رضاشاه
شترها باید بروند/ نگاهی به یادداشتهای سر ریدر بولارد، وزیر مختار انگلیس در ایران
ورود قوای متفقین به خاک ایران تنها با چند مورد مقاومت ناچیز برخورد کرد و رضا شاه نیز در روز سوم به ارتش ایران دستور آتشبس و عدم مقاومت داد... اهمال دولت ایران در تسلیم اتباع آلمانی به آنجا کشید که دو دولت متفق (شوروی و انگلیس) متذکر شدند که برای تحقق هرچه سریعتر خواستههایشان عنقریب قوای خود را در حوالی تهران مستقر خواهند نمود...لازم به تذکر نیست که انگلیسیها اصولا هیچ مداخلهای در امر کودتای ۱۹۲۱ (سوم اسفند ۱۲۹۹) نداشتند!
ادامه مطلبداریوشِ قرنِ بیستم/ گزارش تایم در سال ۱۹۳۸ درباره حکومت رضا شاه پهلوی
برای رضا شاه تاریخ خیلی مهم بود، حتی وقتی هنوز کلنلِ سوارهنظام بود خودش را داریوشِ قرن بیستم میدید. وزیرِ جنگِ حکومتِ بیشاه که شد (شاهِ بیعملِ سابق رفته بود به پاریس) رفتارش بیشتر شبیه یک پادشاهِ بزرگِ ایرانی بود...«والاترین انسانِ زندهٔ دنیا» خودش چند سال پیش ماجرا را جمعبندی و خلاصه کرد: «من یک سربازم ــ یک سربازِ ساده ــ و عاشقِ شغلمام.»
ادامه مطلبهوشنگ طالع در گفتوگو با تاریخ ایرانی: انگلیسیها نظر موافقی به محمدرضا شاه نداشتند
بیگانگان به دنبال فروپاشی سلطنت در ایران بودند...انگلیسیها و روسها در پی آن بودند که ایران را جمهوری کنند. فروغی گزینه انگلیسیها برای ریاستجمهوری بود. ساعد مراغهای را هم روسها میخواستند به ریاستجمهوری برسانند...هم فروغی و هم ساعد به پیشنهاد روس و انگلیس جواب رد دادند و هر دو به قانون اساسی مشروطه استناد کردند.
ادامه مطلببهشتی سرشت در گفتوگو با تاریخ ایرانی: امام معتقد بود رضاخان با اعلام جمهوری زیر سوال میرود
شاید امام (ره) معتقد بودند که اگر رضاخان اعلام جمهوری میکرد مجبور بود الزامات آن را نیز بپذیرد و پیش بینی میکرد چنین اهدافی هیچگاه در جمهوری رضاخانی محقق نمیشود، پشت پرده حکومت پهلویها زودتر برملا میشد...امام معتقد بود با اعلام جمهوری،افشای رضاخان بیست سال به تاخیر نمیافتاد
ادامه مطلبزیباکلام: پروژه رضاخان قبضه کردن قدرت بود نه استقرار جمهوری
مخالفت مدرس،بهار و برخی دیگر با جمهوریت ربطی به مذهب ندارد... مدرس اصلاً و ابداً به دنبال حکومت اسلامی نبود... سلطنتی مثل احمدشاه تمام وحدت ملی را از بین برده بود...مدرس نه تنها با استفاده از احمدشاه و همکاری با او تلاش میکند رضاخان را مهار کند بلکه بدتر از احمدشاه. او حتی با شیخ خزعل هم همکاری میکند
ادامه مطلبچگونه رضاخان،رضاشاه شد و رئیسجمهور نشد؟
ملک الشعرای بهار معتقد بود موافقت سردار سپه با جمهوری، اسباب تردید مردم شده است و مردم نتیجه چنین جمهوری را دیکتاتوری رضاخان می بینند... حجم وسیع مخالفتها تا حدی بود که رضاخان متوجه شد اقلیت قوی مجلس، برخی از روشنفکران،علما و عموم مردم به تبع علما با جمهوری مخالفند
ادامه مطلبجمهوریخواهی در ایران و ترکیه؛دو تجربه و دو سرنوشت
در جامعه ترکیه با روی کار آمدن حاکمان جدید دولتی با عملکرد اداری قوی سازمانی شکل گرفت اما زمانی که حاکمان جدید در ایران به قدرت رسیدند،دولت شکست خوردهای را بنیان گذاردند... دولت، جامعه و چارچوب راهبردی سه رکن تعیین کننده در تقابل با حکومت سلطنتی در تفکر جمهوری خواهی در ایران و ترکیه بودند،دو کشور این مسیر را تقریبا در یک برهه زمانی طی کردند
ادامه مطلبغرویان: مخالفت مدرس با جمهوری رضاخانی دلیل دینی داشت
رضاخان با طرح جمهوریت خود قصد محو دین در عرصه های سیاسی و اجتماعی را داشت... فکر نمی کنم مخالفت مدرس به ضرر ما بوده است... آنچه که رضاخان از جمهوریت می خواست غیر قابل اصلاح بود...در مورد جمهوری خواهی یا مشروطه خواهی،حوزه نجف آمادگی بیشتری برای پذیرش و گسترش این مفاهیم داشت
ادامه مطلب