار کرد. وابسته سفارت به نماینده کاشانی گفت که شاه و ارتش ایران هر روز قدرتمند‌تر می‌شوند و اگر کاشانی می‌خواهد موقعیتش را حفظ کند باید جبهه ملی را سامانی دوباره ببخشد.

۲. کاشانی در شب ۴ اکتبر ملاقاتی را در خانه یکی از نمایندگان اسبق، یوسف مشار، ترتیب داد. در این جلسه کاشانی، مشار، حسین مکی، حائری‌زاده شرکت داشتند و توافق کردند که جنبش جبهه ملی را اصلاح کنند.

۳. منبع خبر اعتقاد ندارد که کاشانی از شوروی پول دریافت می‌کند؛ اما کاشانی در روز بعد از سرنگونی نخست‌وزیر – مصدق - به منبع ما گفته که ایران باید با شوروی کنار بیابد و نباید آن‌ها را تحریک کند که اقدامی علیه ایران انجام دهند.

۴. کاشانی امیدوار است که ۱۰۰ ملا در ایران به کمک او بیایند و در حمایت از او موعظه کنند.

۵. منبع معتقد است که کاشانی از دولت زاهدی حمایت نخواهد کرد و جبهه ملی را علیه زاهدی هدایت خواهد کرد، در نتیجه تهدید خطرناکی در زمینه نفت محسوب می‌شود.