اعتراف دیپلمات کانادایی به جاسوسی در تهران

کتاب «مرد ما در تهران» با موضوع بررسی چگونگی جاسوسی دیپلمات سفارت کانادا به منظور پیشروی اهداف دولت آمریکا در زمان تسخیر سفارت آمریکا در ایران به قلم «رابرت رایت»، از جمله آثاری است که انتشار آن در سال گذشته میلادی توجه بسیاری از مخاطبان و رسانه‌های جهان، به ویژه رسانه‌ها و مطبوعات کشورهای غربی را به خود معطوف کرد.

کتابی که در هفته گذشته نیز به عنوان یکی از نامزدهای شایسته دریافت جایزه برترین کتاب غیرادبی «جان دبلیو دافو»، جایزه برترین کتاب نویسندگان کانادایی، از سوی هئیت داوران این جایزه انتخاب و معرفی شده است.

این اثر که به قلم یک محقق و مدرس رشته تاریخ در دانشگاه ترنت کانادا به رشته تحریر در آمده در حقیقت سندی تاریخی است که پرده از برنامه جاسوسی سفارت کانادا و نقش موثر و کلیدی «کن تیلور» سفیر این کشور در جاسوسی و ارائه راهکارها و برنامه‌های نظامی و امنیتی ایران به دولت آمریکا در زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران، بر می‌دارد.

«رایت» نویسنده کتاب «مردان ما در تهران» در فصل‌هایی از کتاب با اشاره به واقعه طبس و عملیات ناموفق آمریکایی‌ها در صحرای طبس به طور مستقیم به افشای روابط پنهانی «کن تیلور» با سازمان جاسوسی آمریکا پیش و پس از بروز این حادثه می‌پردازد.

این استاد دانشگاه در کتابش می‌نویسد: «کارتر» رئیس جمهور وقت آمریکا از «جو کلارک» نخست‌وزیر وقت کانادا درخواست کرد که از «تیلور» دیپلمات این کشور به عنوان یک مهره موثر برای کسب اطلاعات نظامی از ایران به منظور آزادسازی گروگان‌های آمریکایی در تهران استفاده کند. به این ترتیب دولت آمریکا از سفارت کانادا خواست تا اطلاعات لازم در این زمینه را از طریق این دیپلمات در اختیار فرماندهان نظامی آمریکا در صحرای طبس قرار دهد.

پروفسور«رابرت رایت» که به تازگی به خاطر نگارش این اثر به عنوان یکی از شانس‌های دریافت جایزه کتاب غیرادبی «جان دبلیو دافو» انتخاب شده درکتابش با اشاره به همکاری دیپلمات‌ها و کارمندان سفارت کانادا با دولت وقت آمریکا می‌نویسد: «در زمان تسخیر لانه جاسوسی و پیش از آن، "کن تیلور" دیپلمات و "جیمی ادوارد" مسئول امنیتی-اطلاعاتی سفارت کانادا از جمله کلیدی‌ترین مهره‌ها در جمع‌آوری اطلاعات از ایران و ارائه آن به آمریکایی‌ها داشتند. این افراد پس از دریافت درخواست همکاری از سوی آمریکا مبنی بر جاسوسی علیه ایران، موافقت خود را اعلام کرده و به صورت مستقل به جمع‌آوری اطلاعات کاربردی و پراهمیت برای حضور و دخالت آمریکایی‌ها در برنامه‌های داخلی ایران، پرداخته اند.»

«رایت» نویسنده کتاب پرفروش «3 شب در هاوانا» که موفق به دریافت جوایز متعددی به خاطر این اثر شده است، در فصلی از کتاب «مردان ما در تهران» به صراحت به این نکته اشاره کرده که دستور جاسوسی و گردآوری اطلاعات نظامی و امنیتی ایران توسط کارمندان سفارت کانادا مستقیما از سوی "جیمی کارتر" رئیس جمهوری وقت آمریکا به "جو کلارک" نخست‌وزیر وقت کانادا ابلاغ شده و «کلارک» با این موضوع موافقت کرده است.

وی در کتابش از «کن تیلور» و دیگر همکار وی در سفارت کانادا به عنوان یکی از ماموران غیررسمی سازمان جاسوسی آمریکا یاد کرده است. طرح این موضوعات در تازه‌ترین کتاب «رابرت رایت» که در آخرین ماه‌های سال 2010 منتشر و روانه بازار کتاب جهان شد، موجب شد تا دیپلمات بازنشته کانادایی «کن تیلور» لب به سخن بگشاید و دیدگاه‌های خویش را درباره این وقایع با رسانه‌ها و مطبوعات جهان به اشتراک بگذارد.

وی در مصاحبه با روزنامه‌های مختلفی همچون «گلوب اند میل» ضمن اشاره به حساسیت انتشار اطلاعاتی که روزگاری جزء اسناد محرمانه دو کشور کانادا و آمریکا محسوب می‌شدند، گفت: به هیچ وجه انتظار افشای این موضوع را در زمان حیاتم نداشتم و فکر می‌کردم این موضوع برای مدت زمان بسیار طولانی مسکوت باقی بماند. با این وجود "کن تیلور" نسبت به انتشار رسمی کتاب "مردان ما در تهران" واکنشی جدی از خود نشان نداد و مسائل مطرح شده در این کتاب را تائید کرد.

وی با اشاره به عنوان «مامور غیررسمی سیا» که از سوی پروفسور «رابرت رایت» در کتاب "مردان ما در تهران" برای او و همکارش استفاده شده بود گفت: مسئولیتی که برعهده ما بود جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز آمریکا برای نجات کارمندان سفارت و دیپلمات‌های سفارتش در تهران بود و ما تقریبا نقش ماموران غیررسمی آژانس جاسوسی آمریکا را در تهران برعهده داشتیم، ما مردان سیا در تهران بودیم.

گلوب اند میل می‌نویسد: از آن زمان به بعد تمامی فعالیت‌های جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا در ایران از طریق تیلور انجام می‌گرفت و اطلاعاتی که وی روزانه به آمریکا مخابره می‌کرد توسط دو افسر ارشد در اداره تحلیل اطلاعات اوتاوا بررسی می شد و در اختیار پت بلک، دستیار وزیر اطلاعات و امنیت وقت کانادا قرار می‌گرفت. این اطلاعات سپس در اختیار کلارک و مک‌دانالد قرار می گرفت و پس از آن به کنث کورتیس، سفیر وقت آمریکا در کانادا منتقل می‌شد.

این روزنامه نوشت: نخستین مامور سیا که توسط آمریکا به ایران فرستاده شد، پس از ملاقات با آقای تیلور رد شد. تیلور در آن زمان این مامور را با در نظر گرفتن شرایط موجود تهران نامناسب ارزیابی کرده ‌بود. دومین ماموری که با نام مستعار باب وارد ایران شد مورد تایید تیلور قرار گرفت و از آن به بعد در خارج از سفارت کانادا مشغول به فعالیت شد. در واقع آنچه باب در آن زمان انجام می‌داد نوعی پوشش برای تیلور بود تا در فعالیت‌هایش برای سیا تداخل ایجاد نشود. به بیان دیگر هرآنچه باب در تهران انجام می‌داد از کانال تیلور به اوتاوا و سپس واشنگتن منتقل می‌شد. تیلور خود تایید می کند که مسئول مستقیم جمع‌آوری اطلاعات و فعالیت‌های جاسوسی بوده‌است.

گلوب اند میل نوشت: تنها همکار تیلور در سفارت کانادا در تهران در آن سال‌ها جیم ادوارد، مسئول امنیتی سفارت بود که همچون آقای تیلور پیشنهادی از واشنگتن برای جاسوسی دریافت کرد و همچون همکارش موافقت نمود. بر اساس آنچه در کتاب «مامور ما در ایران» نیز به آن اشاره شده است: ادوارد به صورت مخفی به جمع‌آوری اطلاعات نظامی مشغول شد، وی همچنین با ظاهری مبدل در تجمعات مردمی مقابل سفارت آمریکا نیز حضور داشت. ماموریتی که به نوشته روزنامه برای مردی چهارشانه و قدبلند با موهایی بور و چشمانی آبی بسیار دشوار بود.

«تیلور» این دیپلمات اسبق کانادایی در بخشی از سخنانش در پاسخ به خبرنگاران رسانه‌های مختلف از چگونگی دسترسی به اطلاعات و ارسال آنها با وزیر خارجه کانادا و پس از آن نخست‌وزیر و ابلاغ آنها توسط «جو کلارک» به سفیر آمریکا در کانادا، مطالبی را مطرح کرده و پرده از جزئیات این اقدام برداشته است. وی حتی به حضور مخفیانه و با ظاهری مبدل در اجتماعات و نشست‌های مردمی که در روزهای انقلاب مقابل سفارت آمریکا برگزار می‌شد، اشاره کرده است.

و اما «رابرت رایت» درباره چگونگی نگارش تازه‌ترین اثرش، «مردان ما در تهران» می‌گوید: «با دسترسی به برخی از اطلاعات طبقه‌بندی شده و محرمانه، خواستار مطالعه برخی از پرونده‌های موجود در آرشیو کانادا شدم و به این ترتیب تصمیم گرفتم تا کتاب "مردان ما در تهران" را با توجه به اسناد و مدارکی که از لحظه ورود "کن تیلور" به ایران در سال 1977 در اختیار دارم، به رشته تحریر در آورم.»

این محقق در جریان مطالعات و تحقیقات خود در میان اسناد و پرونده‌های قدیمی به نقش خیره‌کننده "کن تیلور" در دهه 1970میلادی در پیشروی اهداف آمریکایی‌ها در ایران پی برد و به بررسی این موضوع پرداخت.

«رایت» در جریان مطالعاتش نکات بسیاری درباره جزئیات همکاری «تیلور» با سازمان جاسوسی آمریکا به دست آورد. او مدارکی را به دست آورد که بر اساس این مدارک مشخص شد، ارسال اطلاعات نظامی و امنیتی ایران به صورت روزانه و مستمر صورت می‌گرفته است. «مردان ما در تهران» به قلم «رابرت رایت» نویسنده، محقق و مدرس کانادایی با همکاری نشر «هارپرکالینز» منتشر و ژانویه 2010 راهی بازار کتاب‌های انگلیسی زبان شد.

منبع: خبرگزاری فارس