اسناد تجاوز عراق پیش از آغاز جنگ

در منابع تاریخی و رسمی، روز ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ که ارتش عراق به طور همه‌جانبه و گسترده از زمین، دریا و هوا حمله خود را به تمامیت ارضی ایران آغاز کرد، به عنوان آغاز جنگ ایران و عراق شناخته می‌شود. واقعیت این است که بر اساس اسناد و مدارک معتبر موجود، از فردای انعقاد موافقتنامه الجزایر بین ایران و عراق در سال ۱۳۵۳ تا زمان اعلام لغو یک‌طرفه آن از سوی شورای فرماندهی عراق در تاریخ ۱۳۵۹.۶.۲۷، عراقی‌ها به‌هیچ‌وجه از انعقاد آن راضی نبوده و به دنبال فرصت مناسبی بودند تا اوضاع را به قبل از آن بازگردانند.
برخلاف تلقی رایج که وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ به عنوان اصلی‌ترین عامل تیرگی روابط دو کشور ایران و عراق و سرانجام آغاز حمله نظامی عراق به ایران یاد می‌شود، همگی قرائن و شواهد، حاکی از آن است که رژیم بعث عراق و شخص صدام، از مدت‌ها قبل از سقوط شاه به دنبال بازیابی هویت و قدرت عراق در سطح منطقه، ولو به بهای جنگ با یکی از کشورهای منطقه بوده‌اند.
آرشیو ملی ایران (معاونت اسناد کتابخانه ملی ایران) اسناد مربوط به تجاوزات مرزی عراق به ایران قبل از شروع رسمی جنگ را منتشر کرده است. این اسناد، بخش کوچکی از تحرکات مرزی ارتش عراق در سال‌ها و ماه‌ها قبل از آغاز رسمی جنگ ایران و عراق در شهریور ۱۳۵۹ را نشان می‌دهد. ترتیب سازماندهی اسناد بر اساس تاریخ واقعه است که به دو دوره قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی قابل تفکیک می‌باشند. خویشتنداری مسئولان ایرانی و گوشزد کردن لزوم رعایت الزامات حسن همجواری بین دو کشور به مقامات عراقی، چه قبل و چه پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به خوبی در مفاد اسناد مذکور قابل استخراج است.